Er komen steeds nieuwe businessmodellen bij om aan de veranderende eisen van de markt te voldoen. In Japan is de zogenaamde 'deeleconomie' daar een voorbeeld van.

Zelfs als je de term nog nooit hebt gehoord, heb je waarschijnlijk al eens gebruikgemaakt van een deelplatform, zoals kortetermijnverhuur of ridesharing. In Japan stelt de deeleconomie individuen in staat om hun bezittingen en vaardigheden aan te bieden of te delen. Dit heeft de aandacht getrokken van aanbieders die hun activa te gelde willen maken.

In dit artikel leggen we de deeleconomie en de omvang van de markt uit aan de hand van voorbeelden. We gaan ook in op de voor- en nadelen en belangrijke aandachtspunten.

Wat staat er in dit artikel?

• Wat is de deeleconomie?
  
• Hoe groot is de markt voor de deeleconomie?
  
• De opkomst van de deeleconomie
  
• Wat zijn voorbeelden van diensten die via de deeleconomie worden aangeboden?
  
• Voordelen van de deeleconomie
  
• Nadelen van de deeleconomie
  
• Wat je moet weten voordat je meedoet aan de deeleconomie
  
• De eindeloze mogelijkheden van de deeleconomie
  

Wat is de deeleconomie?

De term 'deeleconomie' wordt door het Consumentenagentschap gedefinieerd als 'een nieuwe vorm van economie die ontstaat door het delen (bijvoorbeeld kopen, verkopen, uitlenen) van middelen (zoals locaties, goederen en vaardigheden) die via internet door individuen en ondernemingen kunnen worden gebruikt'. In het Japans wordt de term vaak afgekort tot 'share eco'.

Simpel gezegd verwijst de deeleconomie naar een dienstverleningsmodel waarbij individuen hun bezittingen, vaardigheden en andere middelen aanbieden of delen met mensen die daar behoefte aan hebben. Verderop in dit artikel geven we specifieke voorbeelden, maar de bekendste dienst in de deeleconomie is kortdurende particuliere accommodatie of vakantieverhuur.

Traditioneel zijn er twee belangrijke modellen voor het doen van zaken: B2C en B2B. Bij B2C verkopen ondernemingen producten of leveren ze diensten aan klanten. Het B2B-model is vergelijkbaar, maar betreft transacties tussen ondernemingen. De deeleconomie is daarentegen gebaseerd op een consumer-to-consumer (C2C)-model, zoals het hierboven genoemde voorbeeld van kortetermijnverhuur van privéaccommodaties.

Hoe groot is de deeleconomie?

Volgens een marktonderzoek dat in 2024 is gedaan door de Japanse Sharing Economy Association, is de markt van de deeleconomie in Japan nu groter dan ooit, met meer dan 3 biljoen yen. Dat is een stijging van meer dan 18% sinds 2022, wat laat zien dat het jaar na jaar groeit.

De opkomst van de deeleconomie

Vooruitgang in technologie en internetgebruik

Door de opkomst van internet en de vooruitgang in de informatietechnologie (IT) is ons dagelijks leven makkelijker en comfortabeler geworden. Een van de redenen voor dit toegenomen gemak is de beschikbaarheid van online betalingen. Er zijn nu verschillende betaalmethoden beschikbaar op veel e-commerceplatforms en andere sites. De vooruitgang in IT heeft ook een grote invloed gehad op de manier waarop zaken worden gedaan. Dit heeft verschillende nieuwe zakelijke kansen gecreëerd, waaronder de deeleconomie.

Wijdverbreid gebruik van sociale media

De opkomst en populariteit van allerlei communicatiemiddelen, zoals sociale media, hebben ook bijgedragen aan de diversificatie van interpersoonlijke relaties en levensstijlen.

In deze tijd is het super makkelijk om online te communiceren en bijna iedereen heeft een smartphone waarmee dat kan. Daarnaast hebben sociale media het makkelijker gemaakt om kennis en informatie te delen, en mensen staan steeds meer open voor deze manier van communiceren.

