Het aantal door de politie geregistreerde witwasdelicten bereikte in 2023 een nieuw hoogtepunt in Duitsland. Volgens Statista is het aantal gestegen van 8.942 gevallen in 2020 tot 32.573 gevallen in 2023. Experts schatten het wereldwijde witwasvolume op 2 biljoen dollar, een uitdaging voor wetgevers en bedrijven.

De 6e EU-Antiwitwasrichtlijn (6AMLD) biedt nieuwe uitdagingen en kansen in de strijd tegen witwassen. In dit artikel leggen we uit wat bedrijven moeten weten en implementeren.

Wat staat er in dit artikel?

• Wat is de 6e EU-Antiwitwasrichtlijn (6AMLD)?
  
• Wat is het doel van de richtlijn?
  
• Wie moet de nieuwe richtlijn volgen?
  
• Wat is de geschiedenis van witwasrichtlijnen?
  
• Wat is er veranderd met 6AMLD?
  
• Wat moeten bedrijven weten?
  

Wat is de 6e EU-Antiwitwasrichtlijn (6AMLD)?

Het Publicatieblad van de EU heeft op 10 juni 2024 de 6AMLD-richtlijn gepubliceerd. De EU-lidstaten moeten de richtlijn uiterlijk op 10 juli 2027 omzetten in nationale wetgeving. 6AMLD introduceert belangrijke regelgeving om het witwassen van geld en de financiering van terrorisme te bestrijden. In wezen bouwt het voort op de vorige witwasrichtlijnen, breidt het hun vereisten uit en neemt het nog strengere maatregelen tegen criminele activiteiten.

Wat is het doel van de richtlijn?

Het belangrijkste doel van de 6AMLD is om criminele activiteiten effectiever op te sporen, bestaande mazen uit de vorige versie (5AMLD) te dichten en de internationale samenwerking in de strijd tegen het witwassen van geld te versterken.

Een van de aandachtspunten is het verbeteren van de organisatie van de nationale antiwitwassystemen en het ondersteunen van een efficiëntere samenwerking tussen financiële inlichtingeneenheden (FIE's) en toezichthoudende autoriteiten. Bedrijven en instellingen moeten hun interne controle- en compliance-systemen aanpassen aan de nieuwe eisen om aan deze toegenomen eisen te voldoen.

In de toekomst zullen FIE's en relevante autoriteiten efficiënter en sneller zijn in het identificeren van witwasconstructies, zodat bedrijven activa kunnen bevriezen en beschermen. Daartoe moeten zowel de FIE's als de bevoegde autoriteiten toegang hebben tot gegevens over uiteindelijk begunstigden. Zogenaamde "meldingsplichtige entiteiten" verstrekken deze informatie. Het gaat onder meer om banken, vermogensbeheerders (inclusief crypto-vermogensbeheerders) en makelaars in onroerend goed (inclusief virtuele agenten).

In de registers van begunstigde eigenaren (BO-registers) worden registraties opgeslagen van informatie over uiteindelijk begunstigden van bepaalde buitenlandse rechtspersonen. Voor de vastgoedsector geldt deze regeling met terugwerkende kracht voor een periode van maximaal 10 jaar.

Toezicht op de naleving van de 6AMLD-richtlijn

De Europese Centrale Bank (ECB) werkt nauw samen met de nationale toezichthoudende autoriteiten om de naleving van de EU-richtlijnen en de implementatie ervan in nationale wetgeving te waarborgen. De ECB treedt op als coördinator en informatiemakelaar voor grensoverschrijdende maatregelen tegen het witwassen van geld.

De ECB is niet bevoegd om op te treden in het geval van 6AMLD-inbreuken. Zij kan de nationale toezichthoudende autoriteiten echter verzoeken een sanctieprocedure in te leiden. Tot de verantwoordelijke autoriteiten behoren in de eerste plaats de federale financiële toezichthouder (BaFin) en de FIE. Alle partijen moeten vermoedelijke gevallen van witwassen en terrorismefinanciering melden aan deze nationale autoriteiten. Aangezien de 6AMLD ook gevolgen heeft voor niet-financiële sectoren zoals makelaars in onroerend goed, zijn ook overheidsinstanties betrokken bij het toezicht.

Wie moet de nieuwe richtlijn volgen?

6AMLD treft een aanzienlijk groter aantal bedrijven en instellingen dan haar voorgangers. Dit omvat de volgende entiteiten:

• Financiële instellingen: Banken, verzekeraars en andere financiële dienstverleners zullen in de toekomst aan nog strengere due diligence-verplichtingen moeten voldoen. Ook moeten ze verdachte transacties direct melden.

• Aanbieders van cryptovaluta: Het beperken van de anonimiteit van transacties op de cryptomarkt is belangrijk voor de strijd tegen witwassen en terrorismefinanciering. Om dit te bereiken moeten dienstverleners in deze markt zich houden aan nieuwe regelgeving.

