Open finance is de praktijk waarbij open API's (applicatieprogrammeerinterfaces) worden gebruikt om externe ontwikkelaars toegang te geven tot de gegevens die ze nodig hebben om applicaties en diensten te bouwen in de financiële branche. Open finance is een extensie van open banking. Hoewel open banking zich specifiek richt op bankgegevens, omvat open finance een breder scala aan financiële diensten zoals verzekeringen, beleggingen en pensioenen. Dit vergemakkelijkt de creatie van meer gevarieerde producten en diensten waarmee consumenten hun financiële activa, passiva en verzekeringsproducten op één platform kunnen beheren, ongeacht waar deze activa worden aangehouden.

De markt voor open banking zal naar verwachting toenemen van $ 57 miljard in 2023 tot $ 330 miljard in 2027. Hieronder leggen we uit wat je moet weten over open finance: hoe het werkt, waar het wordt gebruikt en hoe het de toekomst van financiën bepaalt.

Wat staat er in dit artikel?

• Wat zijn de principes van open finance?
  
• Hoe werkt open finance?
  
• Waar wordt open finance voor gebruikt?
  
• De voordelen van open finance voor consumenten
  
• Open financiële technologieën: API's en hun functies
  
• Privacy en veiligheid bij open finance
  
• De toekomst van open finance
  

Wat zijn de principes van open finance?

Open finance wordt beheerst door kernprincipes die waarde hechten aan consumentenrechten, toegankelijkheid, gebruiksgemak en maximale functionaliteit. Deze principes dienen als best practices voor de open finance-branche.

• Toegang tot en delen van gegevens: Consumenten moeten toegang hebben tot hun financiële gegevens en deze kunnen delen met geautoriseerde externe aanbieders (TPP's) via applicatieprogrammeerinterfaces (API's).

• Toestemming van de consument: Consumenten moeten controle hebben over hun financiële gegevens en moeten expliciet toestemming geven om deze te delen met TPP's. Dit omvat weten hoe hun gegevens zullen worden gebruikt en het recht hebben om hun toestemming op elk moment in te trekken.

• Overdraagbaarheid van gegevens: consumenten moeten hun financiële gegevens gemakkelijk tussen verschillende aanbieders kunnen overschrijven, wat de concurrentie en innovatie in de financiële sector bevordert.

• Interoperabiliteit: Verschillende financiële systemen en platforms moeten met elkaar kunnen communiceren en gegevens kunnen uitwisselen, waardoor consumenten toegang krijgen tot een breder scala aan diensten en producten.

• Beveiliging en privacy: Open finance-systemen moeten prioriteit geven aan de beveiliging en privacy van consumentengegevens door krachtige maatregelen te implementeren om gegevens te beschermen tegen ongeoorloofde toegang en misbruik.

• Transparantie: Open finance-dienstverleners moeten transparant zijn over hun gegevenspraktijken, kosten en servicevoorwaarden, zodat consumenten weloverwogen beslissingen kunnen nemen.

• Innovatie en concurrentie: Het doel van open finance is om innovatie en concurrentie in de financiële sector te bevorderen door de creatie van nieuwe diensten en producten die gunstig zijn voor consumenten, te vergemakkelijken.

• Financiële inclusie: Door meer toegang te bieden tot financiële diensten en producten, bevordert open finance financiële inclusie voor achtergestelde bevolkingsgroepen.

Hoe werkt open finance?

Open finance maakt gebruik van API's (applicatieprogrammeerinterfaces) om financiële gegevens te delen tussen verschillende instellingen en geautoriseerde, externe aanbieders (third-party providers, TPP's). Zo werkt het:

• Toestemming van de consument: De basis van open finance is de toestemming van de consument. Voordat gegevens worden gedeeld, moet de consument een derde partij toestemming geven om toegang te krijgen tot hun financiële gegevens. Deze toestemming wordt meestal gegeven via een online interface.

• API-toegang: Zodra de consument toestemming geeft, heeft de derde partij toegang tot de financiële gegevens van de consument via API's die door de instelling worden geleverd. API's fungeren als regelsets en specificaties die verschillende softwaretoepassingen met elkaar laten communiceren.

• Gebruik van gegevens: De derde partij gebruikt de financiële gegevens van de klant om een verscheidenheid aan diensten aan de consument te leveren, zoals gepersonaliseerd financieel advies, tools voor het samenvoegen van accounts, budgetteringsapps, investeringsplatforms en kredietdiensten.

