Een DACA-rekening (Deposit Account Control Agreement) is een gespecialiseerde bankrekening die voornamelijk wordt gebruikt voor commerciële leningen en gestructureerde financiering. Dit type rekening wordt opgezet door een kredietnemer, maar wordt beheerd door de kredietverstrekker of een externe agent. Een DACA-rekening geeft de kredietverstrekker een zekere mate van zeggenschap over de depositorekening van de kredietnemer. Deze zeggenschap dient als onderpand voor een lening en biedt de kredietverstrekker de zekerheid dat hij zijn geld kan terugkrijgen als de kredietnemer in gebreke blijft.

Hieronder lees je hoe DACA-rekeningen werken, waarvoor ze worden gebruikt en wat de voordelen en risico's zijn voor zowel kredietverstrekkers als kredietnemers.

Wat staat er in dit artikel?

• Wat is een beheerovereenkomst voor depositorekeningen (DACA)?
  
• Hoe worden DACA-rekeningen gebruikt?
  
• Hoe werken DACA-rekeningen?
  
• Wat is een passieve DACA?
  
• Wat is de UCC en hoe is deze van invloed op DACA-rekeningen?
  
• Voordelen van DACA-rekeningen voor kredietverstrekkers en kredietnemers
  
• Risico's van DACA-rekeningen
  

Wat is een beheerovereenkomst voor depositorekeningen (DACA)?

Een DACA is een juridisch contract tussen drie partijen:

• De bank. Dit is waar de depositorekening van de kredietnemer zich bevindt. De bank treedt op als bewaarder van fondsen en volgt de instructies die zijn opgenomen in de DACA.

• De kredietnemer. Dit is de klant van de bank. De kredietnemer is eigenaar van de depositorekening en wil een lening aangaan. De kredietnemer stemt ermee in om de kredietverstrekker bepaalde rechten op hun rekening te verlenen in ruil voor de lening.

• De kredietverstrekker. Dit is de entiteit die de lening aan de kredietnemer verstrekt. De kredietverstrekker krijgt via de DACA een "zekerheidsbelang" op de depositorekening van de kredietnemer, wat gezien kan worden als een garantie voor het terugvorderen van zijn investering.

Er zijn twee primaire soorten zeggenschap die een kredietverstrekker kan uitoefenen met een DACA:

• Actieve zeggenschap. De kredietverstrekker heeft de bevoegdheid om rechtstreeks opnames of overschrijvingen te initiëren met de rekening van de kredietnemer, zelfs zonder toestemming van de kredietnemer. Dit gebeurt meestal wanneer de kredietnemer in gebreke blijft voor wat betreft de lening.

• Passieve zeggenschap. De kredietverstrekker kan instellen dat de kredietnemer bepaalde transacties alleen kan uitvoeren met goedkeuring van de kredietverstrekker, maar kan geen transacties initiëren. Dit werkt vaak preventief om de belangen van de kredietverstrekker te beschermen.

Hoe worden DACA-rekeningen gebruikt?

DACA-rekeningen worden doorgaans gebruikt voor commerciële leningen, niet voor persoonlijke leningen. De belangrijkste functies zijn:

• Vestigen van een zekerheidsbelang. Een DACA stelt de kredietverstrekker in staat om zijn zekerheidsbelang op de depositorekening van de kredietnemer "te vestigen". Dit juridische proces bepaalt dat de kredietverstrekker met prioriteit geld van de rekening kan claimen vast als de kredietnemer failliet gaat.

• Zeggenschap over uitgaande en inkomende betalingen. Afhankelijk van de voorwaarden van de DACA kan de kredietverstrekker mogelijk zeggenschap uitoefenen op bijschrijvingen en afschrijvingen naar en van de rekening van de kredietnemer. Dit kan inhouden dat de leensom rechtstreeks op de rekening wordt gestort en dat geld van de rekening wordt afgeschreven voor aflossing van de lening.

• Beperking van het risico van de kredietverstrekker. Met zeggenschap over de depositorekening verkleint de kredietverstrekker het risico dat de kredietnemer het geld verkeerd gebruikt of de lening niet kan aflossen.

Hoe werken DACA-rekeningen?

DACA-rekeningen werken anders dan andere bankrekeningen. Bij aanvang ondertekenen de kredietnemer, kredietverstrekker en bank de DACA. Hierin worden de algemene voorwaarden uiteengezet die van toepassing zijn op zeggenschap over de depositorekening. De kredietnemer geeft de depositorekening(en) op waarop de DACA van toepassing is. Dit is vaak een zakelijke exploitatierekening waarop de leensom wordt gestort en waarvan aflossingen worden afgeschreven.

