ขณะที่ตลาดดิจิทัลเติบโตไปอย่างต่อเนื่องและความต้องการของลูกค้าก็มีความซับซ้อนมากขึ้น กลยุทธ์แพลตฟอร์มจึงกำลังเป็นที่ได้รับความสนใจจากทั่วโลกรวมถึงในญี่ปุ่น กลยุทธ์แพลตฟอร์มเป็นโมเดลในการสร้างความแข็งแกร่งด้านการแข่งขันใหม่โดยร่วมมือกับผู้ที่อยู่ในแวดวงธุรกิจหนึ่งๆ รวมถึงผู้เล่นภายนอกเพื่อสร้างมูลค่าร่วมกัน ในบทความนี้ เราจะอธิบายเหตุผลที่กลยุทธ์แพลตฟอร์มมีความสำคัญมากขึ้นเรื่อยๆ และปัจจัยที่นำไปสู่ความสำเร็จ เราจะให้ตัวอย่างธุรกิจจากญี่ปุ่นและต่างประเทศ เพื่อให้คุณเข้าใจได้ง่ายขึ้นว่ากลยุทธ์แพลตฟอร์มคืออะไร และจะนำไปใช้ให้ประสบความสำเร็จได้อย่างไร

เนื้อหาหลักในบทความ

• กลยุทธ์แพลตฟอร์มคืออะไร
  
• สาเหตุที่กลยุทธ์แพลตฟอร์มมีความสำคัญมากขึ้นเรื่อยๆ
  
• ปัจจัยสำคัญในการปรับใช้กลยุทธ์แพลตฟอร์มให้ประสบความสำเร็จ
  
• ตัวอย่างของกลยุทธ์แพลตฟอร์มในต่างประเทศ
  
• ตัวอย่างของกลยุทธ์แพลตฟอร์มในประเทศ
  
• ความเป็นไปได้ในการขยายกิจการด้วยกลยุทธ์แพลตฟอร์ม
  

กลยุทธ์แพลตฟอร์มคืออะไร

กลยุทธ์แพลตฟอร์มเป็นโมเดลธุรกิจที่สร้างพื้นที่ในการซื้อขายขายสินค้าและบริการ ซึ่งจะดึงดูดผู้ใช้จำนวนมากเพื่อเพิ่มผลกำไรของธุรกิจ

เช่นเดียวกับ Amazon Marketplace นายหน้าบริการที่พักของ Airbnb และบริการแชร์รถของ Uber กลยุทธ์แพลตฟอร์มใช้กลไกที่เชื่อมโยงอุปสงค์และอุปทานเข้าด้วยกัน และอำนวยความสะดวกในการทำธุรกรรมอย่างมีประสิทธิภาพ

ในธุรกิจแพลตฟอร์ม ผู้ประกอบการจะไม่ต้องจัดเตรียมทุกอย่างด้วยตนเอง เมื่อมีผู้เข้าร่วมใช้งานมากขึ้น ระบบนิเวศของธุรกิจจะขยายตัว โดยจะสร้างผลลัพธ์อันเนื่องมาจากเครือข่าย (กล่าวคือ ปรากฏการณ์ที่มูลค่าของแพลตฟอร์มเพิ่มขึ้นเมื่อมีผู้ใช้เข้าร่วมมากขึ้น) จึงเพิ่มความได้เปรียบด้านการแข่งขันของธุรกิจ

สาเหตุที่กลยุทธ์แพลตฟอร์มมีความสำคัญมากขึ้นเรื่อยๆ

ต่อไปนี้คือเหตุผลบางส่วนที่ทำให้กลยุทธ์แพลตฟอร์มกำลังได้รับความสนใจ

อุปสรรคในการเริ่มใช้งานที่ต่ำ

ในธุรกิจที่ใช้เว็บไซต์อีคอมเมิร์ซแบบดั้งเดิม ผู้ประกอบการต้องจัดการทุกอย่างด้วยตนเอง ตั้งแต่การลงทะเบียนผลิตภัณฑ์และการหาลูกค้าใหม่ ไปจนถึงการประมวลผลการชำระเงินและโลจิสติกส์ แต่เมื่อใช้แพลตฟอร์มที่มั่นคง ธุรกิจต่างๆ สามารถเข้าสู่ตลาดและเริ่มขายได้ง่ายๆ โดยไม่จำเป็นต้องจัดการแง่มุมต่างๆ ทั้งหมดด้วยตนเอง

