Volgens het Duitse Bureau voor de Statistiek waren er in 2023 ongeveer 2,05 miljoen eenmanszaken (59%), 417.500 partnerschappen (12%) en 833.900 vennootschappen (24%) in Duitsland. Van deze bijna 3,5 miljoen ondernemingen hadden ongeveer 3 miljoen in Duitsland minder dan 10 werknemers. Deze diversiteit laat zien hoe verschillend businessmodellen kunnen zijn, afhankelijk van de omvang, kapitaalbehoefte en risicobereidheid. Het kiezen van de juiste structuur heeft een directe invloed op je aansprakelijkheid, belastingdruk, financieringsmogelijkheden en reputatie.

Dit artikel laat je de belangrijkste ondernemingsvormen in Duitsland zien, van de veel voorkomende GmbH tot de commanditaire vennootschap en de geregistreerde handelaar. Het helpt je de juridische basis en fiscale gevolgen beter te begrijpen, zodat je weloverwogen beslissingen kunt nemen bij het opzetten van een onderneming.

Wat staat er in dit artikel?

• Wat voor soorten ondernemingen zijn er in Duitsland?
  
• Belastinggevolgen voor elk type onderneming
  
• Welk formulier past bij welk businessmodel?
  
• Hoe Stripe kan helpen
  

Welke soorten ondernemingen zijn er in Duitsland?

Duitsland heeft allerlei soorten ondernemingen met verschillende regels, rechten en plichten.

Er zijn drie hoofdcategorieën:

• Partnerschappen (bijv. GbR, OHG, KG, PartG)
  
• Vennootschappen (bijv. GmbH, UG, AG)
  
• Eenmanszaken (bijvoorbeeld freelance eenmanszaken, kleine ondernemingen volgens artikel 19 van de Duitse btw-wet [UStG], klassieke commerciële eenmanszaken of geregistreerde handelaren)
  

Hier is een overzicht van de belangrijkste vormen in detail:

Partnerschappen

Partnerschappen zijn ideaal voor kleinere teams of familieondernemingen waar de partners persoonlijk aansprakelijk zijn en actief betrokken zijn bij de branche. Het opzetten ervan is eenvoudig en vereist meestal geen minimumkapitaal.

Civielrechtelijke samenwerking

Hoewel het burgerlijk partnerschap (GbR) misschien minder bekend is, is het een van de meest voorkomende rechtsvormen voor parttime start-ups, project samenwerking en freelance beroepen. Het is makkelijk op te zetten en vooral populair bij partners die niet veel eigen vermogen nodig hebben. Het enige wat je nodig hebt, is een informele samenwerkingsovereenkomst tussen minstens twee personen of rechtspersonen. GbR's hoeven niet in het handelsregister te worden ingeschreven, waardoor de opstartkosten laag blijven.

Kenmerken van de GbR:

• Geen vermelding in het handelsregister
  
• Geen minimum aandelenkapitaal vereist
  
• Alle partners zijn persoonlijk, gezamenlijk en hoofdelijk aansprakelijk
  
• Super handig voor freelancers, startende projecten of tijdelijke samenwerkingen
  

Als je omzet of commerciële activiteiten toenemen, kan het nodig zijn om over te stappen naar een algemene vennootschap (OHG).

Partnerschapsvennootschap

De partnerschapsvennootschap (PartG) is een speciale vorm van samenwerking voor freelancers zoals dokters, advocaten of architecten. Het is een alternatief voor de GbR als twee of meer mensen samen een vrij beroep uitoefenen. Door je in het partnerschapsregister (PartGG) te laten inschrijven, sta je sterker naar buiten toe, en met de variant partnerschapsvennootschap met beperkte beroepsaansprakelijkheid (PartGmbB) kun je ook je aansprakelijkheid beperken.

Belangrijkste kenmerken van de PartG:

• Alleen beschikbaar voor vrije beroepen (bijv. artsen, architecten, advocaten)
  
• Niet geregistreerd in het handelsregister, maar wel in het PartGG (volgens artikel 4)
  
• Geen minimum aandelenkapitaal vereist
  
• Persoonlijke aansprakelijkheid van vennoten; aansprakelijkheid kan worden beperkt via de PartGmbB-variant
  
• Geen bedrijfsbelasting
  

Vennootschap onder firma en commanditaire vennootschap

De OHG en commanditaire vennootschap (KG) zijn klassieke vennootschappen met een lage instapdrempel en veel flexibiliteit in contracten. Ze maken een nauwe samenwerking tussen aandeelhouders mogelijk en zijn super geschikt voor traditionele ondernemingen of familieondernemingen met een duidelijke taakverdeling.

