Je bedrijf uitbreiden naar Indonesië biedt grote groeikansen. De e-commercemarkt van Indonesië zal naar verwachting groeien van ongeveer 52,9 miljard dollar in 2023 tot meer dan 86,8 miljard dollar in 2028. Door je strategie aan te passen aan Indonesische klanten kan je bedrijf optimaal profiteren van deze markt.

Hieronder bekijken we wat je moet overwegen als je het Indonesische betalingssysteem betreedt:

• Prioriteit geven aan digitale wallets
  
• Aanpassen aan regionale voorkeuren
  
• Investeren in het voorkomen van betalingsfraude
  

De situatie op de markt

Digitale betalingen worden steeds populairder in Indonesië, vooral in steden als Jakarta, maar in veel afgelegen gebieden gebruiken mensen nog steeds contant geld. E-commerce heeft een grote invloed gehad op de groei van digitale betalingen, met digitale wallets en QR-codebetalingen die de laatste jaren steeds meer worden gebruikt. Maar het is duidelijk dat het land nog steeds erg afhankelijk is van contant geld. Indonesië is een eilandengroep, wat logistieke uitdagingen met zich meebrengt voor de brede acceptatie van nieuwe betaalmethoden, zowel op het gebied van infrastructuur als betalingscohesie. Bank Indonesia erkent de opkomst van QR-codebetalingen en heeft daarom een standaard QR-codesysteem geïntroduceerd, bekend als de Quick Response Code Indonesia Standard (QRIS). Dit maakt koppeling tussen verschillende op QR-codes gebaseerde betaalplatforms mogelijk en helpt de acceptatie van QR-codebetalingen te vergroten.

De betalingssystemen in Indonesië hebben regels die helpen om transacties in Indonesische roepia (IDR) voor ondernemingen en klanten veilig te maken. Bank Indonesia en Otoritas Jasa Keuangan, de financiële dienstverleningsautoriteit van het land, passen deze regels regelmatig aan om rekening te houden met de zich ontwikkelende financiële methoden en internationale normen van het land.

Betaalmethoden

Klanten in Indonesië gebruiken allerlei betaalmethoden, van traditionele contante betalingen tot moderne digitale methoden.

Huidig gebruik

Door de unieke ligging van Indonesië zijn contante transacties altijd heel normaal geweest. Volgens een rapport van McKinsey uit 2022 ging 51% van de transacties aan de kassa met contant geld.

Ongeveer 78% van de Indonesiërs gaf in een enquête uit 2022 aan van plan te zijn om cashloze betaalmethoden te gaan gebruiken, wat de groeiende acceptatie van contactloze transacties onderstreept. Deze trend wordt nog versterkt door de opkomst van e-commerce en lokale digitale wallets zoals GoPay, LinkAja en OVO, waarmee smartphonegebruikers betalingen kunnen doen via near-field communication (NFC).

Digitale wallettransacties waren in 2022 goed voor 39% van e-commercebetalingen en 28% van POS-transacties. De QRIS heeft ook de acceptatie van QR-codebetalingen versneld, waarbij digitale wallets zoals GoPay gebruikers in staat stellen te betalen via de QR-codes van ondernemingen.

Hoewel mobiele betalingen en QR-codes steeds vaker worden gebruikt, worden digitale betalingen vooral gebruikt voor aankopen in winkels en voor eten, waarbij 28% van de digitale transacties in Indonesië afkomstig is uit de detailhandel en 20% uit bestellingen van eten.

Populaire B2C-betaalmethoden in Indonesië

• Digitale wallets (bijv. GoPay)
  
• Creditcards en debitcards
  
• QR-codes
  
• Koop nu, betaal later (BNPL)
  

Populaire B2B-betaalmethoden in Indonesië

• Creditcards
  
• Bankoverschrijvingen
  

Opkomende trends

Indonesië staat op de zevende plek in de wereld voor het gebruik van cryptovaluta in de Global Crypto Adoption Index van 2023. De interesse is vooral in Jakarta, Bali en andere tech-hubs, waar start-ups als Pintu en Tokocrypto hebben geholpen om bloeiende cryptocommunities op te zetten.

Gemak en frictie bij de toetreding tot de markt

Voordat je betalingen in Indonesië accepteert, moet je weten hoe het zit met belastingen, chargebacks, grensoverschrijdende betalingen en betalingsbeveiliging. Hier volgt een kort overzicht.

Belastingen

Het belastingtarief (btw) in Indonesië is 11% voor de meeste goederen en diensten . Klanten betalen deze belasting direct bij elke aankoop, maar ondernemingen moeten het bedrag innen en aan de overheid afdragen. Niet-naleving van belastingafdrachten wordt serieus genomen en ondernemingen kunnen juridische gevolgen ondervinden bij ontduiking of discrepanties.

Chargebacks

Net als in veel andere markten kunnen klanten in Indonesië via het chargebackproces transacties betwisten die volgens hen onjuist of frauduleus zijn. Banken en financiële instellingen helpen hierbij en geven klanten meestal 60 tot 120 dagen na de transactiedatum de tijd om een transactie te betwisten. Elektronische betaalgateways moeten duidelijke regels hebben voor het afhandelen van klachten over transacties, zoals een maximale termijn voor het oplossen van geschillen en manieren om snel te reageren op klachten van klanten.

