Fintech-fraude verwijst naar alle misleidende of illegale activiteiten binnen de financiële technologiesector (fintech). Fintech gebruikt technologie om financiële processen voor een breed scala aan financiële diensten en producten te verbeteren en te automatiseren, waaronder online bankieren, mobiele betalingen, peer-to-peer-leningen, cryptocurrency-uitwisselingen en digitale wallets. Vanwege de grote hoeveelheid klantgegevens die binnen fintech-ecosystemen circuleert, zijn fintech-bedrijven een belangrijk doelwit voor fraudeurs: tussen 2019 en 2022 was er een stijging van 39% in vermoedelijke pogingen tot digitale fraude in de financiële dienstverlening.

In deze gids wordt uitgelegd hoe je fintech-fraude kunt voorkomen en opsporen, welke soorten fintech-fraude er zijn en wat de gevolgen van fintech-fraude voor bedrijven zijn.

Wat staat er in dit artikel?

• Soorten fintech-fraude
  
• Hoe fintech-fraude bedrijven beïnvloedt
  
• Hoe je fintech-fraude kunt voorkomen
  
• Hoe je fintech-fraude kunt ontdekken
  
• Hoe te reageren op fintech-fraude
  

Soorten fintech-fraude

Elk soort fintech-fraude brengt andere uitdagingen met zich mee voor consumenten en financiële instellingen. Soorten fintech-fraude zijn onder andere:

• Identiteitsdiefstal: Criminelen stelen persoonlijke gegevens om toegang te krijgen tot financiële diensten, nieuwe rekeningen te openen of ongeoorloofde transacties te doen.

• Betalingsfraude: Criminelen gebruiken gestolen creditcardgegevens of gekaapte online betaalrekeningen om ongeoorloofde transacties uit te voeren.

• Rekeningovername (ATO): Fraudeurs komen aan de inloggegevens van een gebruiker, vaak door phishing, social engineering of door eerder gelekte gegevens te gebruiken, en krijgen zo ongeoorloofde toegang tot financiële rekeningen.

• Lening- en kredietfraude: Criminelen gebruiken valse gegevens om leningen of kredieten aan te vragen die ze niet terugbetalen, wat invloed heeft op de kredietwaardigheid van de mensen van wie ze de identiteit hebben gestolen en schade toebrengt aan financiële instellingen.

• Witwassen van geld: Criminelen wassen geld door illegale fondsen via meerdere rekeningen of over de grens over te maken om de herkomst ervan te verdoezelen en ze in het legitieme financiële systeem te integreren.

• Phishing: Oplichters gebruiken valse e-mails of berichten die lijken op die van echte bedrijven om mensen te misleiden en gevoelige info te krijgen, zoals wachtwoorden, creditcardgegevens en rekeningnummers.

• Beleggingsfraude: Oplichters bieden nep-beleggingsmogelijkheden aan, vaak gericht op nieuwe of opkomende financiële technologieën, die belachelijk hoge rendementen beloven. Dit kunnen bijvoorbeeld cryptocurrency-fraudes zijn, die vaak minder gereguleerd zijn en voor consumenten moeilijker te begrijpen zijn.

• Fraude door insiders: Medewerkers van een fintechbedrijf gebruiken hun toegang tot systemen en informatie om fraude te plegen tegen het bedrijf of zijn klanten.

• SIM-swapfraude: Oplichters krijgen de controle over het mobiele telefoonnummer van een slachtoffer door de serviceprovider te misleiden om het nummer te swappen naar een simkaart die in het bezit is van de oplichter. Ze gebruiken die toegang om eenmalige wachtwoorden en berichten voor accountherstel te onderscheppen.

• Identiteitsfraude door handelaren: Oplichters maken nepaccounts aan om betalingen met gestolen creditcardgegevens te verwerken of andere frauduleuze activiteiten te legitimeren.