In de DACA wordt bepaald of de kredietverstrekker actieve of passieve zeggenschap over de rekening heeft. Met een passieve DACA - ook wel bekend als een springing DACA - behoudt de kredietnemer de volledige zeggenschap over de rekening, tenzij er een overeengekomen "triggergebeurtenis" plaatsvindt, zoals een gemiste betaling of faillissementsaanvraag. In dat geval neemt de kredietverstrekker de zeggenschap over de rekening over.

Met een actieve DACA - ook wel een beheerovereenkomst voor geblokkeerde rekeningen (BACA) genoemd - heeft de kredietverstrekker vanaf het begin volledige zeggenschap over de rekening. De kredietnemer heeft niet of slechts beperkt toegang tot het geld op de rekening, en de kredietverstrekker initieert alle transacties op de rekening, inclusief stortingen van leensommen en opnames voor aflossingen of andere geautoriseerde doelen. Actieve DACA's bieden het hoogste niveau van zekerheid voor kredietverstrekkers.

Wat is een passieve DACA?

Onder een passieve DACA behoudt de kredietnemer de volledige zeggenschap over het dagelijks beheer van de rekening. De kredietnemer kan naar behoefte geld storten, opnemen en overmaken en in de DACA worden specifieke "triggergebeurtenissen" gedefinieerd waardoor de zeggenschap overgaat naar de kredietverstrekker. Deze gebeurtenissen houden meestal verband met scenario's voor wanbetaling, zoals contractbreuk of faillissementsaanvragen. Om geschillen te voorkomen moeten dergelijke gebeurtenissen duidelijk worden gedefinieerd in de DACA.

Als zich een triggergebeurtenis voordoet, stelt de kredietverstrekker de bank op de hoogte en treedt de DACA in werking. De bank stopt dan met het uitvoeren van instructies van de kredietnemer en voert dan alleen nog opdrachten van de kredietverstrekker uit met betrekking tot de rekening. Dit kan gaan om het overschrijven van geld, het beperken van opnames of andere acties conform de DACA. De kredietverstrekker kan op grond van deze nieuwe zeggenschap geld van de rekening halen om het openstaande saldo van de lening af te lossen.

Passieve DACA's bieden kredietnemers meer operationele flexibiliteit en toegang tot hun geld, zolang zich geen van de voorwaarden voordoet die de zeggenschap van de partij met zekerheidsbelang triggeren. Voor kredietverstrekkers bieden ze een vangnet dat alleen actief wordt wanneer dat nodig is. Onder normale bedrijfsomstandigheden vermindert dit de controlelast en de kans op conflicten. Het grootste risico van passieve DACA's is de kans op geschillen over de vraag of een triggergebeurtenis heeft plaatsgevonden, wat kan leiden tot juridische complexiteit en operationele verstoringen.

Passieve DACA's worden vaak gebruikt in scenario's waarin de partijen een doorgaans soepele financiële relatie verwachten, maar een vangnet willen hebben voor het geval de situatie van de kredietnemer verslechtert. Het is een veelgebruikt instrument dat zeggenschap en flexibiliteit met elkaar in evenwicht brengt bij grotere commerciële leningen en in gestructureerde financiële omgevingen.

Wat is de UCC en hoe is deze van invloed op DACA-rekeningen?

De Uniform Commercial Code (UCC) is een uitgebreide verzameling wetten waarmee commerciële transacties in de Verenigde Staten worden gereguleerd. De UCC biedt een consistent en voorspelbaar kader dat is opgezet om de wet- en regelgeving inzake verkoop en andere commerciële transacties in alle 50 staten uniform te maken. De UCC is met name van invloed op gebieden die verband houden met transacties met zekerheidsbelang, waaronder transacties onder een DACA.