• Bedrijven: Er kan geen sprake zijn van verhulling met betrekking tot eigendom en uiteindelijke begunstigden. Bedrijven moeten relevante gegevens en processen transparant openbaar maken.

• Vastgoedmakelaars: Vastgoedmakelaars goed moeten de verdachte activiteiten van hun klanten melden.

• Advocatenkantoren of notarissen: Als het gaat om financiële transacties, zijn advocatenkantoren en notarissen verplicht om vermoedelijke gevallen van witwassen te melden.

• Leveranciers van luxegoederen: Leveranciers van luxegoederen, zoals edelmetalen, horloges, goud, luxe auto's of vliegtuigen, zullen in de toekomst strengere due diligence-verplichtingen moeten hanteren ten aanzien van hun klanten.

• De voetbalindustrie: De voetbalindustrie heeft een hoog risico op witwassen. De maatregelen hebben dus ook gevolgen voor profclubs en makelaars. Aangezien niet elk land het witwasrisico op dit gebied op dezelfde manier beoordeelt, kunnen de lidstaten ook die in de voetbalindustrie vrijstellen van de regelgeving.

Wat is de geschiedenis van de witwasrichtlijnen?

Met de invoering van de 6AMLD voert de EU nog strengere regelgeving in in de strijd tegen financiële criminaliteit en voor een sterker Europees financieel systeem. In het verleden lag de focus van nieuwe witwasrichtlijnen altijd op specifieke onderwerpen:

Europese witwasrichtlijnen in de loop van de tijd

• 1991: Bestrijding van de drugshandel
  
• 2001: Toevoeging van banken, financiële dienstverleners en niet-financiële organisaties
  
• 2005: Terrorismebestrijding en nog strengere due diligence-verplichtingen
  
• 2015: Maatregelen tegen hoge contante betalingen ter bestrijding van het witwassen van geld en terrorisme
  
• 2018: Cryptomarkt
  

Wat is er veranderd met betrekking tot de 6AMLD-procedure?

Hier zijn enkele van de belangrijkste wijzigingen die van kracht worden met 6AMLD:

• Preciezere definitie van het basisdelict: De 6AMLD specificeert de wettelijke basis voor basisdelicten voor het witwassen van geld, waardoor een uniforme regelgeving in de EU ontstaat. In totaal bevat de catalogus nu 22 specifieke strafbare feiten die in de maatregelen als basisdelicten worden aangemerkt.

• Bijkomende basisdelicten: De maatregel voegt ook nieuwe gebieden toe, zoals cybercriminaliteit en milieudelicten. Evenzo omvat de maatregel specifiek medeplichtigheid aan het strafbaar stellen van betrokkenheid bij witwasactiviteiten. Relevante strafbare feiten omvatten, maar zijn niet beperkt tot: belastingdelicten, cybercriminaliteit, milieuovertredingen, mensenhandel, omkoping en corruptie.

• Ernstigere gevolgen: Op overtredingen van de 6AMLD staan zware sancties: boetes, sluiting van het bedrijf of gevangenisstraffen tot vier jaar. Bovendien kunnen overtreders na de veroordeling geen overheidsuitkeringen of hulp ontvangen. Elke lidstaat heeft ook de mogelijkheid om verdere sancties op te leggen.

• Uitgebreid toepassingsgebied: In tegenstelling tot de 5AMLD hebben de bepalingen van de 6AMLD ook gevolgen voor rechtspersonen. Dit geldt ook voor bedrijven en organisaties die bepaalde financiële transacties uitvoeren of diensten aanbieden die mogelijk kunnen worden misbruikt voor het witwassen van geld of de financiering van terrorisme. Dit is bedoeld om zwakke punten in de bestaande regelgeving te dichten en een gestandaardiseerd beschermingskader voor de Europese financiële markt te creëren.

• Focus op internationale samenwerking: Nieuwe maatregelen zullen de uitwisseling van informatie tussen de EU-lidstaten vergemakkelijken. Zo zullen de maatregelen een centraal register voor bankrekeningen en kluizen introduceren waartoe de autoriteiten toegang hebben.

• Verscherpte due diligence-verplichtingen: Bijzonder strenge veiligheidsvoorschriften gelden voor politiek prominente personen (PEP's) en landen met een hoog witwasrisico. Financiële instellingen zijn verplicht uitgebreide controles uit te voeren om de herkomst van de middelen en de identiteit van de betrokken personen nader te verifiëren. Dit omvat vaak continue monitoring van transacties om verdachte activiteiten in een vroeg stadium te herkennen. Daarnaast moeten bedrijven ervoor zorgen dat er geen zakelijke relaties met personen of instellingen op internationale sanctielijsten staan.

