Een Gesellschaft bürgerlichen Rechts (burgerlijk rechtelijk partnerschap), of kortweg GbR, is een populaire bedrijfs structuur, zowel in de zakenwereld als in de privésfeer. Je moet echter altijd goed overwegen of de kenmerken van een GbR bij jouw specifieke project passen, of dat een andere rechtsvorm misschien geschikter is. Dit moet per geval worden beoordeeld. Dit artikel geeft je waardevolle tips om een beslissing te nemen. We gaan vooral in op de voor- en nadelen van een GbR.

Wat staat er in dit artikel?

• Wat zijn de voordelen van een GbR?
  
• Wat zijn de nadelen van een GbR?
  
• In één oogopslag: wat zijn de voor- en nadelen van een GbR?
  

Wat zijn de voordelen van een GbR?

Een Gesellschaft bürgerlichen Rechts (burgerlijk rechtelijk samenwerkingsverband), of kortweg GbR, is de meest algemene en eenvoudige rechtsvorm voor een samenwerkingsverband volgens het Duitse recht. Het staat ook bekend als een BGB-bedrijf, omdat de wettelijke basis ervan is geregeld in de paragrafen 705 tot en met 740 van het Duitse Burgerlijk Wetboek (BGB). De gestelde eisen zorgen ervoor dat een GbR een aantal specifieke kenmerken heeft die als voordelig voor de partners kunnen worden beschouwd.

Eenvoudig op te richten

In vergelijking met andere rechtsvormen is het oprichten van een GbR snel en eenvoudig. Een GbR is een bedrijfsstructuur waarbij twee of meer personen hun krachten bundelen om een project tot stand te brengen en gemeenschappelijke zakelijke belangen na te streven. Juridisch gezien wordt een GbR geacht te zijn opgericht uitsluitend op basis van een gezamenlijk besluit van de partners.

Iedereen die commerciële activiteiten uitvoert als GbR moet het bedrijf registreren bij het lokale handelsregister. Dit zorgt ervoor dat de informatie beschikbaar wordt gesteld aan het lokale belastingkantoor, de Kamer van Koophandel en de werkgeversverzekering. Als de GbR echter een consortium van vrije beroepen is, hoeft deze niet te worden geregistreerd bij het handelsregister. Vrije beroepen moeten zelf contact opnemen met het belastingkantoor als ze een GbR oprichten. Lees ons artikel voor meer info over de verschillende soorten zelfstandig ondernemerschap in Duitsland.

Je hoeft het bedrijf niet in het handelsregister te registreren. Je kunt er echter voor kiezen om je vrijwillig te registreren als je een commerciële bedrijfsactiviteit uitoefent.

Bovendien is het hebben van een oprichtingsakte geen verplichte vereiste bij de oprichting van een GbR. Desondanks raden we aan om een schriftelijke overeenkomst op te stellen, aangezien een GbR-contract kan helpen om belangrijke zaken te regelen, zoals het doel van het bedrijf, de verdeling van verantwoordelijkheden, besluitvorming, winstverdeling of aansprakelijkheid.

Met dit in gedachten kun je makkelijk een GbR starten met weinig administratieve rompslomp en zonder dat het veel kost. Omdat je een GbR voor bijna alles kunt gebruiken, behalve een paar uitzonderingen, is het perfect voor een groep kleine ondernemers of freelancers, maar ook voor groepspraktijken of samenwerkingsverbanden.

Geen minimumkapitaalvereiste

Voor het oprichten van een GbR hoef je geen minimum aandelenkapitaal als onderdeel van het bedrijfsvermogen te hebben. Dit maakt het een aantrekkelijke optie voor ondernemers die maar weinig geld hebben. Ter vergelijking: het minimum aandelenkapitaal van een GmbH is € 25.000. Voor een AG is dat € 50.000. Deze relatief hoge bedragen komen doordat de aansprakelijkheid van GmbH's en AG's tegenover derden beperkt is tot het vermogen van het bedrijf. Het aandelenkapitaal dient dus om de schuldeisers van het bedrijf te beschermen.