Deze communicatiegewoontes kunnen ook worden gebruikt voor interacties in de deeleconomie. Dit kan een positieve invloed hebben op de ontwikkeling van ondernemingen.

Veranderingen in waarden en klantbehoeften

De opkomst van de deeleconomie en de groeiende vraag daarnaar worden ook gedreven door een verschuiving in de behoeften van klanten. Over het algemeen zijn klanten in Japan overgestapt van een systeem van 'consumptie van dingen' naar een systeem van 'consumptie van ervaringen'.

Na de Tweede Wereldoorlog kwam Japan bijvoorbeeld in een periode van snelle economische groei terecht en werd de bevolking in de loop van de tijd welvarender. Dit leidde tot een consumptiemaatschappij waarin klanten materiële goederen kochten. Naarmate er echter grote hoeveelheden producten en goederen beschikbaar kwamen, nam de behoefte van klanten om dingen te bezitten geleidelijk af. Dit heeft er ook toe geleid dat veel klanten afstand hebben genomen van deze consumptiementaliteit.

De laatste jaren zijn het milieubewustzijn en duurzaamheidspraktijken ook toegenomen. Dit heeft ertoe geleid dat klanten meer belang hechten aan spirituele of emotionele rijkdom dan aan materiële rijkdom. De deeleconomie is ontstaan om tegemoet te komen aan de behoeften van klanten die spullen willen hergebruiken in plaats van ze weg te gooien. Het stelt klanten ook in staat om producten en diensten tijdelijk of alleen wanneer dat nodig is te gebruiken, in plaats van ze fulltime te bezitten.

Bovendien willen veel klanten hun kennis, expertise en bezittingen inzetten ten behoeve van anderen. In het kader van het deeleconomiemodel zijn veel C2C-ondernemingen opgericht door een systeem op te zetten waarmee klanten gemakkelijk kunnen beginnen met het verkopen van goederen of het aanbieden van diensten.

De deeleconomie zal naar verwachting in de toekomst nog actiever worden, wat mogelijk nieuwe zakelijke kansen zal creëren.

Wat zijn enkele voorbeelden van diensten die via de deeleconomie worden aangeboden?

Hier zijn een paar voorbeelden van succesvolle diensten uit de deeleconomie:

STAY JAPAN

STAY JAPAN is een website waar je privéaccommodaties (in het Japans 'minpaku' genoemd) kunt vinden en boeken. De site wil een gevoel van 'Japansheid' geven door huizen en faciliteiten aan te bieden die unieke Japanse ervaringen bieden. Daarom trekt de site, met de huidige toename van de vraag naar inkomend toerisme, ook de aandacht van buitenlandse bezoekers.

De site biedt verschillende opties, zoals verblijven op een boerderij of in een tempel, waardoor bezoekers kunnen genieten van unieke reiservaringen die anders zijn dan traditionele hotels en herbergen. Bij een verblijf in een tempel kunnen gasten bijvoorbeeld overnachten in een tempel en deelnemen aan zen- of watervalmeditatie of het kopiëren van soetra's. Bij een verblijf op een boerderij kunnen bezoekers basiswerkzaamheden op de boerderij uitvoeren en pesticidenvrije groenten oogsten. Deze accommodaties laten de unieke kenmerken van de omgeving zien, hoewel voor sommige extra's extra kosten in rekening kunnen worden gebracht.

DogHuggy

DogHuggy is een matchingservice die mensen met honden en hondenbezitters bij elkaar brengt om elkaar te helpen. Als een hondenbezitter bijvoorbeeld weg moet vanwege een noodgeval, kan hij of zij DogHuggy gebruiken om in contact te komen met ervaren hondenoppassers (mensen die als gastgezin voor honden fungeren) in de buurt. De hondenbezitter kan zijn of haar hond dan bij een betrouwbare hondenoppas achterlaten terwijl hij of zij weg is.