ตัวอย่างเช่น แพลตฟอร์มอย่าง Mercari และ BASE ที่ช่วยให้ผู้ใช้ลงขายรายการสินค้าได้โดยใช้สมาร์ทโฟนง่ายๆ ซึ่งช่วยลดอุปสรรคในการเริ่มต้นธุรกิจได้อย่างมาก ดังนั้นจึงดึงดูดผู้ขายที่หลากหลาย อุปสรรคในการเริ่มใช้งานที่ต่ำนี้เป็นปัจจัยสำคัญที่อยู่เบื้องหลังการขยายตัวอย่างรวดเร็วของการใช้แพลตฟอร์ม

ความคาดหวังของลูกค้าที่เพิ่มขึ้น

ลูกค้าในปัจจุบันไม่เพียงต้องการซื้อสินค้าเท่านั้น แต่ยังต้องการความสะดวกสบาย ความน่าเชื่อถือ และตัวเลือกที่หลากหลายอีกด้วย แพลตฟอร์มนำผู้ขายและบริการที่หลากหลายมารวมไว้ในที่เดียวเพื่อมอบประสบการณ์การใช้งานต่างๆ เช่น การเปรียบเทียบสินค้าและวิธีการชำระเงินที่หลากหลาย ซึ่งเป็นสิ่งที่อาจทำให้สำเร็จด้วยตนเองได้ยากสำหรับเว็บไซต์อีคอมเมิร์ซ มูลค่าของแพลตฟอร์มจึงมีแนวโน้มที่จะสูงกว่าสำหรับทั้งผู้ใช้และธุรกิจ ดังนั้นแพลตฟอร์มจึงได้รับความสนใจมากขึ้น

ปัจจัยสำคัญในการปรับใช้กลยุทธ์แพลตฟอร์มให้ประสบความสำเร็จ

ต่อไปนี้คือข้อควรคำนึงบางส่วนเพื่อให้แน่ใจว่ากลยุทธ์แพลตฟอร์มจะประสบความสำเร็จ

คุณต้องชี้แจงคุณค่าสำหรับผู้เข้าร่วมทุกคน

แพลตฟอร์มไม่ควรให้ประโยชน์แก่ผู้ใดผู้หนึ่งเพียงด้านเดียว โดยจำเป็นต้องมีกลไกที่ให้คุณค่าที่โดดเด่นแก่ผู้เข้าร่วมทุกคน

ตัวอย่างเช่น ในกรณีของแอปแชร์รถ

• สำหรับคนขับรถ: โอกาสในการสร้างรายได้ที่มั่นคงและการดำเนินงานที่มีประสิทธิภาพ
  
• สำหรับผู้โดยสาร: เวลารอลดลงและราคามีความโปร่งใส
  

ในกรณีของแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซ

• สำหรับผู้ขาย: เข้าถึงฐานลูกค้าที่กว้างขวางและการจัดการการขายที่คล่องตัว
  
• สำหรับผู้ซื้อ: ความสะดวกสบายจากการมีตัวเลือกสินค้าและวิธีการชำระเงินที่หลากหลาย
  

การออกแบบปัจจัยที่ชวนให้น่าใช้งานอย่างสมดุลสำหรับทั้งสองฝ่ายเช่นนี้เป็นเงื่อนไขเบื้องต้นสำหรับความสำเร็จของกลยุทธ์แพลตฟอร์ม

แพลตฟอร์มต้องสามารถรองรับการขยายธุรกิจได้

แพลตฟอร์มที่ประสบความสำเร็จผ่านการออกแบบมาให้ทำงานได้อย่างราบรื่นแม้ว่าจำนวนการเข้าร่วมจะพุ่งสูงขึ้น การประมวลผลการชำระเงินและการโอนเงินมักจะยุ่งยากเป็นพิเศษเมื่อจำนวนผู้ใช้เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว

นอกจากการชำระเงินด้วยบัตรเครดิตขอแนะนำให้คุณรวมวิธีการชำระเงินที่เป็นที่ได้รับความนิยมในญี่ปุ่นไว้ด้วย เช่น การชำระเงินในร้านสะดวกซื้อและการชำระเงินแบบไร้เงินสด Stripe Connect ให้บริการฟังก์ชันการชำระเงินที่ออกแบบมาสำหรับมาร์เก็ตเพลสและบริการการแชร์ รวมถึงช่วยให้ผู้ขายและพาร์ทเนอร์ทั้งในและต่างประเทศชำระเงินโดยอัตโนมัติได้ จึงทำให้สามารถจัดการการชำระเงินได้อย่างมีประสิทธิภาพระหว่างพาร์ทเนอร์ธุรกิจหลายราย รวมถึงการแบ่งส่วนแบ่งรายรับ การเรียกเก็บค่าธรรมเนียม และการจัดการธุรกรรมระหว่างประเทศ การผสานรวมฟังก์ชันเหล่านี้เข้าด้วยกันจะช่วยให้ธุรกิจของคุณสามารถดำเนินงานได้อย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพมากขึ้น

