กฎหมายว่าด้วยการประพฤติทุจริตในต่างประเทศของสหรัฐอเมริกา (FCPA) คือกฎหมายของสหรัฐอเมริกาซึ่งประกาศใช้ในปี 1977 และมีเป้าหมายเพื่อต่อต้านการทุจริตในการทำธุรกิจระหว่างประเทศ กฎหมายฉบับนี้มีหน้าที่หลักสองประการ ได้แก่

• ห้ามบริษัทในสหรัฐอเมริกา พลเมืองสหรัฐอเมริกา และบริษัทต่างประเทศบางแห่งติดสินบนเจ้าหน้าที่ต่างชาติเพื่อแลกกับการทำธุรกิจหรือรักษาธุรกิจไว้

• กำหนดให้บริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ต้องส่งข้อมูลบัญชีที่ความถูกต้องและมีมาตรการควบคุมภายในที่มีประสิทธิภาพสำหรับตรวจสอบเรื่องเงิน

สํานักงานคณะกรรมการกํากับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (SEC) และกระทรวงยุติธรรม (DOJ) ของสหรัฐอเมริกาบังคับใช้กฎหมาย FCPA ซึ่งมีบทบาทสําคัญในการส่งเสริมการดําเนินธุรกิจอย่างมีจริยธรรมทั่วโลก การชําระเงินบางรายการอาจจะสังเกตได้อย่างชัดเจนเป็นการติดสินบน แต่ว่าความถูกต้องตามกฎหมายของการชําระเงินแบบอื่นๆ เช่น การชําระเงินเพื่ออํานวยความสะดวก อาจจะแตกต่างกันไปในแต่ละประเทศ ในบทความนี้ เราจะมาดูกันว่าต้องจัดการกับการชำระเงินเพื่ออำนวยความสะดวกอย่างไรภายใต้กฎหมาย FCPA

บทความนี้ให้ข้อมูลอะไรบ้าง

• การชําระเงินเพื่ออํานวยความสะดวกคืออะไร
  
• การชําระเงินเพื่ออํานวยความสะดวกใช้ทำอะไร
  
• FCPA มีข้อกำหนดใดบ้าง
  
• FCPA มีข้อยกเว้นเกี่ยวกับการชําระเงินเพื่ออำนวยความสะดวกหรือไม่
  
• การชําระเงินเพื่ออํานวยความสะดวกทำได้อย่างถูกกฎหมายทุกที่ในโลกหรือไม่
  

การชําระเงินเพื่ออํานวยความสะดวกคืออะไร

การชําระเงินเพื่ออํานวยความสะดวกคือการจ่ายเงินจำนวนไม่มากให้กับเจ้าหน้าที่รัฐเพื่อเร่งการดําเนินงานที่ไม่สลักสำคัญซึ่งเจ้าหน้าที่ต้องทำเป็นกิจวัตรอยู่แล้ว โดยบริการเหล่านี้อาจรวมถึงการทำงานเอกสารของรัฐบาล (เช่น วีซ่า) การจัดการบริการสาธารณูปโภค หรือการเร่งรัดสินค้าผ่านด่านศุลกากร การชําระเงินเหล่านี้อาจเป็นแนวทางตามปกติทั่วไปหรือถูกมองว่าเป็นสินบนก็ได้ ขึ้นอยู่กับประเทศและกฎหมายของประเทศนั้นๆ

การชําระเงินเพื่ออํานวยความสะดวกใช้ทำอะไร

การชําระเงินเพื่ออํานวยความสะดวกช่วยเร่งการดําเนินงานตามปกติของหน่วยงานรัฐ รวมถึงการดำเนินงานดังต่อไปนี้

• เอกสารจากรัฐบาล เช่น วีซ่า คําสั่งทํางาน และใบอนุญาต

• การผ่านพิธีการศุลกากรสําหรับสินค้าที่จะส่งผ่านพรมแดนหรือท่าเรือ

• บริการสาธารณูปโภค เช่น ไฟฟ้าและน้ำ

• การคุ้มครองหรือการรักษาความปลอดภัยโดยตํารวจที่อาจไม่มีให้บริการ หากไม่ชำระเงินเพื่ออำนวยความสะดวก

