Een bedrijfsanalyse (betriebswirtschaftliche Auswertung, of BWA) is een belangrijk managementinstrument in de dagelijkse bedrijfsvoering. Het geeft een overzicht van de financiële gezondheid van een bedrijf en helpt bij het nemen van op gegevens gebaseerde strategische beslissingen.

In dit artikel worden BWA's uitgelegd, inclusief het lezen en begrijpen er van. Ook leggen we uit wanneer je een BWA moet maken en hoe je dat doet.

Wat staat er in dit artikel?

• Wat is een BWA?
  
• Een BWA lezen en begrijpen
  
• Online een BWA maken
  
• Zijn bedrijven in Duitsland verplicht om BWA's te maken?
  
• Zijn bedrijven verplicht om hun BWA's openbaar te maken?
  

Wat is een BWA?

Een BWA is een overzicht van de belangrijkste financiële statistieken van een bedrijf. Het biedt een momentopname van de omzet, materiaal- en personeelskosten, brutowinst en bedrijfsresultaat van het bedrijf. Daarom bieden BWA's een beoordeling van de huidige financiële gezondheid van een bedrijf en benadrukken ze hoe de belangrijkste kosten en omzet zich in de loop van de tijd ontwikkelen.

Bedrijven of belastingadviseurs maken maandelijks of driemaandelijks BWA's op basis van actuele financiële gegevens. De structuur is gebaseerd op de resultatenrekening van de jaarrekening. Afhankelijk van de vereisten kan een BWA meer of minder gedetailleerd zijn, van een basisoverzicht van winst en verlies tot uitgebreide, branchespecifieke analyses. Bedrijven in Duitsland kunnen kiezen uit verschillende standaard BWA-formulieren. De meest gebruikte is de DATEV BWA (BWA 01), of kortlopende resultatenrekening, die geschikt is voor bedrijven van alle typen en omvangen.

Dit is de basisstructuur van de kortlopende resultatenrekening:

Een BWA lezen en begrijpen

Dit voorbeeld BWA kan je helpen bij het lezen en begrijpen van een BWA. Houd er rekening mee dat individuele BWA-items kunnen worden onderverdeeld in vele subitems. Zo is het mogelijk om bedrijfskosten onder te verdelen in personeelskosten, huur, verzekeringspremies, reiskosten, enzovoort. Dit voorbeeld is echter vereenvoudigd.

Elke rij in de tabel komt overeen met een BWA-item. Deze tabel vergelijkt de statistieken voor een specifieke periode (juni 2025) met de statistieken voor dezelfde periode in het voorgaande jaar. Je kunt ook een BWA opmaken, zodat je elke maand in één jaar kunt vergelijken.

Van de totale omzet naar de brutowinst

Het eerste item in de BWA is de totale omzet: de inkomsten die worden gegenereerd door het voeren van het bedrijf. In juni 2025 verdiende dit bedrijf € 250.000, een stijging van € 20.000 ten opzichte van het voorgaande jaar. De waarde 100% in de laatste kolom geeft aan dat de items in de volgende rijen worden weergegeven als een percentage van de totale omzet.

De volgende rij bevat de kosten van goederen en materialen. Met € 100.000 in 2025 is dit bedrag iets hoger dan het voorgaande jaar. Directe kosten maakten echter een kleiner deel van de omzet uit, van 41,3% in 2024 naar 40% in 2025. Dit kan een positief teken zijn, een groter deel van de omzet blijft als brutowinst in het bedrijf.

Wat overblijft na aftrek van de directe kosten is de brutowinst. In dit voorbeeld is de brutowinst van juni 2025 € 150.000 of 60% van de totale omzet. In vergelijking met 2024 is de brutowinst met € 15.000 gestegen. Dit kan een indicatie zijn dat de productiviteit of tarieven van het bedrijf zijn verbeterd.

Van de brutowinst naar het bedrijfsresultaat

De bedrijfskosten (de uitgaven voor personeel, huur, verzekeringen of andere items) zijn gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar. Het kostenpercentage bleef echter stabiel op 36% in 2025, vergeleken met 36,1% in 2024. Daarom houdt het bedrijf zijn kosten in verhouding tot de omzet, ondanks de gestegen kosten.

Het bedrijfsresultaat wordt verkregen door de bedrijfskosten af te trekken van de brutowinst. Het resultaat van € 60.000 in 2025 betekent een stijging van € 8.000 ten opzichte van het voorgaande jaar. Dit zegt iets over de verbeterende economische prestaties van het bedrijf.