Kenmerken van de OHG:

• Alle partners zijn onbeperkt aansprakelijk volgens artikel 105 e.v. van het Duitse Wetboek van Koophandel (HGB).
  
• Geen verplichting om de onderneming in het handelsregister te laten opnemen
  
• Geschikt voor kleinere bedrijven met actieve partners
  

Kenmerken van de KG:

• Combinatie van algemene partner en beperkte partner
  
• Een commanditaire vennoot is alleen aansprakelijk voor zijn inbreng, volgens artikel 161 van het HGB
  
• Vaak gekozen als GmbH & Co. KG, waarbij de GmbH de algemene vennoot is.
  

Ondernemingen

Deze onafhankelijke rechtspersonen bieden beperkte blootstelling en duidelijke structuren. Vennootschappen zijn ideaal voor groeiende ondernemingen met hogere kapitaalvereisten.

Vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

De vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (GmbH) is veruit de meest populaire rechtsvorm in Duitsland. Ze biedt een goede aansprakelijkheidsbescherming, straalt naar buiten toe professionaliteit uit en is geschikt voor zowel door de eigenaar geleide kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's) als voor start-ups die willen groeien met behulp van investeerders.

Kenmerken van de GmbH:

• Minimum aandelenkapitaal: € 25.000
  
• Inschrijving in het handelsregister is verplicht
  
• Notariële vennootschapsovereenkomst vereist
  
• Dubbele boekhouding volgens artikel 238 e.v. van het HGB en jaarlijkse financiële overzichten
  
• Aansprakelijkheid beperkt tot het vermogen van de vennootschap
  
• Flexibele aandelenstructuur
  
• Goede reputatie bij banken en investeerders, omdat deze rechtsvorm als betrouwbaar en
  professionele zakenpartner
  

Naamloze vennootschap

De naamloze vennootschap (AG) is een rechtsvorm voor ondernemingen met hoge financieringsbehoeften, groeivooruitzichten en de mogelijkheid om naar de beurs te gaan. Ze zorgt voor een duidelijke scheiding tussen eigendom en bestuur, maar brengt ook meer transparantie en controle met zich mee, volgens artikelen 76–118 van de Duitse wet op de naamloze vennootschappen (AktG).

Kenmerken van de AG:

• Minimaal kapitaal: € 50.000
  
• Organen: Raad van bestuur, raad van commissarissen, algemene vergadering van aandeelhouders
  
• Strenge rapportageverplichtingen volgens zowel de handelsrechtelijke bepalingen inzake boekhouding en publicatie, volgens artikel 264 e.v. van het Duitse Wetboek van Koophandel (HGB), als de vereisten van het vennootschapsrecht met betrekking tot kapitaal, verliesmelding en transparantie jegens aandeelhouders, volgens artikelen 150-160 van de AktG
  
• Toegang tot de kapitaalmarkt via aandelenemissie
  
• Aansprakelijkheidsbeperking zoals bij een GmbH
  
• Mogelijkheid van een brede eigendomsstructuur
  

Ondernemingsvennootschap met beperkte aansprakelijkheid

De onderneming met beperkte aansprakelijkheid (UG) is in 2008 ingevoerd en maakt het mogelijk om de beperkte aansprakelijkheid van een vennootschap ook te gebruiken voor mensen met heel weinig startkapitaal. Dit is vooral handig voor digitale businessmodellen, onafhankelijke diensten en start-ups die werken met een minimum viable product (MVP).

Kenmerken van de UG:

• Maar € 1 nodig om te beginnen met een start-up.
  
• Het is verplicht om een reserve van maximaal € 25.000 aan te leggen (verplichting om geld te behouden).
  
• Hetzelfde wettelijke kader als GmbH
  
• Volledig volwaardige GmbH
  
• Populair bij start-ups en zelfstandigen vanwege de lage instapdrempel
  
• Matig vertrouwen tussen partners en banken, omdat het lage startkapitaal wordt gezien als een teken van beperkte kredietwaardigheid
  
• Verplichting om de bedrijfsnaam te veranderen zodra het minimumkapitaal van een GmbH is bereikt
  

Eenmanszaak

Eenmanszaken zijn de meest voorkomende rechtsvorm in Duitsland. Ze komen voor in verschillende vormen, bijvoorbeeld voor kleine ondernemers, freelancers en geregistreerde handelaren. Afhankelijk van wat je doet, gelden er verschillende regels. Ook zogenaamde kleine ondernemers volgens § 19 van de Duitse wet op de omzetbelasting (UStG) vallen hieronder. Zij hoeven geen btw te betalen, maar zijn geen aparte juridische entiteit.