Hoe fintech-fraude bedrijven beïnvloedt

Fintech-fraude heeft direct en indirect een negatieve invloed op bedrijven. Deze gevolgen zijn onder andere:

• Financieel verlies: Het meest directe effect van fintech-fraude op bedrijven is financieel verlies. Dit kan gebeuren door ongeoorloofde transacties, betalingsfraude of leningfraude. Als een fraudeur bijvoorbeeld toegang krijgt tot het betalingssysteem van een bedrijf, kan hij ongeoorloofde opnames of transacties uitvoeren die leiden tot directe financiële verliezen. Bedrijven moeten vaak de kosten van chargebacks als gevolg van frauduleuze transacties dragen.

• Hogere bedrijfskosten: Om fintech-fraude te bestrijden, moet je flink investeren in beveiligingsmaatregelen, zoals geavanceerde fraudedetectiesystemen en training van personeel. Deze maatregelen zorgen ervoor dat de totale bedrijfskosten voor bedrijven stijgen.

• Regelgeving en naleving: Fintechbedrijven moeten meestal aan strenge regel vereisten voldoen om consumentengegevens te beschermen en fraude te voorkomen. Als een bedrijf slachtoffer wordt van fraude, kan het onder de loep worden genomen door toezichthouders en boetes, sancties of extra compliancevereisten krijgen. Dit heeft direct invloed op de financiën en vraagt om extra middelen om compliance en regelgevingsrapportage te regelen.

• Reputatieschade: Fraude kan de reputatie van een fintechbedrijf schaden, waardoor het moeilijk wordt om klanten aan te trekken en te behouden. Klanten kunnen hun vertrouwen verliezen in het vermogen van het bedrijf om hun financiële gegevens en transacties te beschermen. Na een fraudegeval moeten bedrijven vaak uitgebreide PR- en klantenservice-inspanningen leveren om het vertrouwen te herstellen.

• Operationele verstoring: Als je op een fraudegeval reageert met onderzoek en herstelmaatregelen, kan dat middelen weghalen bij de normale bedrijfsvoering en mogelijk invloed hebben op de dienstverlening en operationele efficiëntie. Als een bedrijf bijvoorbeeld door een beveiligingslek bepaalde systemen moet uitschakelen, kan de daaruit voortvloeiende downtime invloed hebben op de verkoop en dienstverlening.

• Vertraagde innovatie: De noodzaak om aandacht te besteden aan beveiliging en fraudepreventie kan van invloed zijn op de roadmap van een fintechbedrijf. Middelen die het bedrijf anders zou kunnen gebruiken voor de ontwikkeling van nieuwe producten of de verbetering van diensten, kunnen in plaats daarvan worden ingezet voor het verbeteren van beveiligingsmaatregelen en het investeren in fraudepreventie.

Hoe je fintech-fraude kunt voorkomen

Om fintech-fraude te voorkomen, heb je goede regels, processen en tools nodig. Hier zijn een paar handige manieren om fintech-platforms en hun gebruikers te beschermen.

• Sterke authenticatieprocessen: Sterke authenticatiemechanismen zoals multifactorauthenticatie (MFA), biometrische verificatie (zoals vingerafdruk- of gezichtsherkenning) en strikte wachtwoordbeleidsregels maken ongeoorloofde toegang veel moeilijker.

• Geavanceerde versleuteling: Door gegevens die je opslaat en verstuurt te versleutelen met sterke, up-to-date versleutelingsstandaarden, zorg je ervoor dat gegevens niet makkelijk te begrijpen of te misbruiken zijn, zelfs als iemand ze onderschept.

• Systemen om fraude op te sporen: Kunstmatige intelligentie en machine learning kunnen helpen om fraude in realtime te ontdekken en te voorkomen door transactiepatronen te controleren en elementen te markeren die afwijken van normaal gebruikersgedrag, zodat bedrijven snel kunnen ingrijpen.

