IfM Bonn meldt dat er in 2024 ongeveer 360.000 nieuwe bedrijven zijn opgericht in Duitsland. Een van de belangrijkste redenen voor deze stijging ten opzichte van de vier jaar ervoor is het toenemende aantal nieuwe commerciële ondernemingen, dat is gestegen tot 258.000. Deze opwaartse trend laat niet alleen zien hoe dynamisch het ecosysteem voor startende ondernemers in het land is, maar ook hoe belangrijk start-upfinanciering steeds meer wordt.

In dit artikel leggen we uit wat start-upfinanciering inhoudt, hoe je kunt inschatten hoeveel geld je nodig hebt voor een nieuwe onderneming en wat de belangrijkste manieren zijn om dat geld bij elkaar te krijgen. We geven ook praktische tips om ondernemers te helpen zich goed voor te bereiden op een aanstaande financieringsronde.

Wat staat er in dit artikel?

• Wat is “start-upfinanciering”?
  
• Hoe bepaal je de benodigde financiering voor je nieuwe bedrijf?
  
• Manieren om een nieuwe onderneming in Duitsland te financieren
  
• Wat is nog meer van belang als het gaat om start-upfinanciering?
  

Wat is “start-upfinanciering”?

Start-upfinanciering draait om het verkrijgen van het benodigde kapitaal om een bedrijf op te zetten . Het is een belangrijk onderdeel van het oprichtingsproces en omvat verschillende methoden die oprichters kunnen helpen om een concept te realiseren en hun bedrijf klaar te stomen voor succes op de lange termijn.

In Duitsland brengt het aantrekken van geld tal van uitdagingen met zich mee voor oprichters. Het benodigde budget hangt af van het type bedrijf, de branche en de gekozen groeistrategie. Vooral in het begin zijn oprichters afhankelijk van geschikte financieringsbronnen om de initiële kosten voor personeel, marketing en kantoorapparatuur te dekken.

Toegang tot financiering is super belangrijk voor het succes van een bedrijf. Negen van de tien start-ups gaan in het eerste jaar failliet, meestal omdat er te weinig vraag is of omdat de financieringsbeslissingen niet kloppen. Door onvoldoende geld kunnen oprichters vaak hun plannen niet uitvoeren of moeten ze hun onderneming al vroeg opgeven.

Het verkrijgen van de juiste financiering is ook een manier om het bedrijfsrisico te minimaliseren. Met een solide financiering kunnen oprichters plannen hoe ze de onderneming willen opbouwen en deze vervolgens uitvoeren, zonder in de eerste fase uitsluitend op hun persoonlijke spaargeld te hoeven vertrouwen.

Hoe bepaal je de benodigde financiering voor je nieuwe bedrijf?

Voordat je een bedrijf opricht, moet je bepalen hoeveel financiering je nodig hebt. Hierbij spelen verschillende overwegingen een rol, die variëren naargelang de rechtsvorm die je kiest en het onderliggende concept. Het is een goed idee om een gedetailleerd financieringsgedeelte op te nemen in het algemene businessplan om de verwachte uitgaven in kaart te brengen. De volgende lijst geeft een overzicht van de belangrijkste kostencategorieën:

• Opstartkosten: je bedrijf registreren, inschrijven in het handelsregister, contributie betalen aan beroepsorganisaties, juridische en notariskosten, opstartadviseurs, belastingadviseurs, octrooiregistraties of licenties
  
• Vastgoedkosten: Aankoop van grond en onroerend goed, of betaling van huur en nutsvoorzieningen
  
• Kantoorapparatuur en zakelijke hulpmiddelen: Meubilair, computers, IT-uitgaven en software, telefoons, printers, verlichting, aankoop of leasing van voertuigen en machines, verbruiksartikelen zoals printercartridges, pennen of papier
  
• Personeelskosten: Salarissen, lonen en sociale zekerheid voor werknemers
  
• Materiaal- en productiekosten: Uitgaven voor grondstoffen of diensten die nodig zijn om goederen te maken
  
• Branding en communicatiecampagnes: Uitgaven voor het ontwikkelen van een CI (corporate identity), naam en logo voor de onderneming, webontwikkeling, online en offline marketing
  

Liquiditeitsplanning is super belangrijk om te bepalen hoeveel geld je nodig hebt. Zorg ervoor dat je altijd genoeg geld hebt om je lopende verplichtingen te betalen en zet wat geld opzij voor onverwachte uitgaven.

Manieren om een nieuwe onderneming in Duitsland te financieren

Er zijn verschillende opties beschikbaar om je nieuwe bedrijf in Duitsland te financieren. Hieronder staan enkele van de meest relevante methoden:

Eigen vermogen

Oprichters gebruiken soms hun eigen vermogen – een methode die bekend staat als ‘bootstrapping’ – maar voor deze aanpak zijn aanzienlijke persoonlijke spaargelden nodig. Een ander alternatief is lenen van vrienden en familie of samen met iemand anders een bedrijf starten. Het voordeel van dat laatste is dat je partner niet alleen eigen vermogen inbrengt, maar ook arbeid en knowhow.