• Gebundelde transactierecords: Tot nu toe hebben verschillende vormen van transactieregistratie het werk van autoriteiten bij financieel onderzoek bemoeilijkt. Een uniform formaat moet de verwerking en analyse van deze gegevens in de toekomst aanzienlijk vergemakkelijken.

Wat moeten bedrijven weten?

6AMLD verscherpt zowel de due diligence-verplichtingen als mogelijke sancties voor niet-naleving van de richtsnoeren. Het is nu des te belangrijker voor bedrijven om interne processen en richtlijnen aan te passen en de nalevingsstructuren en het interne frauderisicobeheer om het up-to-date te houden.

Stripe Radar kan dankzij zijn innovatieve technologie en machine learning helpen bij een effectieve fraudepreventie. Radar biedt beschermende maatregelen die je kunt aanpassen aan de eisen van je bedrijf.

Hoe voldoe je aan de vereisten van de 6AMLD-richtlijn?

Bedrijven moeten onder meer rekening houden met de volgende punten:

• Uitgebreide due diligence-verplichtingen: Bedrijven moeten hun interne controle- en nalevingssystemen aanpassen om te zorgen voor meer transactiemonitoring en risicobeheer. Dit omvat onder andere een gedetailleerdere beoordeling van klanten en hun begunstigde eigenaren.

• Verhoogde due diligence-maatregelen: Bedrijven moeten hun due diligence-procedures verder optimaliseren om aan de vereisten van de 6AMLD te voldoen. Dit vereist een uitgebreide en regelmatige beoordeling van nieuwe en bestaande klanten om ervoor te zorgen dat er geen illegale geldstromen in de economische cyclus terechtkomen.

• Regelmatige auditing: De audit omvat de identificatie van de contractpartner, de beoordeling van vertegenwoordigende organen en de structuur van eigendom en controle. Een centraal onderdeel is de verduidelijking van de begunstigde eigenaar, evenals de verificatie van de PEP-status en de vergelijking met sanctielijsten. Deze maatregelen maken deel uit van de zogenaamde "Know Your Customer" (KYC)-controle en zijn van belang om risicofactoren in een vroeg stadium op te sporen en zo nodig verdere maatregelen te initiëren om witwassen te voorkomen.

• Uitgebreid toepassingsgebied: Aangezien de 6AMLD ook gevolgen heeft voor rechtspersonen, moeten bedrijven hun interne processen aanpassen om alle antiwitwasmaatregelen correct uit te voeren.

• Transparante openbaarmaking van uiteindelijke begunstigden: Bedrijven moeten ervoor zorgen dat ze toegang hebben tot informatie over de daadwerkelijke begunstigde eigenaren van hun klanten. Dit omvat ook de verplichting om dergelijke gegevens in passende registers te bewaren. Met name in het geval van buitenlandse rechtspersonen moeten ondernemingen de overeenkomstige informatie in de BO-registers bijhouden om volledige transparantie te waarborgen.

• Meer transactiemonitoring: Bedrijven moeten transactiemonitoring en -analyse uitbreiden met verdachte patronen. Dit omvat het controleren van sanctielijsten en het realtime verifiëren van transacties om witwassen en terrorismefinanciering in een vroeg stadium op te sporen.

• Gebruik van moderne technologieën: Het gebruik van technologieën zoals kunstmatige intelligentie (AI) en machine learning is belangrijk om aan de toenemende vraag te voldoen. Geautomatiseerde identiteitsverificatie, multifactorauthenticatie en transactiemonitoring via digitale tools kunnen de nauwkeurigheid verbeteren en handmatige werkzaamheden verminderen.

• Verplichting tot samenwerking met toezichthoudende autoriteiten: Bedrijven moeten samenwerken met de relevante toezichthoudende autoriteiten en de FIE om informatie uit te wisselen en potentiële risico's in een vroeg stadium te identificeren.

• Tijdige aanpassing van interne processen: Bedrijven moeten hun interne beleid en processen regelmatig herzien en aanpassen aan nieuwe wettelijke vereisten. Dit geldt met name voor de documentatie en archivering van transacties en voor de traceerbaarheid van beslissingen in overeenstemming met de nieuwe regels.

• Training en opleiding van medewerkers: Het is belangrijk dat alle relevante medewerkers regelmatig worden getraind om de nieuwe vereisten te begrijpen en correct te implementeren. Bedrijven moeten ervoor zorgen dat hun compliance-afdelingen up-to-date zijn en dat ze werknemers trainen in het identificeren en melden van verdachte activiteiten. Bovendien moet het bedrijf profiteren van elke training die de overheid geeft om op de hoogte te blijven van nieuwe regelgeving.

• Verhoogde documentatievereisten: Bedrijven moeten een uitgebreide administratie bijhouden van alle due diligence-activiteiten, transacties en beslissingen. Dit zal nodig zijn voor zowel interne audits als audits door regelgevende instanties.