Virtual International Bank Account Numbers (vIBAN's) zijn digitale rekeningnummers die traditionele bankrekeningen koppelen met moderne financiële diensten. Ze kunnen transacties eenvoudiger en efficiënter maken. Daarom zullen ze in de toekomst waarschijnlijk steeds populairder worden. Het is dus belangrijk dus voor ondernemers om te begrijpen hoe ze transacties kunnen uitvoeren met vIBAN's.
In dit artikel vind je uitleg over vIBAN's en lees je meer over de voor- en nadelen ervan en de wet- en regelgeving in Duitsland.

Wat staat er in dit artikel?

• Wat is een virtuele IBAN?
  
• Welke wet- en regelgeving is van toepassing op virtuele IBAN's in Duitsland?
  
• Wat zijn de voordelen van het gebruik van virtuele IBAN's?
  
• Wat zijn de uitdagingen van virtuele IBAN's?
  
• Wie gebruikt virtuele IBAN's?
  

Wat is een virtuele IBAN?

Een IBAN is een internationaal bankrekeningnummer dat gestandaardiseerd is en wereldwijd kan worden gebruikt. Virtuele IBAN's, of vIBAN's, zijn complexer. Doorgaans zijn het unieke digitale rekeningnummers die zijn gekoppeld aan één enkele hoofdbankrekening.

Ondernemingen kunnen voor iedere klant of elke transactie een unieke vIBAN maken. Bij het voltooien van een aankoop schrijft de klant de betaling rechtstreeks over naar de opgegeven vIBAN die is gekoppeld aan de hoofdbankrekening van een onderneming.

Welke wet- en regelgeving is van toepassing op virtuele IBAN's in Duitsland?

In Duitsland gelden er verschillende voorschriften voor vIBAN's. Conform § 24c, § 1, van de Duitse wet op het kredietwezen (KWG) legt de federale toezichthouder voor de financiële markten (BaFin) kredietinstellingen de verplichting op om alle IBAN's die worden uitgegeven aan betaaldienstverleners, en dus ook vIBAN's, in een registratiesysteem vast te leggen. De BaFin heeft deze verplichting in december 2020 vastgelegd door middel van een algemene uitspraak op basis van § 6, lid 3, KWG in samenhang met § 24c (1).

Sindsdien moeten kredietinstellingen alle nieuw uitgegeven vIBAN's onmiddellijk, nauwkeurig en volledig vastleggen in het registratiesysteem. Kredietinstellingen moeten ook de namen registreren van de personen die aan deze vIBAN's zijn toegewezen. Deze verplichting is bedoeld om de transparantie te vergroten en het witwassen van geld te voorkomen.

Daarnaast zijn de ook algemene bepalingen van de Zahlungsdiensteaufsichtsgesetz (ZAG) van toepassing op vIBAN's in Duitsland. Deze wet regelt hoe instellingen betaaldiensten mogen aanbieden en elektronisch geld mogen uitgeven. Aanbieders van vIBAN's moeten de vereiste vergunning van de BaFin verkrijgen en de bepalingen van de antiwitwaswetgeving (GwG) naleven. Dit verplicht hen om maatregelen te nemen om witwassen en terrorismefinanciering te voorkomen, zoals het verifiëren van de identiteit van klanten en het melden van verdachte transacties.

Ten slotte moeten kredietinstellingen zich houden aan de algemene regels voor het genereren en gebruiken van IBAN's, zoals voorgeschreven door de Duitse Bundesbank. IBAN's bestaan uit meerdere delen, die elk een specifiek doel dienen. In Duitsland bestaat een IBAN uit 22 cijfers.

• De IBAN begint met de landcode, zoals "DE" voor Duitsland. Elk land heeft zijn eigen code.
  
• Het volgende deel is een tweecijferig controlenummer, dat helpt bij het detecteren van fouten. Dit wordt automatisch berekend.
  
• Daarna volgt de bankcode, die de bank van de rekeninghouder aangeeft. In Duitsland bestaat dit deel uit acht cijfers.
  
• De laatste 10 cijfers zijn het bankrekeningnummer van de klant. Als het rekeningnummer minder dan 10 cijfers bevat, wordt het opgevuld met nullen.
  

Wat zijn de voordelen van het gebruik van virtuele IBAN's?