Van het bedrijfsresultaat naar het voorlopige resultaat

De neutrale uitgaven waren in juni 2025 lager dan in juni 2024. Dit kan te wijten zijn aan afgeloste leningen of betere voorwaarden. Een lichte stijging van de neutrale inkomsten versterken deze positieve verandering nog verder.

Het definitieve voorlopige resultaat voor 2025 is € 59.000, een stijging van ruim € 10.000 ten opzichte van 2024. Ook qua percentages is er sprake van een verbetering, aangezien ongeveer 23,6% van de omzet als voorlopige winst in het bedrijf blijft. Dit is een stijging ten opzichte van 21,1% van het voorgaande jaar.

Dit voorbeeld van een BWA laat zien hoe bedrijven hun economische gezondheid maandelijks kunnen beoordelen met slechts een paar kerngetallen. Het is belangrijk om naast percentages en veranderingen ook te focussen op winst. Dit kan helpen bij het beantwoorden van vragen zoals: Hoeveel van de omzet blijft er eigenlijk in het bedrijf? Welke kosten stijgen buitensporig snel? Kan het bedrijf nieuwe kansen of risico's identificeren?

Online een BWA maken

Bedrijven kunnen op verschillende manieren een BWA maken. De keuze van de methode hangt af van factoren zoals de omvang van het bedrijf en de specifieke vereisten.

Bedrijven kunnen handmatig een BWA maken zonder gespecialiseerde software. Ze kunnen er bijvoorbeeld een maken door de gegevens in spreadsheets in te voeren en formules te gebruiken om de uitvoer te genereren. Deze methode is kosteneffectief maar tijdrovend en gaat gepaard met de kans op fouten.

Veel bedrijven in Duitsland vertrouwen op gespecialiseerde softwareoplossingen om BWA's te maken. De meeste aanbieders van belastingadvies- en boekhoudsoftware bieden grotendeels geautomatiseerde processen waarbij een bedrijf zijn boekhoudgegevens importeert en de software onmiddellijk een BWA maakt. Het is misschien niet eens nodig om de software lokaal te installeren, omdat veel aanbieders vertrouwen op cloudgebaseerde oplossingen.

Stripe biedt een krachtig platform voor betalingsverwerking en helpt bedrijven bij het opstellen van financiële rapporten, waaronder BWA's. Je kunt uw je verkooprapporten met slechts een paar klikken automatiseren en configureren. Bovendien kun je met Stripe Revenue Recognition periodiek boekhoudkundige gegevens verzamelen, waardoor het risico op vergissingen en boekhoudkundige fouten tot een minimum wordt beperkt.

Bedrijven die al samenwerken met belastingadviseurs kunnen de voorbereiding van BWA's ook aan hen uitbesteden.

Zijn bedrijven in Duitsland verplicht om BWA's te maken?

Er is geen wettelijke verplichting voor bedrijven in Duitsland om BWA's te maken. In dit opzicht verschilt een BWA van andere zakelijke documenten, zoals balansen, die verplicht zijn voor sommige typen bedrijven. Het regelmatig maken van een BWA wordt echter sterk aanbevolen en is een gangbare praktijk voor Duitse bedrijven. Hierdoor krijgt het management veel sneller belangrijke inzichten in de huidige economische prestaties van het bedrijf dan met jaarrekeningen. Dit helpt bedrijven weloverwogen beslissingen te nemen, trends vroegtijdig te identificeren en te reageren op veranderingen.

Een actuele en gedetailleerde BWA kan een doorslaggevende factor zijn in gesprekken met banken, investeerders of instellingen die financiering verstrekken. Ze vragen vaak om een BWA wanneer een bedrijf financiering zoekt. Zonder een BWA kan het voor een bedrijf moeilijk zijn om leningen of financiering te verkrijgen.

Zijn bedrijven verplicht om hun BWA's openbaar te maken?

Bedrijven in Duitsland zijn niet verplicht om hun BWA's openbaar te maken. In plaats daarvan worden BWA's voornamelijk verstrekt aan het management en de belastingadviseurs, aandeelhouders en investeerders van het bedrijf, indien van toepassing. Banken kunnen BWA's ook verzoeken als onderdeel van leningsonderhandelingen of kredietcontroles.

Afhankelijk van de juridische structuur en de omvang van het bedrijf kunnen balansen gepubliceerd moeten worden in de Bundesanzeiger. Een BWA is echter geen openbaar document. Het is niet onderworpen aan wettelijke openbaarmakingsverplichtingen en is uitsluitend bedoeld voor intern of specifiek extern gebruik.