Internationale betalingen

Als je van plan bent om betalingen van toeristen of buitenlandse ondernemingen buiten Indonesië te accepteren, is het belangrijk om te weten hoe grensoverschrijdende transacties werken. Hier zijn een paar dingen om rekening mee te houden.

• Functies in meerdere valuta
  Veel Indonesische ondernemingen die internationale klanten bedienen, vooral in toeristische gebieden zoals Bali, geven de prijzen van hun producten en diensten in meerdere valuta weer. Digitale platforms bieden klanten soms de mogelijkheid om prijzen in hun eigen valuta te bekijken, hoewel de uiteindelijke betaling in IDR wordt verwerkt.

• Valuta omwisselen
  Als je internationale betalingen via creditcard of bankoverschrijving accepteert, moet je vaak geld omwisselen. Banken rekenen meestal een toeslag op de interbancaire koers, de koers waartegen banken onderling geld wisselen, waardoor er verschillen ontstaan in de koersen die aan klanten worden aangeboden. Betalingsverwerkers rekenen meestal 1%–3% van het transactiebedrag voor het omwisselen van valuta. Aanbieders zoals Stripe kunnen dit proces makkelijker maken voor ondernemingen die betalingen in meerdere landen accepteren.

• Betaalmethoden uit andere markten
  Door populaire betaalmethoden uit andere landen te accepteren, zoals het Chinese WeChat Pay en Alipay, kun je de afrekenervaring voor internationale toeristen verbeteren.

Beveiliging en privacy

De manier waarop Indonesië omgaat met betalingsveiligheid, naleving en regelgeving helpt de financiële sector te beschermen. Hier volgt een overzicht.

• Wetgeving inzake gegevensbescherming
  De verordening nr. 20 van 2016 van het ministerie van Communicatie en Informatica heeft de basis gelegd voor gegevensbescherming bij digitale betalingen, waarbij aanbieders van elektronische systemen moeten zorgen voor de vertrouwelijkheid, integriteit, authenticiteit en beschikbaarheid van persoonsgegevens. Ook moeten aanbieders toestemming vragen voordat ze persoonsgegevens verzamelen en verwerken, wat overeenkomt met de principes in wereldwijde kaders voor gegevensbescherming.

• Protocollen voor betalingsdienstverleners
  Bank Indonesia houdt toezicht op betalingsdienstverleners en vraagt hen om vergunningen te krijgen en regelmatig te worden beoordeeld. Volgens de regels moeten deze dienstverleners zorgen voor goede systemen, duidelijke operationele richtlijnen en sterke risicobeheerprocessen.

• Regels voor e-geld
  Indonesië heeft regels opgesteld voor uitgevers van elektronisch geld, omdat digitale betaaldiensten zoals GoPay en OVO steeds populairder worden. Volgens de [bijgewerkte regels](https://www.abnrlaw.com/news/details-on-the-updated-e-money-regulation#:~:text=In%20addition%2C%20the%20PBI%2020,year%20(January%20%E2%80%93%20December) moeten uitgevers van elektronisch geld een minimumkapitaal hebben, geld goed beheren en duidelijke regels hebben om consumenten te beschermen.

• Regels voor e-commerce
  Regelgeving nr. 31, uitgegeven door het ministerie van Handel, maakt e-commerceplatforms meer verantwoordelijk. Het verbiedt sociale mediaplatforms en online marktplaatsen om te concurreren met ondernemingen en beperkt de koppeling tussen elektronische systemen die worden gebruikt voor e-commerce en systemen die dat niet doen.

• Kaders voor de bestrijding van witwassen (AML)
  Indonesië is lid van de Asia/Pacific Group on Money Laundering en volgt internationale normen om illegale financiële activiteiten te voorkomen. Het Indonesische Financial Transaction Reports and Analysis Center (PPATK) houdt toezicht op en onderzoekt verdachte transacties, en dit wordt ondersteund door een AML-kader van Bank Indonesia.

• Maatregelen op het gebied van cyberbeveiliging
  Het Indonesische Nationale Cyber- en Cryptoagentschap werkt aan het versterken van de nationale cyberbeveiliging en het beschermen van de financiële sector tegen steeds geavanceerdere cyberdreigingen. De organisatie voert regelmatig audits, penetratietests en cyberbeveiligingstrainingen uit om haar doelen te bereiken.

• Richtlijnen voor interbancaire netwerken
  Bank Indonesia heeft de National Payment Gateway geïntroduceerd om betaalkanalen te integreren en cashloze transacties te stimuleren. Een van de belangrijkste kenmerken is dat transactiegegevens binnen het land blijven, wat de gegevensbeveiliging en de nationale economische soevereiniteit verbetert.

Belangrijkste succesfactoren

Het betalingssysteem in Indonesië brengt uitdagingen met zich mee voor zowel ondernemingen als klanten. Deze uitdagingen worden veroorzaakt door sociaaleconomische factoren, technologie en regelgeving, en ondernemingen die deze problemen direct aanpakken, kunnen zichzelf klaarstomen voor succes. Hier volgt hoe.