Sommige baasjes vinden het misschien spannend om hun hond bij vreemden achter te laten. Daarom vraagt DogHuggy dat baasjes en hondenoppassers elkaar eerst ontmoeten voor een gesprek. Dit helpt om eventuele zorgen van het baasje weg te nemen.

In tegenstelling tot dierenhotels laat DogHuggy huisdieren in een omgeving zonder kooien verblijven. De site neemt ook het risico weg dat je je huissleutels aan een oppas moet geven. Bovendien blijven honden met verlatingsangst 24 uur per dag bij de hondenoppas, waardoor hun normale levensstijl zo veel mogelijk wordt nagebootst. Hierdoor kunnen eigenaren van huisdieren met een gerust hart gebruikmaken van de dienst.

coconala

Deze site staat bekend als de grootste marktplaats voor vaardigheden in Japan. Mensen kunnen hun expertise, kennis en vaardigheden delen op coconala en een breed scala aan diensten aanbieden. Hier zijn een paar voorbeelden van diensten en producten die het bedrijf aanbiedt:

• Vertaling
  
• Grafische vormgeving
  
• Video's maken en bewerken
  
• Programmeren
  
• Marketingwerk
  
• Taallessen
  
• Waarzeggerij
  

Op de marktplaats kunnen klanten elke vaardigheid als product aanbieden en kopen. Zelfs als klanten maar één vaardigheid hebben die nuttig kan zijn voor anderen, kunnen ze coconala gebruiken om een onderneming te starten. Dit is ideaal voor mensen die geld willen verdienen met hun vaardigheden en kennis.

Voordelen van de deeleconomie

Voordelen voor klanten

Mogelijkheid om diensten te kopen en te gebruiken wanneer dat nodig is

Door alleen spullen en diensten te gebruiken als het echt nodig is, zijn klanten zuiniger en hebben ze minder spullen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld minder huur betalen door een gedeeld kantoor te gebruiken. Ook kan carpoolen ervoor zorgen dat ze geen auto hoeven te kopen.

Soepele en gemakkelijke betaling

Meestal kun je bij deeleconomiediensten betalen met cashloze betaalmethoden, zoals creditcards. Hoewel de details van het systeem per platform verschillen, gebruiken de meeste platforms verschillende veiligheidsmaatregelen en regels om ervoor te zorgen dat klanten en aanbieders veilige transacties kunnen doen.

Voordelen voor aanbieders

Lage opstartkosten

Dankzij de deeleconomie kunnen mensen een onderneming starten door gebruik te maken van spullen, locaties en vaardigheden die ze al hebben. De startkosten zijn minimaal, omdat er geen producten hoeven te worden gemaakt of gekocht om te verkopen.

Effectief gebruik van ongebruikte middelen

Door ongebruikte kamers of huizen te verhuren, kunnen mensen deze dingen omzetten in een manier om wat extra geld te verdienen. Eigenlijk kan alles wat je kunt delen en waar veel vraag naar is, zoals vaardigheden of dingen die je niet gebruikt, een bron van inkomsten worden. Als je de deeleconomie goed gebruikt, kan dat je onderneming echt een boost geven.

Nadelen van de deeleconomie

Nadelen voor klanten

Zorgen over individuen als aanbieders

In de deeleconomie zijn de meeste transacties C2C. Als er weinig info is over de aanbieder, kunnen klanten zich onzeker voelen over de betrouwbaarheid van de aanbieder. Bij B2C-transacties kunnen klanten online info over de onderneming checken en de kwaliteit van de dienstverlening bevestigen via openbare klantbeoordelingen. Maar in de deeleconomie worden diensten aangeboden door individuen, niet door ondernemingen, waardoor het moeilijk kan zijn om info over de aanbieders te vinden. Dit kan ervoor zorgen dat klanten zich onzeker voelen bij het uitvoeren van transacties.