Freelance eenmanszaak

Deze optie is vooral populair voor activiteiten binnen de 'liberale beroepen', zoals medische, advies- of creatieve werkzaamheden. Het maakt directe oprichting mogelijk zonder inschrijving in het handelsregister en biedt fiscale voordelen.

Kenmerken van de freelance eenmanszaak:

• Geen bedrijfsbelasting, volgens artikel 18 van de Duitse wet op de inkomstenbelasting (EStG)
  
• Geen vermelding in het handelsregister
  
• Contante boekhouding is toegestaan, tenzij een boekhoudplicht voortvloeit uit artikel 141 van de Duitse belastingwet (AO)
  
• Populair bij onder andere dokters, architecten, tekstschrijvers en advocaten
  

Klassieke eenmanszaak

Deze optie is bedoeld voor kleine commerciële ondernemers, zoals zelfstandige dienstverleners, winkeliers of parttime start-ups. Het is een snelle en eenvoudige manier om je bedrijf op te zetten.

Kenmerken van de klassieke eenmanszaak (kleine onderneming):

• Bedrijfsregistratie vereist
  
• Geen vermelding in het handelsregister
  
• Kasbasisboekhouding toegestaan, boekhouding alleen boven de limiet volgens artikel 141 van de AO
  
• Populair bij onder andere agentschappen, webshops en dienstverleners
  

Geregistreerde handelaar

De geregistreerde handelaar (e.K.) is geschikt voor eenmanszaken met grotere volumes. Het biedt zichtbaarheid en verplichtingen die vergelijkbaar zijn met die van vennootschappen, zonder hun beperkte aansprakelijkheid.

Kenmerken van de geregistreerde handelaar:

• Inschrijving in het handelsregister is verplicht
  
• Boekhoudplicht na inschrijving volgens artikel 141 van de AO
  
• Geen scheiding tussen privé- en ondernemingsvermogen
  
• Voor mensen die commercieel actief zijn met voorspelbare risico's en groeiende activiteiten, zoals handelaren, ambachtslieden en agentschappen
  

Hieronder vind je een overzicht van de belangrijkste soorten ondernemingen op basis van belangrijke criteria:

Belastinggevolgen voor elk type onderneming

De belastingregels kunnen nogal verschillen, vooral als het gaat om btw, die voor bijna alle soorten activiteiten geldt. De btw-regels kunnen snel ingewikkeld worden naarmate je onderneming groter wordt.

Belastingen voor eenmanszaken en vennootschappen

Winst is belastbaar voor de inkomstenbelasting van de vennoten of de eigenaar. Afhankelijk van de locatie kan er een verplichting zijn om bedrijfsbelasting te betalen, met een vrijstelling van € 24.500 op grond van artikel 11 van de Wet op de bedrijfsbelasting.

Belastingen voor bedrijven

Deze zijn onderworpen aan vennootschapsbelasting (15%) plus solidariteitstoeslag en handelsheffing. Uitkeringen aan aandeelhouders zijn onderworpen aan een extra forfaitaire belasting (25%), wat kan leiden tot zogenaamde dubbele belasting.

Btw-plicht

In principe zijn alle ondernemingen btw-plichtig, tenzij de regeling voor kleine ondernemers (artikel 19 van de UStG) van toepassing is. ondernemingen zijn vaak vanaf het begin onderworpen aan de normale belasting. Btw-plicht heeft betrekking op de vermelding op facturen en de regelmatige indiening van voorlopige en jaarlijkse btw- aangiften.

Boekhoudkundige verplichtingen

Hoewel ondernemingen wettelijk verplicht zijn om een dubbele boekhouding te voeren en financiële verslagen op te stellen, is een resultatenrekening (kasstelsel) voldoende voor veel partnerschappen en eenmanszaken, totdat de onderneming een bepaalde inkomsten- of winstgrens bereikt (artikel 141 van de AO).

Welke vorm past bij welk businessmodel?