Virtuele IBAN's hebben veel voordelen ten opzichte van standaard IBAN's. Bij de verkoop van producten of diensten moeten ondernemingen een betaling ontvangen, maar het betaalproces kan variëren. Bij een bankoverschrijving kunnen klanten kiezen wanneer en hoeveel ze willen betalen. Dat verschilt dus van kaartbetalingen of SEPA-incasso (Single Euro Payments). Met bankoverschrijvingen houden klanten volledige controle over hun rekeningen en creditcardgegevens, en dat geeft een veilig gevoel.

Maar wat flexibel is voor klanten, kan meer werk opleveren voor ondernemingen die standaard IBAN's gebruiken. Klanten kunnen onjuiste bedragen invoeren of IBAN-cijfers door elkaar halen. Daarnaast worden op een zakelijke rekening doorgaans betalingen van meerdere klanten verwerkt. De boekhoudafdeling moet elke betaling vervolgens handmatig koppelen aan de bijbehorende klant of factuur. Dat kost tijd en verhoogt de kans op fouten. Als alternatief kunnen ondernemingen aparte bankrekeningen instellen voor verschillende bedrijfsonderdelen of -locaties. Dit leidt echter tot meer administratieve rompslomp en hogere bankkosten.

Het gebruik van vIBAN's kan veel van deze stappen overbodig maken. Dat scheelt ondernemingen tijd en geld bij de verwerking van betalingen en het kan tegelijk de beveiliging verbeteren. Hieronder gaan dieper in op de belangrijkste voordelen van vIBAN's:

Efficiënter

Aan elke transactie of iedere klant wordt een unieke vIBAN toegewezen. Hierdoor kunnen inkomende betalingen automatisch en nauwkeurig worden toegewezen, waardoor de administratiekosten en bankkosten dalen.

Eenvoudig cashflowbeheer

Alle vIBAN's zijn gekoppeld aan een hoofdrekening. Zo houden ondernemingen duidelijk overzicht van hun financiën en kunnen ze de cashflow efficiënter beheren.

Makkelijker internationaal betalen

Virtuele IBAN's kunnen in verschillende valuta worden gemaakt, waardoor internationaal betalen eenvoudiger wordt en valutaomwisseling niet meer nodig is. Ze kunnen ook lokale bankrekeningen simuleren, waardoor klanten betalingen in hun eigen land kunnen doen. En dat kan weer leiden tot grotere klanttevredenheid.

Betere beveiliging

Virtuele IBAN's bieden ondernemingen betere beveiliging, omdat ze alleen worden gebruikt als ontvangende rekeningen die zijn gekoppeld aan een hoofdrekening. Ze kunnen dus niet worden gebruikt voor uitgaande betalingen of overschrijvingen. Ook als er misbruik wordt gemaakt van een vIBAN kan er geen geld worden afgeschreven. Ondernemingen houden de volledige controle en kunnen verdachte vIBAN's onmiddellijk deactiveren of vervangen, zonder risico voor hun hoofdrekening.

Een ander belangrijk voordeel is gegevensbescherming. Ondernemingen kunnen hun eigenlijke bankgegevens privé houden en alleen vIBAN's gebruiken voor transacties. Dit bemoeilijkt fraudepogingen omdat aanvallers geen directe toegang hebben tot de hoofdrekening.

Wat zijn de uitdagingen van virtuele IBAN's?

De uitgifte van vIBAN's brengt verschillende uitdagingen met zich mee voor ondernemingen. Het gaat daarbij om regelgeving, technologie, kosten en beveiliging.

Wettelijke vereisten

Ondernemingen moeten voldoen aan alle wettelijke vereisten, met name die met betrekking tot het voorkomen van witwassen. Volgens BaFin blijft het risico op witwassen en terrorismefinanciering in 2025 hoog, en dat vraagt dus om extra waakzaamheid. Het gebruik van vIBAN's kan het moeilijker maken om transacties te monitoren en te traceren, omdat het lastiger is om de afzender, ontvanger en geografische locatie te identificeren. Dit kan de naleving van due diligence-vereisten van de 6e richtlijn van de EU inzake de strafrechtelijke bestrijding van het witwassen van geld bemoeilijken.

Een vIBAN kan ook een andere landcode hebben dan de landcode die aan de hoofdrekening is gekoppeld. Hierdoor kan de indruk worden gewekt dat de rekening in eigen land wordt beheerd en onder nationale regelgeving en toezicht valt. Dit kan klanten op het verkeerde been zetten.