Een van de voordelen van de deeleconomie is dat individuen gebruik kunnen maken van bezittingen van anderen. Het is echter belangrijk om de betrouwbaarheid van de aanbieder zorgvuldig te beoordelen door vooraf informatie te controleren. Klanten kunnen bijvoorbeeld beoordelingen van aanbieders op het platform bekijken. Dit kan problemen in de toekomst voorkomen.

Minder consistente kwaliteit van de dienstverlening

Als een onderneming een goede naam heeft, mag je een bepaalde kwaliteit verwachten. Maar in de deeleconomie kan de kwaliteit van diensten per aanbieder verschillen.

Bijvoorbeeld, bij privé-vakantieverhuur en ridesharing kan de kwaliteit verschillen per aanbieder. Vooral de veiligheid van ridesharing-ritten kan sterk variëren, afhankelijk van de vaardigheden van de chauffeur. Klanten moeten goed letten op de kwaliteit van de dienstverlening en zoveel mogelijk te weten komen over aanbieders voordat ze er gebruik van maken.

Nadelen voor aanbieders

Kans op misverstanden

Communicatie tussen klanten en aanbieders is belangrijk in de deeleconomie, omdat er soms een groot verschil in professionaliteit tussen de partijen kan zijn. Als een aanbieder bijvoorbeeld ongepaste taal gebruikt, kan de uitwisseling te informeel overkomen. De klant kan dit als onbeleefd beschouwen, of het kan tot misverstanden leiden, wat mogelijk klachten of problemen tot gevolg heeft.

Bovendien kunnen sommige klanten opzettelijk regels overtreden. Gasten in particuliere accommodaties kunnen bijvoorbeeld roken in rookvrije huizen of zich niet houden aan de regels van de gemeente voor afvalverwerking.

Onduidelijke wetten en regels

Afhankelijk van de details, aard en inhoud van diensten in de deeleconomie kunnen er nog steeds gebieden zijn waar nog geen wetten zijn vastgesteld. Aanbieders kunnen bijvoorbeeld onzeker zijn of de dienst die zij aanbieden wettelijk is toegestaan of onderworpen is aan wettelijke voorschriften. Als zij producten of diensten verkopen of aanbieden die in een grijs gebied vallen zonder de wet- en regelgeving te begrijpen, kunnen zij later in juridische problemen komen. Bij het verkopen van diensten via de deeleconomie is het belangrijk om te kijken naar de wettelijke kaders en administratieve procedures voor de aangeboden diensten.

Waar je op moet letten voordat je de deeleconomie betreedt

Zorg voor een verzekering

Het rechtssysteem is nog niet helemaal klaar om de deeleconomie te regelen. Op deeleconomieplatforms komen er steeds nieuwe soorten diensten bij en elke dag komen er nieuwe dienstverleners bij. Daardoor kunnen de systemen die de kwaliteit en veiligheid van goederen en diensten garanderen, soms niet helemaal voldoen. Dit komt door de aard van C2C-transacties tussen individuen. Om ervoor te zorgen dat klanten zich op hun gemak voelen bij het gebruik van de dienst, is het belangrijk dat aanbieders hun verantwoordelijkheden duidelijk maken.

Daarnaast werken platforms en verzekeringsmaatschappijen gestaag samen om verzekeringssystemen te ontwikkelen die gericht zijn op individuen in de deeleconomie. Een maatregel die alle aanbieders zouden moeten nemen, is het controleren van de voorwaarden van de verzekeringspolissen die voor hen beschikbaar zijn en deze indien nodig gebruiken.

Doe onderzoek naar problemen uit het verleden

Het is belangrijk om te kijken naar voorbeelden van problemen die andere aanbieders van soortgelijke diensten hebben gehad. Aanbieders kunnen deze voorbeelden gebruiken als referentie en checken of ze niets belangrijks over het hoofd hebben gezien bij hun aanbod. Daarnaast kunnen aanbieders maatregelen nemen om te voorkomen dat soortgelijke problemen zich voordoen.

