Voor wie een bedrijf wil starten in Duitsland, is het kiezen van de juiste bedrijfsvorm een van de belangrijkste beslissingen die je moet nemen. Dit heeft niet alleen invloed op de aansprakelijkheid en de algemene belastingzaken van het bedrijf, maar ook op de reputatie van het bedrijf bij partners en klanten.

In dit artikel bespreken we twee van de meest voorkomende bedrijfsvormen in Duitsland: de vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (GmbH) en de eenmanszaak. Je ontdekt de voor- en nadelen van beide bedrijfsvormen op het gebied van belastingen, kosten, aansprakelijkheid, boekhoudkundige en wettelijke vereisten, en externe reputatie.

Wat staat er in dit artikel?

• Wat is een GmbH?
  
• Wat is een eenmanszaak?
  
• Belastingvergelijking tussen een eenmanszaak en een GmbH
  
• Kostenvergelijking tussen een eenmanszaak en een GmbH
  
• Hoe zit het met de aansprakelijkheid voor eenmanszaken en GmbH's?
  
• Vergelijking van boekhoudkundige en wettelijke vereisten
  
• Externe impact en reputatie van eenmanszaken en GmbH's
  
• Vergelijkingstabel voor een eenmanszaak en een GmbH
  
• Wanneer is het slim om een GmbH op te richten?
  

Wat is een GmbH?

Een GmbH, of vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, is een wettelijk vastgelegde bedrijfsvorm in Duitsland. De belangrijkste kenmerken zijn dat de aansprakelijkheid van de aandeelhouders beperkt is tot hun inbreng in het aandelenkapitaal en dat er minimaal € 25.000 aan aandelenkapitaal moet zijn. Het management van de GmbH wordt gedaan door de directeuren, terwijl de aandeelhouder(s) het kapitaal inbrengen. De registratie en publicatie van bedrijfsgegevens gebeurt via het handelsregister.

Wat is een eenmanszaak?

In Duitsland heb je geen speciale papieren nodig om een eenmanszaak te starten. Juridisch gezien bestaat het bedrijf uit de ondernemer zelf, en alle verplichtingen worden gedekt door zowel zijn persoonlijke als zakelijke bezittingen. Dit soort bedrijf is handig voor mensen die een bedrijf willen starten met weinig risico en weinig startkapitaal.

Belastingvergelijking tussen een eenmanszaak en een GmbH

GmbH's moeten vennootschapsbelasting, bedrijfsbelasting en vermogenswinstbelasting betalen over alle uitgekeerde winsten. Eenmanszaken betalen inkomstenbelasting over hun inkomen, wat kan leiden tot verschillende belastingtarieven, afhankelijk van hoe veel je verdient. Dit kan een voordeel of nadeel zijn, afhankelijk van je persoonlijke situatie. Een GmbH moet vennootschapsbelasting betalen, die in 2024 nu 15% van het belastbare inkomen is. Daarnaast geldt voor de vennootschapsbelasting een solidariteitstoeslag van 5,5%. De bedrijfsbelasting varieert afhankelijk van het tarief dat de gemeente hanteert. Gemiddeld ligt deze rond de 15%. Aandeelhouders moeten ook vermogenswinstbelasting (25% plus solidariteitsbijdragen en, indien van toepassing, kerkbelasting) betalen over uitgekeerde winsten.

Eenmanszaken betalen inkomstenbelasting, die varieert van 14% tot 45% (voor inkomsten boven € 277.825 in 2023). Daarnaast kan er bedrijfsbelasting verschuldigd zijn als de eenmanszaak commercieel actief is. Een aftrek van € 24.500 op bedrijfsinkomsten helpt de lasten voor kleinere bedrijven te verlichten. Eenmanszaken kunnen in 2024 ook aanspraak maken op een basisinkomstenbelastingaftrek van € 11.604, wat de belastingdruk verder verlaagt.

Kostenvergelijking tussen een eenmanszaak en een GmbH

De keuze tussen een GmbH en een eenmanszaak heeft een grote invloed op de kosten, van de opstartkosten tot de dagelijkse bedrijfsvoering. Bij het opzetten van een GmbH kun je rekenen op kosten van ongeveer € 600 tot € 1.200 voor notariële certificering en inschrijving in het handelsregister. Bovendien geldt voor een GmbH een minimum aandelenkapitaal van € 25.000, waarvan ten minste € 12.500 onmiddellijk moet worden gestort. De exploitatiekosten, inclusief de kosten voor boekhouding en het opstellen van de jaarrekening, bedragen minimaal € 1.250, bovenop eventuele kosten voor belastingadvies.

In vergelijking daarmee zijn de opstartkosten voor een eenmanszaak aanzienlijk lager. Je kunt rekenen op € 20 tot € 60 voor de registratie van het bedrijf en er is geen minimumkapitaal vereist. Dit maakt een flexibelere start mogelijk. De lopende kosten voor boekhouding en belastingadvies zijn over het algemeen lager dan bij een GmbH.

Deze kostenverschillen laten zien hoe belangrijk het is om goed na te denken over welk type bedrijf het beste bij je past. Vooral start-ups en kleine bedrijven moeten goed kijken naar de lopende kosten en belastingdruk, zodat ze de rechtsvorm kunnen kiezen die het beste bij hun situatie past.

Hoe zit het met de aansprakelijkheid voor eenmanszaken en GmbH's?