คุณต้องปฏิบัติตามระเบียบข้อบังคับที่เกี่ยวข้อง

ในแวดวงต่างๆ เช่น การเงิน การดูแลสุขภาพ และโลจิสติกส์ การปฏิบัติตามระเบียบข้อบังคับเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ ธุรกิจของคุณต้องดำเนินการบริการโดยปฏิบัติตามกฎที่ควบคุมการประมวลผลการชำระเงิน การคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล และการเสียภาษี เพื่อให้ได้รับความไว้วางใจจากผู้ใช้

ตัวอย่างของกลยุทธ์แพลตฟอร์มในต่างประเทศ

ตัวอย่างของกลยุทธ์แพลตฟอร์มที่ประสบความสำเร็จมีอยู่มากมาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสหรัฐอเมริกา เราลองมาดูบริษัทต่างประเทศรายใหญ่เหล่านี้กัน

Airbnb

Airbnb เติบโตอย่างรวดเร็วจากการเชื่อมต่อเจ้าของที่พักเข้ากับผู้เดินทางที่กำลังมองหาที่พัก กลยุทธ์หลักของธุรกิจคือการแสดงภาพความไว้วางใจผ่านระบบรีวิวเพื่อบรรเทาความกังวลของผู้ใช้ โดย Airbnb ได้ใช้กลยุทธ์ที่ไม่เน้นใช้สินทรัพย์เพื่อขยายอุปทานโดยไม่ต้องเป็นเจ้าของที่พักเอง การให้เจ้าของที่พักจากทั่วโลกเข้ามามีส่วนร่วมทำให้ธุรกิจบรรลุผลลัพธ์อันเนื่องมาจากการมีเครือข่ายได้อย่างรวดเร็ว

Uber

Uber ประสบความสำเร็จในการสร้างแพลตฟอร์มการแชร์รถที่มีประสิทธิภาพโดยการจับคู่อุปสงค์และอุปทานแบบเรียลไทม์ผ่านอัลกอริทึม กลยุทธ์ที่ขับเคลื่อนด้วยข้อมูลช่วยให้ธุรกิจสามารถตอบสนองความต้องการด้านการขนส่งเฉพาะของแต่ละเมืองได้

คุณลักษณะสำคัญของกลยุทธ์แพลตฟอร์มของ Uber คือการมุ่งเน้นที่การปรับบริการให้เข้ากับแต่ละเมืองและการดำเนินการเพื่อให้ได้มาซึ่งส่วนแบ่งการตลาดตั้งแต่เนิ่นๆ รวมถึงการเข้าสู่เมืองที่มีการกำกับดูแลอย่างเข้มงวดในเชิงรุก ซึ่งช่วยให้ธุรกิจสามารถสร้างผลลัพธ์อันเนื่องมาจากการมีเครือข่ายได้เร็วกว่าคู่แข่ง

Shopify

Shopify พัฒนาจากเครื่องมือสร้างอีคอมเมิร์ซที่เรียบง่ายกลายเป็นแพลตฟอร์มธุรกิจที่มี App Store และฟังก์ชันการประมวลผลการชำระเงิน การนำกลยุทธ์การขยายแพลตฟอร์มมาใช้โดยที่ยังคงฟังก์ชันหลักๆ ให้ใช้งานได้ง่ายขณะที่ช่วยให้บุคคลที่สามสามารถให้บริการฟีเจอร์เสริมส่งผลให้ธุรกิจบรรลุผลสำเร็จด้านการเติบโตที่ขยายตัวได้

ตัวอย่างของกลยุทธ์แพลตฟอร์มในประเทศ

ในสภาพแวดล้อมทางการตลาดที่เป็นเอกลักษณ์ของญี่ปุ่น ธุรกิจหลายรายประสบความสำเร็จในการปรับใช้กลยุทธ์แพลตฟอร์ม กลยุทธ์เหล่านี้ผ่านการปรับให้เหมาะกับวัฒนธรรมและระเบียบข้อบังคับของญี่ปุ่น ซึ่งอาจแตกต่างจากวัฒนธรรมและระเบียบข้อบังคับของตลาดต่างประเทศอย่างมาก

Mercari

Mercari ได้ส่วนแบ่งในตลาดระหว่างผู้บริโภคต่อผู้บริโภค (C2C) ในปริมาณมากผ่านการช่วยให้ทุกคนสามารถลงขายและซื้อสินค้าได้ง่ายๆ พร้อมกับให้บริการระบบการจัดส่งและระบบค่าตอบแทนที่ไม่ระบุตัวตน