Wederzijds vertrouwen bevorderen

De deeleconomie is een dienst die draait om vertrouwen tussen beide partijen. Daarom kunnen verschillen in etiquette voor grote problemen zorgen. Ook al zijn het transacties tussen twee individuen, het is belangrijk om te onthouden dat het nog steeds om zakelijke aangelegenheden gaat. Aanbieders moeten zich onthouden van gedrag dat een gebrek aan professionaliteit laat zien.

Het winnen van het vertrouwen van klanten is een belangrijke factor voor het succes van een deeleconomiebedrijf. Daarom moeten aanbieders en klanten proactief de volgende maatregelen overwegen om ervoor te zorgen dat ze veilige transacties uitvoeren:

• Identiteitscontrole: Beide partijen moeten van tevoren een officieel identiteitsbewijs laten zien, zoals een rijbewijs. Zo kunnen ze elkaars identiteit goed checken.
  
• Product- en dienstbeschrijvingen: Aanbieders moeten proberen om gedetailleerde en duidelijke info te geven over hun producten en diensten.
  
• Veilige betalingen: Aanbieders moeten zorgen voor een veilige betaalomgeving voor klanten en hun best doen om veiligheidsmaatregelen te nemen, zoals het voorkomen van fraude.
  
• Klantbeoordelingen: Je kunt een beoordelingsfunctie toevoegen en klanten vragen om eerlijke beoordelingen te plaatsen op basis van hun echte ervaringen.
  

De eindeloze mogelijkheden van de deeleconomie

In dit artikel leggen we uit wat de deeleconomie is en hoe het werkt. We geven ook een paar voor- en nadelen voor zowel klanten als aanbieders.

De deeleconomie is aantrekkelijk omdat het niet alleen ondernemingen, maar ook individuen in staat stelt om gemakkelijk een onderneming te starten. Naarmate de waarden in onze samenleving in de loop van de tijd veranderen, zal de deeleconomie waarschijnlijk nog meer aan populariteit winnen, aangezien vrijwel alles potentieel een grote vraag kan genereren.

De deeleconomie heeft echter een paar problemen die moeten worden aangepakt, zoals het gebrek aan compensatiesystemen en wettelijke kaders. Als je voor het eerst deelneemt aan de deeleconomie, is het bovendien belangrijk om verschillende platforms te bekijken om het platform te vinden dat het beste bij je past. Zorg ervoor dat je voldoende onderzoek doet naar de beschikbare betaalmethoden en beveiligingsmaatregelen, aangezien deze rechtstreeks verband houden met klanttevredenheid en veiligheid. Als je een aantal interessante platforms hebt gevonden, moet je controleren of die platforms een betalingsdienstaanbieder zoals Stripe gebruiken om je online betalingsinfrastructuur op te bouwen.

Stripe biedt een breed scala aan tools en functies om cashloze betaalmethoden te implementeren, zoals Konbini (d.w.z. gemakswinkel) betalingen, bankoverschrijvingen en verschillende creditcardbetalingen, evenals soepele betalingsstromen op je platform. Stripe Connect is een ideale betaaltool voor ondernemingen met complexe geldtransfers, zoals platforms en marktplaatsen. Wanneer je bijvoorbeeld Connect implementeert op een platform voor deeleconomie, kun je de inkomsten automatisch en nauwkeurig verdelen onder de partijen die bij de transactie betrokken zijn door een deel van de betaling van de klant toe te wijzen als verkoopverwerkingskosten.

De deeleconomie laat mensen toe om verder te gaan dan de gebruikelijke businessmodellen. De enige beperking is de visie van de ondernemers en het ziet ernaar uit dat deze economie in de toekomst blijft groeien. Als je overweegt om in de deeleconomie te stappen, zoek dan zeker een platform dat bij je past.