• Gevarieerde betaalopties
  Ondanks dat de banksector in Indonesië groeit, hadden in 2022 nog steeds zo'n 98 miljoen volwassenen geen bankrekening, wat neerkomt op 48% van de volwassen bevolking. Omdat veel mensen niet echt betrokken zijn bij de formele financiële systemen, is het lastiger om digitale betalingen helemaal te omarmen. Door contant geld te blijven accepteren voor fysieke betalingen en een breed scala aan digitale betaalopties aan te bieden voor online betalingen, krijgen klanten de beste kans om een betaalmethode te vinden die bij hen past.

• Gelokaliseerde betaalinterfaces
  Minder obstakels bij het afrekenen kan zorgen voor minder verlaten winkelwagentjes en hogere conversiepercentages voor e-commerce-ondernemingen. Door je afrekenpagina's te vertalen naar het Indonesisch en lokale betaalmethoden zoals GoPay en LinkAja te accepteren, kun je de afrekenervaring voor Indonesische klanten verbeteren.

• Grondig geverifieerde klantidentiteiten
  De PPATK meldde een stijging van het aantal meldingen van fraude van ongeveer 9.800 in 2019 tot 23.000 in 2021. Door klantidentiteiten te checken, bijvoorbeeld met tweefactorauthenticatie en card verification value (CVV)-controles, kunnen bedrijven zich beschermen tegen frauduleuze transacties.

• Strikte maatregelen om fraude te voorkomen
  Naarmate de digitale betalingswereld groeit, nemen ook de risico's toe. De schade door cybercriminaliteit in Indonesië kan in 2028 oplopen tot 6,5 miljard dollar. Door tools voor fraudedetectie en -preventie te gebruiken, zoals 3D Secure-authenticatie en machine learning-software voor online betalingen, kun je frauduleuze transacties en chargebacks voor je bedrijf tot een minimum beperken.

Kernpunten

De mix van traditionele en digitale betaalmethoden in Indonesië maakt het best lastig voor ondernemingen die daar betalingen willen accepteren. Om klanten in Indonesië de beste betaalervaring te geven, moet je een goed doordachte aanpak hebben die rekening houdt met lokale betaalvoorkeuren, culturele aspecten en goede maatregelen om betalingsfraude te voorkomen. Hier is een korte samenvatting, samen met specifieke tips voor het accepteren van betalingen in Indonesië.

Geef voorrang aan digitale wallets

• Accepteer verschillende mobiele betaalmethoden
  Digitale wallets en QR-code betalingen zijn populair in heel Indonesië. Door je betalingsopties aan te passen aan lokale voorkeuren en deze digitale opties te omarmen, kun je het betalingsproces voor klanten makkelijker maken.

• Verbeter de betaalpagina's voor mobiel
  Zorg er niet alleen voor dat je mobiele betaalmethoden aanbiedt bij het afrekenen, maar ook dat je betaalinterfaces goed werken op mobiele apparaten, zodat klanten geen problemen ondervinden.

• Gebruik de QRIS
  Met QRIS kunnen ondernemingen betalingen van verschillende digitale wallet-aanbieders accepteren met één QR-code. QRIS maakt het betalingsproces makkelijker voor ondernemingen en klanten.

Pas je aan aan regionale voorkeuren

• Zorg dat je lokale betaalmethoden ondersteunt
  Indonesische klanten zijn gewend om met lokale digitale wallets te betalen voor fysieke en online transacties. Kies een betaalgateway die Indonesische portemonnees zoals GoPay, LinkAja en OVO accepteert.

• Vertaal betaalpagina's
  Betaalinterfaces die in het Indonesisch, de nationale taal, communiceren, maken het voor gebruikers makkelijker omdat ze laten zien dat ze de voorkeuren van consumenten snappen en vertalen niet meer nodig is.

• Bied lokale klantenondersteuning
  Zorg ervoor dat vragen over betalingen snel worden opgelost door goede klantenservicekanalen op te zetten die beschikbaar zijn in het Indonesisch en op Indonesische tijd.

Investeer in het voorkomen van betalingsfraude

• Zorg voor authenticatiemaatregelen
  Ondernemingen kunnen vertrouwen wekken in de veiligheid van hun transacties door multifactorauthenticatie te implementeren, waarbij klanten meerdere vormen van identificatie moeten invoeren voordat een transactie wordt verwerkt.

• Bescherm klantgegevens in elke fase
  Door de betalingsgegevens van klanten veilig te houden, bouw je vertrouwen op in je bedrijf en voorkom je financiële schade en reputatieschade. Zorg ervoor dat je bedrijf voldoet aan de gegevensbeschermingsvoorschriften van het Ministerie van Communicatie en Informatica en aan de Payment Card Industry Data Security Standard (PCI DSS).

• Veilige online betalingen
  Zet 3D Secure-authenticatie en op machine learning gebaseerde fraudedetectietools in je online betalingsbeveiligingssysteem om creditcardfraude en andere soorten e-commercefraude te helpen verminderen.