• Regelmatige beveiligingsaudits: Regelmatige audits van de beveiligingsinfrastructuur (zowel interne audits als beveiligingsbeoordelingen door derden) kunnen helpen om kwetsbaarheden te vinden en aan te pakken voordat aanvallers er misbruik van kunnen maken.

• Training van medewerkers: Menselijke fouten kunnen vaak leiden tot beveiligingsinbreuken. Door regelmatig trainingen voor medewerkers te organiseren over de nieuwste technieken voor fraudepreventie, phishingtactieken en best practices op het gebied van beveiliging, kun je dit helpen voorkomen.

• Veilige softwareontwikkelingspraktijken: Geef prioriteit aan beveiliging in elke fase van de softwareontwikkeling. Dit omvat het regelmatig uitvoeren van codebeoordelingen, het integreren van beveiligingstests in het ontwikkelingsproces en het gebruik van veilige coderingspraktijken.

• Transactielimieten en waarschuwingen: Door limieten in te stellen voor de omvang of frequentie van transacties kan de impact van fraude worden beperkt. Directe transactiewaarschuwingen kunnen klanten ook helpen om ongeautoriseerde transacties snel op te merken.

• API-beveiliging: Fintech-bedrijven gebruiken vaak API's om te integreren met andere diensten en partners. API's moeten goed beveiligd zijn met de juiste authenticatie, versleuteling en beperking van de toegang tot gegevens op basis van gebruikers- of servicerollen.

• Monitoring en reactie: Door een speciaal team op te zetten dat fraude in de gaten houdt en snel reageert, kan de schade worden beperkt. Dit team moet de tools en bevoegdheden hebben om meteen actie te ondernemen, zoals het blokkeren van accounts of transacties als ze fraude vermoeden.

• Klanten voorlichten: Klanten informeren over frauderisico's en veilige praktijken. Goed geïnformeerde klanten lopen minder kans om slachtoffer te worden van phishing of andere vormen van social engineering.

Hoe fintech-fraude opsporen

Door fintech-fraude snel en nauwkeurig op te sporen, kun je financiële verliezen beperken en klantrelaties beschermen. Deze strategieën en technologieën helpen bij het identificeren van frauduleuze activiteiten op het moment dat ze plaatsvinden.

• Realtime transactiemonitoring: Realtime monitoringsystemen gebruiken vooraf gedefinieerde regels en machine learning-algoritmen om transacties te analyseren terwijl ze plaatsvinden. Ze kunnen patronen of afwijkingen detecteren die afwijken van normaal transactiegedrag, zoals ongewoon grote transacties of activiteiten met een hoge frequentie in korte tijd.

• Gedragsanalyse: Door het typische gedrag van een gebruiker te analyseren om een basisprofiel op te stellen, kun je afwijkingen van dit profiel opmerken die een waarschuwing moeten activeren. Een plotselinge verandering van locatie, toegang via een onbekend apparaat of een ongebruikelijke transactietijd kunnen wijzen op frauduleuze activiteiten.

• Machine learning en AI: Geavanceerde algoritmen kunnen leren van historische gegevens om hun fraudedetectievermogen steeds te verbeteren en subtiele en complexe fraudepatronen te herkennen die met traditionele methoden moeilijk te detecteren zijn.

• Linkanalyse: Linkanalyse onderzoekt de relaties tussen verschillende entiteiten (zoals gebruikers, accounts, apparaten en transactielocaties) om fraudenetwerken en samenspanning op te sporen, waardoor mogelijk verbanden en patronen aan het licht komen die kunnen wijzen op gecoördineerde fraudepraktijken.

• Biometrische verificatie: Biometrische verificatiemethoden zoals vingerafdrukscanning, gezichtsherkenning of stemverificatie bieden een hoog niveau van beveiliging en kunnen helpen om ongeoorloofde toegang te voorkomen.

• Geolocatietechnologie: Door de geografische herkomst van transacties te controleren, kun je elementen ontdekken die op fraude kunnen wijzen. Als de creditcard van een klant bijvoorbeeld wordt gebruikt om iets te kopen in een land waar hij normaal niet komt, is de kans groter dat het om een frauduleuze transactie gaat.