De juiste structuur voor je onderneming kiezen hangt vooral af van het concept en hoe risicovol je bent. Denk na over je groeiplannen, kapitaalbronnen, gewenste aansprakelijkheidsstructuur en fiscale criteria. Elke optie heeft zijn eigen voor- en nadelen:

• Freelance beroepen: Medische praktijken, advocatenkantoren en tekstschrijvers hebben meestal baat bij het eenvoudige kader van een freelance eenmanszaak, die geen bedrijfsbelasting hoeft te betalen en een eenvoudige boekhouding op kasbasis heeft.
  
• Kleine ondernemingen: Lokale dienstverleners, zelfstandigen en kleine webshops kiezen vaak voor de klassieke eenmanszaak of kleine onderneming om de administratie en fiscale lasten laag te houden.
  
• _Oprichters die willen groeien: _ Mensen die met weinig geld beginnen, kiezen vaak voor een UG met het plan om later over te stappen naar een GmbH.
  
• Familieonderneming: ondernemingen die door een familie worden gerund met een duidelijke taakverdeling, kiezen vaak voor een KG of OHG om de operationele verantwoordelijkheid te verdelen en juridisch flexibel te blijven.
  
• Kapitaalintensieve businessmodellen: ondernemingen die veel moeten investeren, bijvoorbeeld in productie of in de financiële sector, kiezen vaak voor een AG, omdat die toegang geeft tot extern kapitaal en investeerders.
  
• Start-ups en kleine en middelgrote ondernemingen: Voor technologiegerichte of snelgroeiende teams biedt de GmbH een goede mix van aansprakelijkheidsbescherming en betrouwbaarheid.
  
• Projectmatige samenwerking: De GbR is handig voor losse samenwerkingsverbanden zonder financieringsbehoefte, bijvoorbeeld in de creatieve sector of voor tijdelijke projecten.
  
• Eenmanszaken met groeiende ondernemingen: De geregistreerde handelaar is geschikt voor mensen die zichtbaar willen zijn in het handelsregister zonder een vennootschap op te richten naarmate hun klantenbestand of omzet groeit.
  

Het is een goed idee om vroeg in het proces met een belastingadviseur of start-upconsultant te overleggen, zowel op juridisch als fiscaal gebied.

Hoe Stripe Tax kan helpen

Stripe Tax maakt het makkelijker om aan belastingregels te voldoen, zodat jij je kunt focussen op het laten groeien van je onderneming. Stripe Tax helpt je om je verplichtingen in de gaten te houden en laat je weten wanneer je de drempel voor omzetbelastingregistratie overschrijdt op basis van je Stripe-transacties. Daarnaast berekent en int het automatisch omzetbelasting, btw en GST op zowel fysieke als digitale goederen en diensten, in alle staten van de VS en in meer dan 100 landen.

Begin met het wereldwijd bereken van belastingen door één regel code toe te voegen aan je bestaande integratie, op een knop in het Dashboard te klikken of onze krachtige API te gebruiken.

Stripe Tax helpt je bij het volgende:

• Weten waar je je moet registreren en belasting moet innen: zien waar je belasting moet berekenen op basis van je Stripe-transacties. Nadat je je hebt geregistreerd, kun je binnen enkele seconden de functie voor het berekenen van belastingen in een nieuw land of nieuwe Amerikaanse staat inschakelen. Eén regel code in je bestaande Stripe-integratie is vaak al voldoende om te starten met het innen van belasting. Of voeg deze functie toe met één klik op de knop in de Stripe Dashboard.
  
• _Registreer je om belasting te betalen: _ laat Stripe je wereldwijde belastingregistraties beheren en profiteer van een simpel proces waarbij de aanvraaggegevens al zijn ingevuld, waardoor je tijd bespaart en je makkelijker aan de lokale regels voldoet.
  
• Automatisch belasting innen: Stripe Tax berekent en int de juiste hoeveelheid verschuldigde belasting, waar of wat je ook verkoopt. Het ondersteunt honderden producten en diensten en is up-to-date met belastingregels en tariefwijzigingen.
  
• Vereenvoudig je aangifte: Stripe Tax werkt naadloos samen met aangiftepartners, zodat je wereldwijde aangiften altijd kloppen en op tijd zijn. Laat onze partners je aangiften regelen, zodat jij je kunt focussen op het laten groeien van je onderneming.
  

Meer info over Stripe Tax, of ga vandaag nog aan de slag.