UCC en transacties met zekerheidsbelang

Artikel 9 van de UCC, dat betrekking heeft op transacties met zekerheidsbelang, biedt een groot aantal richtlijnen voor het gebruik van persoonlijk eigendom als onderpand voor leningen. Dit deel van de UCC heeft betrekking op:

• Het vestigen van een zekerheidsbelang, of hoe schuldeisers een rechtsvordering kunnen instellen op activa die als onderpand worden aangeboden

• Vestigen van het zekerheidsbelang, of hoe schuldeisers hun zekerheidsbelang kunnen afdwingen ten opzichte van derden

• Prioritering van belangen, of hoe conflicten over onderpand tussen schuldeisers worden opgelost

Invloed van UCC op DACA-rekeningen

Artikel 9 van de UCC bepaalt dat een partij met een zekerheidsbelang "zeggenschap" over een depositorekening kan verwerven, wat nodig is om een zekerheidsbelang op de rekening te vestigen. Hieronder lees je hoe dit van invloed is op de DACA.

• Vestigen door zeggenschap. De UCC maakt het mogelijk om een zekerheidsbelang op een depositorekening te vestigen, voornamelijk door middel van zeggenschap. Dit kan worden bereikt door de bank in een DACA overeen te laten komen dat deze de instructies van de partij met zekerheidsbelang uitvoert zonder dat daarvoor toestemming van de deposant nodig is.

• Prioriteit van belang. Op grond van de UCC heeft een partij met een zekerheidsbelang die zeggenschap heeft over een depositorekening doorgaans voorrang op andere schuldeisers die mogelijk wel vorderingen, maar geen zeggenschap over de depositorekeningen hebben.

Invloed van UCC op DACA-activiteiten

• Toepasselijke bepalingen. De UCC biedt de juridische definities en het kader waarmee wordt bepaald hoe zeggenschap moet worden gevestigd en gehandhaafd. Dit omvat wat zeggenschap is, hoe kennisgevingen moeten worden afgehandeld en hoe zeggenschap van invloed is op de rechten van deposanten en derden.

• Standaardisatie en voorspelbaarheid. Het UCC biedt een uniforme aanpak voor de omgang met DACA-rekeningen die consistent is, ook op internationaal niveau. Deze standaardisatie helpt de rechtsonzekerheid en variaties tussen staten te verminderen.

• Afhandeling van geschillen en afdwinging. Bepalingen van de UCC vormen een leidraad voor rechtbanken en andere geschillencommissies bij de interpretatie van DACA-overeenkomsten en de acties die op grond daarvan worden ondernomen.

Voordelen van DACA-rekeningen voor kredietverstrekkers en kredietnemers

Hoewel DACA-rekeningen kredietverstrekkers in staat stellen om verschillende mate van zeggenschap te behouden, kunnen zowel kredietverstrekkers als kredietnemers hiervan profijt hebben. Met DACA's ontstaat een transparante structuur waarin beide partijen de risico's begrijpen en duidelijke weten wat hun rol is, wat de kans op conflicten kan verkleinen en soepele financiële relaties kan vergemakkelijken. Zowel kredietverstrekkers als kredietnemers profiteren ook van het regelgevingskader van de UCC, dat ervoor zorgt dat de overeenkomst in overeenstemming is met de wettelijke normen. Dat maakt afdwingen en beslechting van geschillen voor alle betrokkenen gemakkelijker.

Hieronder zetten we de voordelen voor elke groep op een rijtje.

Voordelen voor kredietverstrekkers

• Gevestigd zekerheidsbelang. Een DACA stelt kredietverstrekkers in staat om een zekerheidsbelang te vestigen op de depositorekening van de kredietnemer. Dit geeft hen voorrang op andere schuldeisers bij faillissement van kredietnemers.

• Zeggenschap over de cashflow. DACA's geven kredietverstrekkers een zekere mate van zeggenschap over de cashflow van de kredietnemer. Dit kan ervoor zorgen dat er geld beschikbaar is voor aflossing van de lening en kan voorkomen dat de kredietnemer geld voor andere doeleinden aanwendt.

• Standaard rechtsmiddel. Bij ingebreke blijven hebben kredietverstrekkers gemakkelijk toegang tot het geld op de rekening en kunnen ze dat gebruiken voor aflossing van het uitstaande saldo van de lening. Deze optie voorkomt langdurige en kostbare incasso-inspanningen.

• Minder risico op fraude. DACA's kunnen helpen het risico op frauduleuze activiteiten te verminderen. De zeggenschap van de kredietverstrekker over de rekening kan de kredietnemer ervan weerhouden om ongeoorloofde transacties aan te gaan of geld voor andere doelen aan te wenden.

• Flexibiliteit. DACA's kunnen worden aangepast aan verschillende kredietscenario's en risicoprofielen. Kredietverstrekkers kunnen kiezen tussen actieve en passieve zeggenschap en ze kunnen triggergebeurtenissen definiëren die aansluiten op hun specifieke behoeften.