Weinig administratieve rompslomp

Een GbR hoeft niet zoveel administratieve elementen te doen als andere soorten bedrijven. Als de winst niet meer dan € 60.000 per jaar is en de omzet niet meer dan € 600.000 per jaar, hoeft een GbR geen balans of jaarrekening te maken of te publiceren. Het enige wat je moet doen, is een inkomsten-uitgavenrekening (Einnahmen-Überschuss-Rechnung, of EÜR) indienen – zie artikel 4, lid 3, van de EStG. Als de GbR verlies maakt, kunnen de vennoten dit vrij makkelijk compenseren met hun eigen geld.

Fiscale voordelen

Als partnerschap heeft de GbR geen eigen rechtspersoonlijkheid. Dit betekent dat deze niet onderworpen is aan inkomsten- of vennootschapsbelasting. In plaats van een eigen belastingaangifte in te dienen, moet een GbR een afzonderlijke winst- en verliesrekening indienen bij het bevoegde belastingkantoor. Naast de winst of het verlies van de onderneming geeft deze rekening een overzicht van de aandelen die aan de individuele partners zijn toegewezen. De partners geven vervolgens hun aandeel in de winst op in hun persoonlijke belastingaangifte. Daardoor wordt de winst van de GbR niet op bedrijfsniveau belast, maar op partnerniveau. Als de partners natuurlijke personen zijn, wordt hun winst belast met inkomstenbelasting. Als het rechtspersonen zijn, geldt vennootschapsbelasting. Belasting wordt geheven ongeacht of de winst in de GbR blijft of wordt opgenomen.

Voor de belasting over de toegevoegde waarde (btw) is een GbR een aparte belastingplichtige entiteit, op voorwaarde dat deze volgens de bepalingen van de btw-wet (UStG) als een bedrijf wordt beschouwd. Daarom moet deze 19% of 7% btw betalen voor goederen en diensten die tegen betaling in Duitsland worden geleverd. Als de omzet echter laag is, kan de GbR worden vrijgesteld van btw op grond van de regels voor kleine ondernemers. Deze regel is van toepassing wanneer de jaaromzet van een bedrijf voor het voorgaande jaar niet hoger was dan € 22.000 en naar verwachting in het lopende jaar niet hoger zal zijn dan € 50.000. Deze voorwaarden zijn vastgelegd in artikel 19 van de btw-wet. Kijk voor meer info in ons artikel over GbR-belastingen.

Belangrijk medezeggenschapsrecht

Als het gaat om de strategische richting en activiteiten van de GbR, hebben de partners een belangrijk medezeggenschapsrecht. Het management van een GbR wordt gedeeld door de partners. Daarom is voor alle besluiten en zakelijke transacties de toestemming van alle partners nodig.

In het GbR-contract kunnen de partners afspreken om het beheer van het bedrijf over te dragen aan één of meerdere personen. Dit proces kan ook worden gebruikt om individuele bevoegdheden toe te kennen. Verder kunnen besluiten worden aangepast door dit in de oprichtingsakte te vermelden. Zo kunnen de partners bijvoorbeeld kiezen om beslissingen te nemen met een meerderheid van stemmen in plaats van met eenparigheid van stemmen.

Wat zijn de nadelen van een GbR?

De verschillende voordelen en speciale rechten die een GbR biedt, worden gecompenseerd door verplichtingen die nadelig kunnen zijn voor de partners.

Niet-subsidiabiliteit van eenmanszaken

Om een GbR op te richten, heb je minstens twee personen nodig, waardoor dit een ongeschikte bedrijfsvorm is voor eenmanszaken.

Beperkingen bij het kiezen van de naam van de GbR

Omdat de GbR niet in het handelsregister staat, is het geen bedrijf in de juridische zin. Daarom heeft een GbR geen officiële handelsnaam. In plaats daarvan heeft het een simpele bedrijfsnaam. Omdat de bedrijfsnaam uniek moet zijn, gelden er strengere regels bij het kiezen ervan. Ten eerste moet de bedrijfsnaam minstens de achternamen van de partners bevatten. De voornamen zijn optioneel. Daarnaast moet de bedrijfsnaam aan het einde de rechtsvorm "GbR" bevatten. Er zijn ook duidelijke richtlijnen voor het soort inhoud dat niet in de naam is toegestaan. Deze omvatten:

• Extra locatie-informatie of regionale informatie
  
• Verwijzingen naar de omvang, het belang of de prestaties van de GbR
  
• De termen "partner" en "partnerschap"
  
• Verwijzingen naar de opvolging van het bedrijf, zoals 'voorheen' of '& zonen'
  
• Academische titels zonder directe verwijzing naar de partners
  
• Bedrijfsnamen die alleen uit afkortingen of een mix van letters en cijfers bestaan
  
• Namen die verward kunnen worden met bekende en beschermde merknamen
  
• Toevoegingen die een beperking van aansprakelijkheid suggereren, zoals 'mbH' of 'Limited'
  

Lees meer over het bedenken van een naam voor je bedrijf.

Persoonlijke aansprakelijkheid van de partners

Omdat de GbR een partnerschap is en geen rechtspersoon, kan het aandelenkapitaal niet worden gebruikt om aansprakelijkheid te dekken. Daardoor zijn alle partners persoonlijk en volledig aansprakelijk – deze aansprakelijkheid omvat ook hun privévermogen (artikel 721 van het Duitse Burgerlijk Wetboek). Er is geen beperking van de aansprakelijkheid tot alleen het bedrijfsvermogen. Als de GbR failliet gaat, bestaat het risico dat dit gevolgen heeft voor het privéleven en het privévermogen van de vennoten. Je hebt echter wel de mogelijkheid om individuele bevoegdheden vast te leggen in de oprichtingsakte. Hierdoor kunnen vennoten zich beschermen tegen schade die bijvoorbeeld ontstaat doordat individuele vennoten hun bevoegdheden overschrijden.

Volgens artikel 709, lid 3, zin 1 en 2 van het Duitse Burgerlijk Wetboek wordt het aandeel van elke vennoot in de winst of het verlies bepaald op basis van de aandelenstructuur zoals vastgelegd in de oprichtingsakte. Als hierover geen afspraken zijn gemaakt, worden de inbreng van elke vennoot als basis genomen. Als er geen afspraken zijn over de waarde van de inbreng, hebben de vennoten hetzelfde stemrecht en krijgen ze een gelijk aandeel in de winst en het verlies. In dit scenario is het niet belangrijk of de partners vertegenwoordigingsrechten of actieve invloed op het bedrijf hebben. Alle partners moeten eventuele historische verplichtingen dragen, zelfs als ze pas achteraf tot de GbR zijn toegetreden (artikel 721a van het Duitse Burgerlijk Wetboek). Ongeacht de aandelen in de winst en het verlies is een beperking of uitsluiting van aansprakelijkheid alleen mogelijk binnen individuele contractuele overeenkomsten met de respectieve contractpartijen.

Minder aanzien in het bedrijfsleven

Een ander mogelijk nadeel is dat er geen aandelenkapitaal is. In vergelijking met andere rechtsvormen heeft een GbR niet hetzelfde prestige in het bedrijfsleven. Investeerders kunnen een GbR zien als een minder betrouwbare bedrijfsvorm.

Unanieme besluitvorming

In een GbR kunnen beslissingen en besluiten alleen unaniem worden genomen, tenzij er een andere regeling is vastgelegd in de oprichtingsakte. Dit kan ervoor zorgen dat besluiten vertraging oplopen of niet worden genomen. Bovendien kan de eis dat besluiten unaniem moeten worden genomen, leiden tot ruzie en geschillen tussen partners.

Gedwongen omzetting naar een OHG

Als een GbR meer dan € 500.000 per jaar verdient, wordt het automatisch gezien als een commercieel bedrijf. Daardoor moet de GbR worden omgezet in een vennootschap onder firma (OHG) en aan alle verplichtingen voldoen die daarbij horen. Hetzelfde geldt, ongeacht de omzet, als de GbR wordt gerund als een commercieel bedrijf.

In één oogopslag: wat zijn de voor- en nadelen van een GbR?

In de volgende tabel geven we een overzicht van de voor- en nadelen van een GbR.

Voor meer info over het starten van een bedrijf, controleer de Stripe-informatieportal. Als je op zoek bent naar professionele ondersteuning voor je financiële processen, meld je dan vandaag nog aan.