Een belangrijk punt om te bedenken bij het kiezen van je favoriete bedrijfsvorm is aansprakelijkheid, die heel anders is bij een GmbH dan bij een eenmanszaak. Bij een GmbH is de aansprakelijkheid van de aandeelhouders beperkt tot het bedrag van hun inbreng. Dit betekent dat hun privévermogen beschermd blijft in geval van schulden of insolventie. Het vereiste minimum aandelenkapitaal van € 25.000 dient als zekerheid voor crediteuren. Deze beperking van aansprakelijkheid maakt de GmbH bijzonder aantrekkelijk voor projecten met hogere risico's. Houd er echter rekening mee dat er bepaalde omstandigheden zijn, zoals plichtsverzuim, waarin bestuurders persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld.

Daarentegen hebben eenmanszaken onbeperkte aansprakelijkheid, wat betekent dat zowel hun zakelijke als privévermogen in aanmerking kan worden genomen. Deze vorm van aansprakelijkheid brengt aanzienlijke risico's met zich mee, vooral bij bedrijfsactiviteiten die tot hoge aansprakelijkheden kunnen leiden. Schuldeisers hebben de mogelijkheid om het privévermogen van de ondernemer in beslag te nemen om vorderingen te voldoen. Directe en onbeperkte aansprakelijkheid vereist daarom een zorgvuldige risicobeoordeling en effectief beheer om financiële verliezen tot een minimum te beperken en het ondernemersrisico beheersbaar te houden.

Vergelijking van boekhoudkundige en wettelijke vereisten

De keuze tussen een GmbH en een eenmanszaak kan een grote invloed hebben op je boekhoudkundige en wettelijke verplichtingen. GmbH's moeten dubbel boekhouden en gedetailleerde jaarrekeningen publiceren, wat de transparantie verhoogt, maar ook kan leiden tot hogere kosten en meer administratieve rompslomp. Zodra bepaalde bedrijven op twee opeenvolgende balansdata de criteria overschrijden die hen als klein bedrijf definiëren – namelijk een balanstotaal van € 6 miljoen, een omzet van € 12 miljoen en 50 werknemers – zijn ze verplicht hun jaarrekening te laten controleren door een accountant. Deze verplichting geldt voor vennootschappen zoals een GmbH of een naamloze vennootschap, maar ook voor vennootschappen onder firma en commanditaire vennootschappen, op voorwaarde dat er geen natuurlijke persoon als persoonlijk aansprakelijke vennoot optreedt. Bovendien moeten volgens artikel 316, lid 2, van het Duitse Wetboek van Koophandel (HGB) de geconsolideerde jaarrekeningen in de regel worden gecontroleerd.

Eenmanszaken hebben daarentegen te maken met eenvoudigere regels: voor een omzet tot € 600.000 en een winst tot € 60.000 volstaat een winst-en-verliesrekening, terwijl de openbaarmakings- en controleverplichtingen komen te vervallen, wat de inspanning en kosten vermindert. Als de winst echter hoger is dan € 60.000, moeten eenmanszaken aan extra boekhoudkundige vereisten voldoen. Deze kunnen variëren afhankelijk van de specifieke omstandigheden en kunnen uitgebreidere boekhouding en openbaarmakingen met zich meebrengen.

Externe impact en reputatie van eenmanszaken en GmbH's

Het imago van een bedrijf, dat wordt bepaald door de rechtsvorm, is belangrijk voor hoe zakenpartners en klanten het bedrijf zien. Een GmbH wordt vaak gezien als een teken van betrouwbaarheid en stabiliteit, vanwege de strengere registratie- en rapportagevereisten en de beperkte aansprakelijkheid. Deze dingen laten zien dat je bedrijf zich inzet voor de lange termijn, wat het vertrouwen vergroot. Bovendien maakt het opzetten van een GmbH het makkelijker om leningen en investeringen te krijgen, omdat het bedrijf door zijn structuur en transparantie meer geloofwaardigheid heeft. Voor bedrijven die internationaal actief zijn, kan een GmbH deuren openen naar buitenlandse markten vanwege de wereldwijde erkenning.

Daarentegen bieden eenmanszaken flexibiliteit en een persoonlijk tintje. Een directe band tussen het bedrijf en de eigenaar kan vertrouwen wekken en klanten aantrekken, vooral in markten waar individuele service hoog in het vaandel staat. Door de eenvoudigere formele vereisten kunnen eenmanszaken snel reageren op veranderingen, wat voordelig kan zijn in dynamische sectoren. De onbeperkte aansprakelijkheid en de vermenging van bedrijfs- en privévermogen kunnen echter de uitbreiding beperken en van invloed zijn op het zoeken naar externe financiering, aangezien het verhoogde risico potentiële investeerders kan afschrikken.

Vergelijkingstabel voor een eenmanszaak en een GmbH

De volgende tabel geeft een uitgebreid overzicht van de belangrijkste verschillen tussen een GmbH en een eenmanszaak in Duitsland.

Wanneer is het zinvol om een GmbH op te richten?

De keuze voor een GmbH of een eenmanszaak hangt af van verschillende dingen, zoals het bedrijfsrisico, je financiële situatie en groeipotentieel. Een GmbH is vaak een betere keuze voor bedrijven die willen groeien, investeren en een professioneel merk willen opbouwen. Een eenmanszaak is ideaal als flexibiliteit, lagere kosten en eenvoudig beheer belangrijk zijn.

Lees meer over het starten van een bedrijf in ons informatieportaal, of registreer je om vandaag nog aan de slag te gaan met Stripe.