• Beveiligingsmaatregelen: Gedurende deze procedure beschermen strenge beveiligingsmaatregelen, waaronder encryptie-, authenticatie- en autorisatieprotocollen, de financiële gegevens van de consument, zodat alleen geautoriseerde partijen toegang hebben tot de gegevens. Privacyvoorschriften en richtlijnen beschermen de privacy van de consument verder.

Waar wordt open finance voor gebruikt?

Open finance heeft een breed scala aan toepassingen die gunstig zijn voor consumenten en ondernemingen. Hier zijn enkele van de belangrijkste toepassingen.

Gebruik door consumenten

• Accountaggregatie: Door financiële gegevens van meerdere instellingen in één platform te combineren, biedt open finance consumenten een holistisch beeld van hun financiën.

• Gepersonaliseerd financieel beheer: Open finance analyseert financiële gegevens en biedt consumenten advies op maat over budgettering, sparen, beleggen en schuldbeheer.

• Vereenvoudigde productvergelijking: Consumenten kunnen financiële producten van verschillende aanbieders vergelijken, zoals leningen, creditcards en verzekeringspolissen.

• Verbeterde financiële inclusie: Bevolkingen die onvoldoende worden bediend door traditioneel bankieren, kunnen meer toegang krijgen tot financiële diensten met online tools.

Gebruik door ondernemingen

• Klanten werven en behouden: Ondernemingen kunnen nieuwe klanten aantrekken en bestaande behouden door open finance te gebruiken om innovatieve en gepersonaliseerde financiële diensten aan te bieden.

• Risicobeoordeling en risico-evaluatie: Ondernemingen kunnen open finance gebruiken om toegang te krijgen tot nauwkeurigere en actuelere financiële gegevens voor betere risicobeoordelings- en risico-evaluatiebeslissingen.

• Ontwikkeling van nieuwe producten: Ondernemingen kunnen de klantinzichten die open finance oplevert, gebruiken om financiële producten op maat te maken die voldoen aan specifieke behoeften en voorkeuren.

• Verbeterde klantenservice: Ondernemingen kunnen de gegevens analyseren die open finance beschikbaar stelt om klanten een betere en meer gepersonaliseerde klantenservice te bieden.

Voorbeelden van producten op basis van open finance

• Robo-adviseurs: Geautomatiseerde beleggingsplatforms die algoritmen gebruiken om beleggingsportefeuilles op te bouwen en te beheren op basis van particuliere risicotolerantie en financiële doelen.

• Apps voor financieel welzijn: Applicaties die uitgaven traceren, budgetten bepalen en persoonlijk financieel advies bieden.

• Alternatieve leenplatforms: Online platforms die kredietnemers verbinden met kredietverstrekkers, vaak met behulp van open financiële gegevens om de kredietwaardigheid te beoordelen.

• Tools voor vergelijking van verzekeringen: Online tools waarmee consumenten verzekeringspolissen van verschillende aanbieders kunnen vergelijken op basis van hun specifieke behoeften en risicoprofiel.

De voordelen van open finance voor consumenten

Met open finance kunnen consumenten actief met hun financiële gegevens omgaan en financieel beter onderlegd raken. Consumenten begrijpen financiële concepten beter en worden proactiever in het beheren van hun financiën. Open finance stimuleert ook een concurrerende marktplaats die kan leiden tot lagere kosten en meer keuzemogelijkheden en vergroot het bereik van financiële diensten in vergelijking met traditioneel bankieren.

• Financiële transparantie: Door consumenten meer toegang te geven tot en controle te geven over hun eigen financiële gegevens, ongeacht waar de gegevens zich bevinden, biedt open finance consumenten een uitgebreid overzicht van hun financiële situatie. Zo krijgen ze een beter inzicht in hun uitgavenpatronen, schulden, activa en algehele financiële gezondheid.

• Financieel beheer: Met toegang tot geaggregeerde en geanalyseerde financiële gegevens kunnen consumenten weloverwogen beslissingen nemen over financiële producten en diensten, zoals geautomatiseerde beleggingen. Ze kunnen aanbiedingen van verschillende aanbieders vergelijken op basis van gepersonaliseerde inzichten en kunnen opties kiezen die aansluiten bij hun specifieke behoeften en doelen.