ในระยะเปิดตัวแรกๆ ธุรกิจสร้างความแตกต่างให้กับตนเองโดยการสร้างประสบการณ์ของผู้ใช้ที่ใช้งานง่ายบนสมาร์ทโฟนโดยสมบูรณ์ นอกจากนี้ Mercari ได้พัฒนากลไกเพิ่มเติมเพื่อรับรองถึงการรักษาความปลอดภัยของธุรกรรมและบรรลุผลลัพธ์อันเนื่องมาจากการมีเครือข่ายได้อย่างมั่นคง

Rakuten

Rakuten สร้างเขตเศรษฐกิจของ Rakuten ขึ้นมา โดยมีศูนย์กลางอยู่ที่แพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซสไตล์ห้างสรรพสินค้า ซึ่งครอบคลุมการเงิน โทรคมนาคม การเดินทาง และภาคส่วนอื่นๆ ธุรกิจได้ค้นพบวิธีในการรวมแง่มุมต่างๆ ในชีวิตของผู้เข้าเอาไว้ด้วยกัน และลดความซับซ้อนในการใช้ระบบนิเวศที่ Rakuten นำเสนอ ดังนี้

• จุดเข้าใช้งานสากล: จุดเข้าใช้งานสากลของ Rakuten สามารถใช้งานได้ในทุกบริการ จึงส่งเสริมให้เกิดความถี่ในการใช้งานและการใช้งานข้ามบริการที่เพิ่มมากขึ้น
  
• ID สากล: ผู้ใช้จะสร้าง Rakuten ID เดียวเพื่อเข้าถึงบริการต่างๆ รวมถึงอีคอมเมิร์ซ การธนาคาร หลักทรัพย์ บัตร และมือถือ การมีเพียง ID เดียวช่วยป้องกันการเลิกใช้งานของผู้ใช้และสร้างความสัมพันธ์กับลูกค้าในระยะยาว
  

จุดเข้าใช้งานและ ID ทำหน้าที่เป็นตัวเชื่อมต่อภายในเขตเศรษฐกิจ ซึ่งช่วยให้สามารถสะสมและใช้ข้อมูลลูกค้าจากศูนย์กลาง ปัจจัยนี้ช่วยให้ Rakuten ดำเนินการขายพ่วงระหว่างบริการต่างๆ และเพิ่มมูลค่าตลอดอายุการใช้งาน (LTV) ของลูกค้าในระดับสูงสุดได้

BASE

BASE ดึงดูดธุรกิจขนาดเล็กจำนวนมากได้โดยเน้นย้ำว่าทุกคนสามารถสร้างร้านค้าออนไลน์ได้อย่างง่ายดาย

กลยุทธ์ของ BASE ใช้การกำหนดเป้าหมายไปที่ธุรกิจขนาดเล็กจำนวนมาก แทนที่จะมุ่งเป้าไปที่องค์กรขนาดใหญ่ ซึ่งช่วยขยายการเข้าถึงของแพลตฟอร์มและรับรองถึงความลึกซึ้งของสายสัมพันธ์

ความเป็นไปได้ในการขยายกิจการด้วยกลยุทธ์แพลตฟอร์ม

กลยุทธ์แพลตฟอร์มเป็นอะไรที่มากกว่าตัวกลางในการทำธุรกรรม โดยช่วยให้บริษัทต่างๆ สามารถก้าวข้ามขอบเขตแบบเดิมๆ และพัฒนาตลาดใหม่และจุดติดต่อกับลูกค้าได้ เมื่อมีการสร้างกลไกที่ส่งเสริมให้ผู้เข้าร่วมสร้างคุณค่าร่วมกัน กลยุทธ์แพลตฟอร์มจะช่วยให้เติบโตอย่างรวดเร็วในขอบเขตที่จะบรรลุผลได้ยากหากใช้โมเดลธุรกิจแบบดั้งเดิม

ในภายภาคหน้า เจ้าของธุรกิจอาจต้องเปลี่ยนมุมมองจากการพยายามประสบความสำเร็จด้วยตนเองเพียงคนเดียว แล้วหันมามุ่งเน้นการใช้ประโยชน์จากประสิทธิภาพจากการเชื่อมต่อถึงกันเป็นหลักในกลยุทธ์ของตนเองแทน การปรับใช้กลยุทธ์แพลตฟอร์มจะขยายความเป็นไปได้ในการเปิดรับโอกาสสร้างรายรับใหม่ๆ และบรรลุการเติบโตที่ยั่งยืนได้อย่างมาก