Technische integratie

Ondernemingen moeten vIBAN's opnemen in hun bestaande financiële systemen. Dit omvat boekhoudsoftware, ERP-systemen (Enterprise Resource Planning) en betaalgateways. Inkomende betalingen moeten automatisch worden gekoppeld aan de juiste klanten of facturen met behulp van vIBAN's. Dit vereist Application Programming Interfaces (API's) die verbinding maken en communiceren met bestaande systemen.

Een andere technische uitdaging is het waarborgen van de synchronisatie met banken en betaaldienstverleners. Niet in alle systemen is ondersteuning voor vIBAN's geïntegreerd. Ondernemingen moeten mogelijk aanpassingen doen of samenwerken met een betaaldienstverlener waardoor het beheer van vIBAN's eenvoudiger wordt.

Kostenstructuur

Ondernemingen moeten nagaan of banken of betaaldienstverleners kosten in rekening brengen voor het instellen van vIBAN's of het verwerken van transacties. De kostenstructuur verschilt per aanbieder en is afhankelijk van de behoeften van een onderneming, dus je moet dit vooraf uitzoeken.

Fraudepreventie

Virtuele IBAN's maken deel uit van digitale betaalsystemen en kunnen het doelwit zijn van cyberaanvallen, fraude of phishing. Beveiligd beheer van vIBAN's op een centraal platform is net zo belangrijk als robuuste systemen voor het volgen en toewijzen van betalingen. Virtuele IBAN's moeten worden beheerd in een veilige omgeving waarin strikte beveiligingsprotocollen worden aangehouden, zoals tweefactorauthenticatie (2FA) en geavanceerde encryptietechnologieën.

Zo kan Stripe je ondersteunen

Met Stripe Connect kunnen traditionele ondernemingen, marktplaatsen of platforms virtuele accounts voor hun gebruikers beheren. Aan elke uitgaande factuur wordt een unieke vIBAN toegewezen. Klanten schrijven betalingen over naar individuele virtuele rekeningen, die automatisch worden gekoppeld aan een hoofdrekening. Stripe kan betalingen in meerdere valuta verwerken, waardoor de wisselkoersen vaak gunstiger zijn dan bij traditionele banken.

Als een klant per ongeluk te veel betaalt, corrigeren ondernemingen de fout op het Stripe-dashboard. Deze methode kan ook worden gebruikt om terugbetalings- en retourprocessen te vereenvoudigen.

Daarnaast biedt Stripe Treasury een API-gestuurde oplossing waarmee ondernemingen bankfuncties in hun platforms kunnen integreren. Stripe Issuing maakt het mogelijk om unieke rekeninggegevens voor betalingstransacties te maken. Stripe helpt ondernemingen vIBAN's naadloos te integreren in hun bestaande systemen zonder dat ze zelf complexe bankintegraties hoeven te ontwikkelen.

Stripe voldoet aan de hoogste beveiligingsnormen, waaronder compliance met de Payment Card Industry Data Security Standard (PCI DSS) Level 1. Dat is een wereldwijde beveiligingsstandaard voor organisaties die kaarthoudergegevens, gevoelige authenticatiegegevens of beide opslaan, verwerken of verzenden. Stripe Radar-technologie maakt ook gebruik van machine-learning om verdachte transacties in realtime te identificeren, waardoor het risico op fraude door frauduleuze vIBAN's en gewijzigde betalingen tot een minimum wordt beperkt.

Wie gebruikt virtuele IBAN's?

In de afgelopen jaren zijn vIBAN's een belangrijke en aanpasbare oplossing geworden voor ondernemingen die met digitale betalingen werken. Vooral online bedrijven, marktplaatsen en platforms, zoals Airbnb, maken gebruik van vIBAN's om betalingen efficiënt naar meerdere klanten te sturen.

Ook abonnementsdiensten, zoals streamingplatforms of aanbieders van Software-as-a-Service (SaaS), maken gebruik van vIBAN's om hun terugkerende betalingen te beheren. Met behulp van vIBAN's verbeteren financiële dienstverleners en betaaldienstverleners de veiligheid en transparantie van transacties, en kunnen ondernemingen die wereldwijd werken eenvoudiger internationale betalingen doen.