• Gepersonaliseerde financiële diensten: TPP's kunnen gedeelde financiële gegevens gebruiken om gepersonaliseerde financiële producten en diensten te ontwikkelen die zijn afgestemd op particuliere consumenten. Dit omvat gepersonaliseerd beleggingsadvies, gerichte verzekeringspolissen en aangepaste budgetteringstools die consumenten kunnen helpen hun financiën effectiever te beheren.

• Financiële inclusie: Open finance kan financiële diensten verlenen aan achtergestelde bevolkingsgroepen die mogelijk beperkte toegang hebben tot traditioneel bankieren. Door hun financiële gegevens te delen met multinationals, kunnen consumenten met een dunne kredietgeschiedenis of alternatieve financiële achtergronden toegang krijgen tot krediet, verzekeringen en andere, belangrijke, financiële producten.

• Meer concurrentie en innovatie: Open finance creëert een concurrerender financieel landschap. Nieuwkomers en fintech-bedrijven kunnen gedeelde gegevens gebruiken om nieuwe producten en diensten te ontwikkelen en traditionele financiële instellingen onder controle te houden. Deze toegenomen concurrentie stimuleert innovatie, wat consumenten ten goede komt door ze meer keuzemogelijkheden te bieden.

• Lagere kosten en vergoedingen: Omdat open finance leidt tot concurrentie in de financiële sector, kunnen consumenten lagere vergoedingen en kosten verwachten voor financiële producten en diensten. TPP's hebben vaak transparantere prijsmodellen en lagere vergoedingen in vergelijking met traditionele instellingen.

Open finance-technologieën: API's en hun functies

In de context van open finance vergemakkelijken API's het veilig en gestandaardiseerd uitwisselen van financiële gegevens tussen verschillende partijen. API's stellen geautoriseerde externe aanbieders (TPP's) in staat om namens de consument toegang te krijgen tot specifieke financiële gegevens van banken of andere financiële instellingen en deze op te halen. Hier volgt een overzicht van de belangrijkste functies van API's binnen open finance.

• Toegang tot gegevens: API's vormen een veilig kanaal voor het delen van gegevens, zodat alleen geautoriseerde externe aanbieders, met uitdrukkelijke toestemming van de consument, toegang hebben tot de gevraagde financiële gegevens.

• Gestandaardiseerde gegevensindelingen: API's definiëren gestandaardiseerde indelingen voor het uitwisselen van gegevens, waardoor het voor verschillende systemen en applicaties gemakkelijker wordt de gedeelde informatie te interpreteren en verwerken. Dit bevordert de interoperabiliteit en integratie tussen financiële platforms.

• Blootstelling van functionaliteit: API's stellen ook specifieke functionaliteiten van financiële instellingen beschikbaar aan externe aanbieders. Met een API voor het initiëren van betalingen kan een externe leverancier bijvoorbeeld betalingen rechtstreeks vanaf de bankrekening van een consument initiëren.

• Innovatie en samenwerking: API's stellen multinationals in staat om nieuwe financiële producten en diensten te bouwen op de bestaande infrastructuur, waardoor samenwerking tussen traditionele financiële instellingen en flexibele fintech bedrijven wordt aangemoedigd en een breder scala aan oplossingen voor consumenten ontstaat.

• Efficiëntie en automatisering: API's automatiseren veel handmatige processen bij het delen van financiële gegevens, waardoor deze processen sneller verlopen en er minder papierwerk en handmatige interventie nodig is. Dit zorgt voor een betere gebruikerservaring.

• Realtime toegang tot gegevens: API's geven realtime toegang tot financiële gegevens en bieden consumenten en externe aanbieders actuele informatie. Dit is vooral waardevol voor diensten die realtime inzichten vereisen, zoals beleggingsplatforms en budgetteringsapps.

Voorbeelden van API-gebruik in open finance

• Account aggregatie: API's stellen TPP's in staat om financiële gegevens te verzamelen van de rekeningen van een consument bij verschillende instellingen en een geconsolideerd beeld te geven van hun financiële situatie.

• Betalingen initiëren: Met API's kunnen TPP's betalingen rechtstreeks vanaf de bankrekening van een consument te initiëren, waardoor transacties binnen hun applicaties worden vergemakkelijkt.

• Kredietscores: API's kunnen kredietscores en andere relevante financiële gegevens ophalen bij kredietbureaus om de kredietwaardigheid van een consument te beoordelen.