Met financiering op basis van eigen vermogen hoef je geen externe kredietverstrekkers in te schakelen en betaal je geen rente over leningen. Het nemen van dit soort privé-risico's wordt vaak positief beoordeeld door kredietverstrekkers en potentiële partners of investeerders, omdat het laat zien hoeveel vertrouwen je in je idee hebt.

Het nadeel is dat je meer persoonlijk risico loopt en dat je minder makkelijk kunt groeien en uitbreiden.

Bankleningen

Veel oprichters vragen een lening aan bij een bank om hun nieuwe bedrijf te starten. Of je geld krijgt, hangt vooral af van je kredietgeschiedenis. Kredietverstrekkers kijken ook naar je businessplan om te zien of je kans van slagen groot is en of je de aflossingen kunt betalen.

Bankleningen bieden startkapitaal, wat de planning vergemakkelijkt. Een ander voordeel is dat je je autonomie behoudt: kredietinstellingen verwerven niet automatisch een aandeel of het recht om het bedrijf te sturen. Oprichters kunnen echter wel profiteren van de expertise van de bank en advies krijgen op gebieden als financiële planning, risicobeheer en strategie.

Banken geven pas geld vrij na een grondige beoordeling, een procedure waarbij leners veel papierwerk moeten doen en veel documenten moeten indienen. Het grootste nadeel is dat je steeds rente en aflossingen moet betalen, wat een financiële druk op het bedrijf kan leggen. Oprichters moeten ook weten dat bepaalde leningen voor specifieke doeleinden zijn, bijvoorbeeld dat een investeringslening niet gebruikt kan worden om de elektriciteitsrekening te betalen.

Overheidssubsidies

Overheidssubsidies en -steun bieden een extra manier om een jonge onderneming te financieren. Oprichters kunnen promotieleningen aanvragen via KfW of investeringsinstellingen op staatsniveau. Een hoofdkredietverstrekker betaalt meestal het geld uit en beslist of er een promotie-element in het totale pakket wordt opgenomen.

Deze programma's bieden doorgaans lagere rentetarieven en langere looptijden dan standaard bankleningen. Veel programma's hebben een aflossingsvrije periode, zodat er de eerste paar jaar geen aflossingen hoeven te worden gedaan. Een ander voordeel is dat oprichters in veel gevallen toegang krijgen tot adviesdiensten of netwerken van overheidsinstanties.

Een belangrijk nadeel is de hoeveelheid formaliteiten die erbij komt kijken: het aanvragen van stimuleringsleningen gaat vaak gepaard met veel bureaucratie en tal van hindernissen. Het kan enkele maanden duren voordat het geld wordt uitbetaald en voor sommige delen kunnen specifieke beperkingen gelden.

Voorafgaande financiering

Voorafgaande financiering is een snelle manier om toegang te krijgen tot kapitaal op basis van toekomstige verkopen. In tegenstelling tot traditionele leningen hoeven oprichters geen uitgebreide bedrijfsplannen in te dienen of onderpand te verstrekken. De ondersteuning wordt berekend op basis van de historische omzet en de verwachte verkopen.

Stripe Capital is een voorbeeld van dit soort oplossingen. Het biedt op inkomsten gebaseerde financiering, waardoor oprichters binnen enkele minuten een lening of een voorschot voor verkopers kunnen krijgen, zonder de langdurige procedures die doorgaans gepaard gaan met traditionele bankleningen. Een van de belangrijkste voordelen is de flexibele terugbetaling: bedrijven betalen een vast percentage van hun dagelijkse omzet, wat betekent dat de aflossingen worden afgestemd op de inkomsten van het bedrijf, dus lagere inkomsten betekenen lagere terugbetalingen. Oprichters kunnen ook profiteren van de expertise en betalingsgegevens van Stripe, waardoor elke financieringsoplossing op maat kan worden gemaakt voor het individuele bedrijf.

Dat gezegd hebbende, is voorfinanciering vooral bedoeld als een oplossing voor de korte termijn, dus het past niet altijd bij kapitaalbehoeften op de lange termijn of grotere investeringen.

Investeerderskapitaal

Nieuwe bedrijven kunnen ook geld ophalen via externe financiers, waarbij ze aandelen aanbieden in ruil voor de investering.

Het voordeel van het geven van aandelen in het bedrijf aan investeerders, zoals durfkapitalisten of angel investors, is dat zij vaak waardevolle expertise, een netwerk en strategische ondersteuning meebrengen, naast vers kapitaal. Een ander belangrijk voordeel is dat er geen aflossingsverplichtingen zijn, waardoor de financiën minder onder druk staan dan bij een banklening.