• Apparaatvingerafdrukken: Apparaatvingerafdrukken registreren de kenmerken van een apparaat, zoals het besturingssysteem, het type browser, het IP-adres en zelfs de geïnstalleerde lettertypen. Een plotselinge verandering in de apparaatvingerafdruk zonder dat de gebruiker hiervan op de hoogte is gesteld, kan wijzen op fraude.

• Integratie van gegevensbronnen: Door gegevens uit verschillende bronnen, zoals transactielogboeken, gebruikerslogboeken, klantprofielen en externe databases, te combineren, krijg je een beter beeld van factoren die op fraude kunnen wijzen.

• Monitoring van het dark web: Door het dark web te controleren op gelekte inloggegevens of info over je organisatie, kun je vroegtijdig waarschuwingen krijgen over mogelijke inbreuken of fraudepraktijken.

• Manieren voor medewerkers en klanten om elementen te melden: Door het makkelijk te maken voor medewerkers en klanten om verdachte elementen te melden, kan je bedrijf fraude sneller ontdekken. Mensen binnen het bedrijf of oplettende klanten kunnen elementen opmerken die door systemen over het hoofd worden gezien.

• Regelmatige beveiligingsaudits en penetratietests: Door de beveiligingsinfrastructuur te controleren en regelmatig penetratietests uit te voeren, kun je mogelijke kwetsbaarheden ontdekken die fraudeurs zouden kunnen misbruiken.

Hoe te reageren op fintech-fraude

Door snel en doortastend te handelen en dit te combineren met een grondige follow-up, kun je de schade van fintech-fraude beperken en de veiligheid en het vertrouwen in je fintech-diensten versterken. Hieronder lees je hoe je een incident van fintech-fraude kunt aanpakken.

• Neem onmiddellijk actie: Zodra je fraude ontdekt, moet je snel handelen om het incident in te dammen. Dit kan onder meer betekenen dat je de betrokken rekeningen bevriest, verdachte transacties blokkeert of de toegangsgegevens wijzigt.

• Controleer het incident: Controleer of de verdachte -activiteit echt frauduleus is. Soms lijkt iets op fraude, maar is het gewoon een klant die ongebruikelijke maar legitieme transacties doet.

• Beoordeel de impact: Bepaal de omvang en impact van de fraude. Probeer te begrijpen hoe het is gebeurd, welke accounts zijn getroffen en wat de financiële gevolgen zijn.

• Breng de betrokken partijen op de hoogte: Vertel het aan alle betrokkenen, zoals klanten, banken en betaalnetwerken. Transparantie is belangrijk om vertrouwen te houden en in veel landen is het wettelijk verplicht om dit te melden.

• Schakel de politie in: Neem bij grote fraude contact op met de juiste politiediensten. Zij kunnen helpen bij het onderzoek en het terugkrijgen van geld.

• Verbeter de beveiliging: Versterk meteen de beveiliging om meer problemen te voorkomen. Dit kan door beveiligingsprotocollen bij te werken, bewakingssystemen te verbeteren of extra authenticatiemaatregelen te nemen.

• Let op de gevolgen: Blijf na het aanpakken van het incident de situatie in de gaten houden voor verdere verdachte activiteiten. Fraudeurs proberen vaak meerdere toegangspunten of methoden.

• Evalueer en leer: Doe na het incident een evaluatie om te begrijpen hoe de fraude mogelijk was en om zwakke plekken in je fraudepreventiestrategieën te vinden. Gebruik deze inzichten om je systemen en processen te verbeteren.

• Leid je team en klanten op: Deel kennis over het incident en de geleerde lessen met je team en klanten om hen te helpen toekomstige fraude te herkennen en te voorkomen.

• Werk je plan voor incidentrespons bij: Pas je responsplan aan op basis van de ervaring om toekomstige incidenten beter aan te pakken.