Privacy en veiligheid in open finance

Open finance brengen belangrijke privacy- en beveiligingsoverwegingen met zich mee, waaronder:

• Gegevenslekken: Cyberaanvallen of kwetsbaarheden in de systemen van externe providers kunnen onbevoegden toegang geven tot financiële gegevens, wat kan leiden tot identiteitsdiefstal, fraude en financieel verlies voor consumenten.

• Misbruik van gegevens: Externe aanbieders kunnen mogelijk misbruik maken van de gegevens waartoe ze toegang hebben, bijvoorbeeld door gegevens aan onbevoegden te verkopen of ze te gebruiken voor discriminerende doeleinden.

• Privacyschendingen: Het delen van financiële gegevens kan gevoelige persoonlijke gegevens aan het licht brengen, wat kan leiden tot privacyschendingen en mogelijk schade kan toebrengen aan consumenten.

Partijen die betrokken zijn bij open finance gebruiken de volgende strategieën om deze privacy- en beveiligingsproblemen aan te pakken.

• Sterke beveiligingsmaatregelen: Doordat beveiligingsmaatregelen zoals encryptie, multifactorauthenticatie en regelmatige beveiligingsaudits worden geïmplementeerd, worden gegevens beschermd tegen schendingen.

• Strikte toestemmingsmechanismen: Door expliciete en geïnformeerde toestemming van consumenten te verkrijgen voordat ze hun gegevens delen, hebben ze volledige kennis van en controle over hoe hun gegevens worden gebruikt. Consumenten moeten ook het recht hebben om hun toestemming op elk moment in te trekken.

• Minimalisatie van gegevens: Door alleen de minimale hoeveelheid gegevens te verzamelen en te delen die nodig is voor de specifieke dienst of het specifieke doel, wordt de privacy verder beschermd.

• Transparantie: Door duidelijke en toegankelijke informatie te verstrekken over hoe gegevens worden gebruikt en gedeeld, kunnen consumenten weloverwogen beslissingen nemen en controle uitoefenen over hun informatie.

• Regelgeving: Overheden en regelgevende instanties ontwikkelen en handhaven uitgebreide voorschriften voor gegevensbescherming om consumentenrechten te beschermen en ervoor te zorgen dat bedrijven op verantwoorde wijze met gegevens omgaan. Open finance moet voldoen aan bestaande voorschriften voor gegevensbescherming, zoals de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) in Europa en de California Consumer Privacy Act (CCPA).

De toekomst van open finance

Open finance verandert de manier waarop bedrijven en particulieren toegang krijgen tot gegevens, deze delen en gebruiken in de financiële sector. De nieuwe diensten die open finance faciliteert, hebben innovatie bevorderd en de keuzemogelijkheden van consumenten vergroot. Hieronder staan de manieren waarop open finance zich naar verwachting zal ontwikkelen.

• Meer reikwijdte: Open finance verbreedt de reikwijdte van open banking en betalingsdiensten, maar de principes zullen naar verwachting verder worden uitgebreid. Deze bredere reikwijdte zal de financiële activiteiten van consumenten verder integreren in samenhangende, beheersbare systemen.

• Striktere regelgeving: Naarmate open finance volwassener wordt, neemt ook de regelgeving toe. Sterkere en uitgebreidere regelgeving zal consumentgegevens en privacy beschermen en tegelijkertijd innovatie bevorderen.

• Geavanceerd gebruik van AI en machine-learning: De toekomst van open finance zal een grotere integratie van AI- en machine-learningtechnologieën zijn, die enorme hoeveelheden gegevens zullen analyseren om voorspellende inzichten te verkrijgen, diensten te automatiseren en besluitvormingsprocessen voor consumenten en aanbieders te verbeteren.

• Blockchainintegratie: Blockchaintechnologie kan een revolutie teweegbrengen in open finance door nog veiligere en transparantere manieren te bieden om financiële gegevens te delen en verifiëren. Deze integratie kan leiden tot de ontwikkeling van DeFi-diensten (Decentralized Finance) die volledig op blockchainnetwerken werken, waardoor alternatieven voor traditionele financiële structuren ontstaan.

• Wereldwijde standaardisatie: Naarmate meer landen kaders voor open finance aannemen, zal er een push zijn naar wereldwijde standaarden en interoperabiliteit. Een wereldwijd netwerk van financiële diensten kan internationale transacties en wereldwijd financieel beheer vereenvoudigen, wat gunstig is voor consumenten en bedrijven.