Voordelen voor kredietnemers

• Toegang tot krediet. Kredietnemers die mogelijk geen substantiële fysieke activa of onroerend goed als onderpand hebben, kunnen toch in aanmerking komen voor leningen door hun depositorekening als zekerheid aan te bieden via een DACA.

• Betere leningsvoorwaarden. Kredietverstrekkers kunnen kredietnemers lagere rentetarieven, langere aflossingstermijnen of andere gunstige voorwaarden bieden, gezien de extra zekerheid die een DACA biedt.

• Zeggenschap over de bedrijfsvoering. Met passieve DACA's houden kredietnemers volledige zeggenschap over hun rekening en kunnen ze de bedrijfsvoering zonder onderbreking voortzetten totdat een triggergebeurtenis plaatsvindt.

• Aantonen van financiële verantwoordelijkheid. Een kredietnemer die instemt met een DACA, toont aan bereid te zijn om met de kredietverstrekker samen te werken en aan zijn financiële verplichtingen te voldoen. Dit kan gunstig zijn voor het opbouwen van een positieve kredietgeschiedenis.

• Vereenvoudigd proces voor onderpand. Het gebruik van een depositorekening als onderpand via een DACA is vaak minder omslachtig dan het verpanden van fysieke activa. Dit kan leiden tot snellere goedkeuring en uitbetaling van leningen.

Risico's van DACA-rekeningen

Zoals de meeste vormen van leningen, brengen ook DACA-rekeningen voor elke partij een zeker mate van risico met zich mee. Hieronder noemen we een paar mogelijke problemen waarmee je rekening moet houden voordat je een DACA ondertekent.

Risico's voor kredietverstrekkers

• Administratieve lasten. Het beheren van DACA-rekeningen kan extra administratieve taken voor kredietverstrekkers met zich meebrengen, zoals het monitoren van activiteiten op de rekening, het verwerken van transacties en het communiceren met de bank en kredietnemer.

• Kans op geschillen. Tussen kredietverstrekker en kredietnemer kunnen meningsverschillen ontstaan over de interpretatie van de DACA-voorwaarden of wanneer de kredietverstrekker zeggenschap uitoefent. Deze meningsverschillen kunnen mogelijk leiden tot juridische conflicten.

• Reputatierisico. Een te agressieve afdwinging van de DACA-zeggenschap of de perceptie dat kredietnemers oneerlijk worden behandeld, kan een negatieve invloed hebben op de reputatie van een kredietverstrekker.

• Juridische en compliancerisico's. Kredietverstrekkers moeten zich houden aan alle toepasselijke wet- en regelgeving met betrekking tot DACA's, inclusief de UCC en de statuten voor consumentenbescherming.

• Beperkte zeggenschap (in passieve DACA's). Met passieve DACA's hebben kredietverstrekkers pas zeggenschap over de rekening nadat er een triggergebeurtenis heeft plaatsgevonden. Dit kan hen kwetsbaarder maken voor mogelijk verlies van geld voordat de zeggenschap verschuift.

Risico's voor kredietnemers

• Beperkte toegang tot rekeningen. Vooral bij actieve DACA's beperken deze overeenkomsten de zeggenschap van de kredietnemer over zijn eigen middelen. Dit kan van invloed zijn op hun vermogen om de cashflow te beheren en zaken te doen.

• Onverwachte bevriezing van rekeningen. In het geval van een triggergebeurtenis kan de kredietverstrekker de rekening bevriezen. Dit kan de bedrijfsvoering van de kredietnemer verstoren en financiële problemen veroorzaken.

• Kans op misbruik van zeggenschap. Hoewel het niet vaak gebeurt, bestaat het risico dat kredietverstrekkers hun zeggenschap over de rekening misbruiken, waardoor de kredietnemer financiële schade oploopt.

• Negatieve impact op kredietbeoordeling. Als een kredietverstrekker zijn zeggenschap uitoefent onder een DACA vanwege ingebrekestelling, kan dit een negatieve invloed hebben op de kredietscore van de lener en diens vermogen om in de toekomst te lenen.

• Vergoedingen en kosten. Aan kredietnemers worden door de bank mogelijk extra vergoedingen of kosten opgelegd voor het beheer van de DACA en het verwerken van door de kredietverstrekker geïnitieerde transacties.