การชําระเงินเหล่านี้สามารถเร่งกระบวนการที่มักจะเชื่องช้าหรือยุ่งยากเนื่องจากความล่าช้าของหน่วยงานราชการ และช่วยสร้างความมั่นใจว่าธุรกิจจะดําเนินงานได้อย่างราบรื่นและเป็นไปตามที่คาดการณ์ไว้

FCPA มีข้อกำหนดใดบ้าง

FCPA คือกฎหมายฉบับหนึ่งของสหรัฐอเมริกาที่เพ่งเล็งการทุจริตและและการติดสินบนข้ามพรมแดนระหว่างประเทศ และมีข้อกำหนดดังต่อไปนี้

ข้อกำหนดต่อต้านการติดสินบน

ข้อกําหนดต่อต้านการติดสินบนของ FCPA ห้ามไม่ให้ดำเนินการดังต่อไปนี้

• การติดสินบนโดยตรงและโดยอ้อม: FCPA ห้ามไม่ให้บุคคลทั่วไปและธุรกิจของสหรัฐอเมริกา รวมถึงบริษัทผู้ออกหลักทรัพย์ต่างชาติบางราย จ่ายเงิน เสนอว่าจะจ่ายเงิน สัญญาว่าจะจ่ายเงิน หรืออนุมัติการชำระเงินหรือการมอบสิ่งใดก็ตามที่มีมูลค่าให้แก่เจ้าหน้าที่รัฐต่างชาติ โดยมีจุดประสงค์เพื่อโน้มน้าวการกระทำหรือการตัดสินใจของเจ้าหน้าที่เหล่านั้นในการทำงานตามอำนาจหน้าที่ของตน

• การสร้างความได้เปรียบอย่างไม่เหมาะสม: ทั้งบุคคลทั่วไปและธุรกิจจะต้องไม่ชําระเงินเพื่อให้ได้มาซึ่งความได้เปรียบทางธุรกิจ เช่น ชนะการประกวดราคา และสร้างความได้เปรียบในการดำเนินการตามกฎหมาย ภาษี หรือการตอบสนองอื่นๆ ของรัฐบาล

• การทํางานของคนกลาง: หากคู่สัญญาทราบว่าเงินส่วนหนึ่งที่ตนชำระจะถูกนำไปมอบให้เจ้าหน้าที่รัฐต่างชาติผ่านบุคคลที่สาม จะถือเป็นฝ่าฝืนกฎหมาย FCPA

ข้อกําหนดด้านการทําบัญชี

ข้อกําหนดด้านการทำบัญชีของ FCPA ช่วยรับรองว่าบริษัทปฏิบัติตามมาตรฐานการทําบัญชีที่กำหนด ซึ่งช่วยให้การเงินและสินทรัพย์ของบริษัทมีความโปร่งใส ข้อกําหนดเหล่านี้ใช้กำกับดูแลสิ่งต่างๆ ต่อไปนี้

• บัญชีและบันทึกข้อมูล: บริษัทจะต้องจัดทำหนังสือ บันทึกข้อมูล และบัญชีแบบละเอียด โดยลงรายการธุรกรรมและการจําหน่ายทรัพย์สินของบริษัทอย่างถูกต้องและยุติธรรม ข้อกําหนดนี้ป้องกันไม่ให้บริษัทอำพรางการชําระเงินที่ผิดกฎหมายเป็นค่าใช้จ่ายที่ชอบด้วยกฎหมาย

• การควบคุมภายใน: บริษัทต้องมีระบบควบคุมการทําบัญชีภายใน ซึ่งกำกับดูแลการควบคุม อำนาจหน้าที่ และความรับผิดชอบของผู้บริหารต่อสินทรัพย์ของบริษัท ระบบนี้ช่วยตรวจจับและป้องกันการทุจริต เช่น การยักยอกทรัพย์และการติดสินบน