Het nadeel is dat oprichters een deel van hun eigendom opgeven. Dat geeft investeerders het recht om de koers van het bedrijf te bepalen en invloed uit te oefenen op de bedrijfsvoering, ten koste van de oprichters. Ze verwachten doorgaans een hoog rendement, wat extra druk kan leggen om te slagen. Een ander nadeel is het tijdrovende proces van het aantrekken van kapitaal. Het vinden van geschikte investeerders, het uitvoeren van due diligence en het voeren van onderhandelingen kan allemaal enkele maanden in beslag nemen.

Crowdfunding

Crowdfunding is een manier voor oprichters om geld in te zamelen bij een groot aantal individuen, gezamenlijk aangeduid als de “crowd”. Deze campagnes worden meestal gevoerd op gespecialiseerde online platforms, waar oprichters een concept of project presenteren en om financiële steun vragen. Vrienden, familie en externe financiers vormen vaak een groot deel van deze groep.

Een groot voordeel is dat je toegang krijgt tot een enorme kapitaalpool voor het opzetten van je onderneming. Dit vergroot de zichtbaarheid van het bedrijf voordat het op de markt komt. Het fungeert ook als een test voor de marktacceptatie voorafgaand aan een volledige uitrol. In tegenstelling tot financiering door investeerders hoeft je bij deze methode niet per se aandelen af te staan.

Aan de andere kant vraagt crowdfunding vaak veel moeite op het gebied van marketing. Oprichters moeten hun idee promoten om genoeg supporters aan te trekken. Toch kan de financiering nog steeds mislukken. Als de campagne het doel niet haalt, verliezen supporters hun bijdragen en krijgen oprichters niets. Een ander nadeel is dat oprichters bij crowdfundingcampagnes vaak iets terug moeten geven: gratis producten, exclusieve aanbiedingen en kortingen verhogen allemaal je opstartkosten.

Wat is nog meer belangrijk als het gaat om start-upfinanciering?

Om een bedrijf goed te starten, is meer nodig dan alleen geld. Je moet ook nadenken over het volgende:

Realistische planning

Een veelgemaakte fout is het onderschatten of te optimistisch zijn over de benodigde hoeveelheid kapitaal. Oprichters schatten de benodigde financiële middelen vaak verkeerd in, wat kan leiden tot liquiditeitsproblemen en onvoorziene kwesties. Een gedetailleerd businessplan waarin de verwachte uitgaven worden uiteengezet, is daarom van fundamenteel belang. Neem alles mee, van de oprichting tot de initiële exploitatiekosten en de marketing- en personeelskosten, en maak een realistische cashflowprognose waarin rekening wordt gehouden met onverwachte uitgaven.

Vooruitstrevende belastingplanning

Houd bij het financieren van je nieuwe onderneming rekening met toekomstige belastingverplichtingen. Het is een goed idee om in een vroeg stadium een fiscaal adviseur in te schakelen. Zo weet je zeker dat je op het gebied van belastingen aan alles hebt gedacht. Enkele van de belangrijkste categorieën zijn belasting over de toegevoegde waarde (btw), inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting en omzetbelasting. Door van tevoren voorzieningen te treffen en regelmatig reserves aan te leggen, kun je onaangename verrassingen voorkomen en is het makkelijker om hogere belastingachterstanden op te vangen zonder in financiële moeilijkheden te komen.

Bereid je pitch voor

Als je kapitaal wilt aantrekken van investeerders, banken of via crowdfunding, moet je je idee duidelijk en overtuigend kunnen presenteren. Schrijf een elevator pitch waarin je het model en de visie in een paar zinnen uitlegt. Focus op de voordelen van je voorstel, zodat potentiële financiers meteen zien waarom het de moeite waard is om in je bedrijf te investeren. Een goed voorbereide pitch helpt ook in veel andere situaties, zoals het werven van klanten, het geven van lezingen en presentaties of tijdens netwerkevenementen.

Besparingen

Om solide start-upfinanciering en een gezonde ontwikkeling te krijgen, moet je vanaf dag één op zoek gaan naar mogelijke besparingen. Er zijn tal van manieren om in deze fase op de kosten te besparen zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit of toekomstige uitbreiding. Het kan bijvoorbeeld zinvol zijn om kantoorapparatuur te huren of tweedehands artikelen aan te schaffen, in plaats van vanaf het begin te investeren in dure nieuwe aankopen. Ook kunnen oprichters in die beginfase gebruikmaken van gratis of betaalbare online tools om hun organisatie efficiënter te maken. Deze besparingen helpen om binnen het budget te blijven en zorgen in een vroeg stadium voor financiële flexibiliteit voor andere groei-initiatieven.