การบังคับใช้

SEC และ DOJ ร่วมกันบังคับใช้กฎหมาย FCPA โดย DOJ สามารถดําเนินคดี FCPA ที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจ บุคคลทั่วไป และนิติบุคคลของสหรัฐอเมริกา รวมถึงชาวต่างชาติหรือ บริษัทต่างชาติที่ดําเนินการในนามของพลเมืองหรือองค์กรของสหรัฐอเมริกา

FCPA มีข้อยกเว้นเกี่ยวกับการชําระเงินเพื่ออำนวยความสะดวกหรือไม่

โดยทั่วไปแล้วกฎหมาย FCPA อนุญาตให้ชําระเงินเพื่ออํานวยความสะดวก และยกเว้นการชำระเงินประเภทนี้จากข้อกําหนดต่อต้านการติดสินบน แต่ข้อยกเว้นนี้ใช้ได้เฉพาะกับการเร่งดําเนินงานตามกิจวัตรปกติของเจ้าหน้าที่รัฐที่จะเกิดขึ้นอยู่แล้วแม้ว่าจะไม่ได้ชำระเงินก็ตาม และไม่รวมการชําระเงินที่อาจส่งผลกระทบต่อผลการตัดสินของเจ้าหน้าที่รัฐ

ตัวอย่างเช่น หากคุณขอวีซ่า คุณสามารถชําระเงินเพื่ออํานวยความสะดวกได้อย่างถูกกฎหมายหากการชำระเงินนั้นมีวัตถุประสงค์เพื่อให้การดำเนินการเร็วขึ้น แต่คุณไม่สามารถชําระเงินเพื่อเพิ่มโอกาสในการอนุมัติวีซ่าได้ กล่าวคือ FCPA อนุญาตให้ชําระเงินเพื่อเร่งกระบวนการ แต่ต้องไม่ชําระเงินเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ต้องการ

การชําระเงินเพื่ออํานวยความสะดวกทำได้อย่างถูกกฎหมายทุกที่ในโลกหรือไม่

ในสหรัฐอเมริกา การชําระเงินเพื่ออํานวยความสะดวกเป็นสิทธิ์ตามกฎหมายของผู้ชําระเงิน แต่ในต่างประเทศ กฎที่ใช้กํากับดูแลการชําระเงินเหล่านี้มีความเข้มงวดมากกว่า โปรดดูสรุปข้อมูลต่อไปนี้

• พระราชบัญญัติว่าด้วยสินบนของสหราชอาณาจักร: สิ่งที่แตกต่างจากกฎหมาย FCPA ก็คือ พระราชบัญญัติว่าด้วยสินบน (Bribery Act) ของสหราชอาณาจักรนั้นไม่แบ่งแยกสินบนกับการรับชําระเงินเพื่ออำนวยความสะดวกออกจากกัน สหราชอาณาจักรมีความเข้มงวดมากกว่าในบริบทของการทุจริตและการติดสินบน และมองว่าการชําระเงินลักษณะดังกล่าวผิดกฎหมายในทุกกรณี

• อนุสัญญาต่อต้านการติดสินบนขององค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (OECD): อนุสัญญาต่อต้านการติดสินบนของ OECD ไม่ห้ามการชําระเงินเพื่ออำนวยความสะดวก แต่ว่า OECD ส่งเสริมให้ประเทศต่างๆ หยุดการชําระเงินประเภทนี้ ประเทศสมาชิกอย่างเบลเยียมและแคนาดาก็ห้ามการชําระเงินเพื่ออํานวยความสะดวกเช่นกัน

• กฎหมายท้องถิ่น: ในหลายประเทศ การชําระเงินที่อาจถูกมองว่าส่งผลกระทบต่อการตัดสินใจของเจ้าหน้าที่รัฐ ไม่ว่ายอดเงินจะมากน้อยแค่ไหนหรือมีเจตนาอย่างไรก็ตาม อาจถือว่าเป็นการผิดกฎหมาย ดังนั้น บริษัทที่ดําเนินงานในหลายเขตอํานาจศาลจึงต้องประเมินกฎหมายท้องถิ่นเพื่อดูว่าการชำระเงินแบบใดที่ได้รับอนุญาตบ้าง