Naarmate digitale marktplaatsen groeien en ondernemingen meer met elkaar verbonden raken, is het gebruikelijk dat er meer dan twee partijen betrokken zijn bij zowel binnenlandse als internationale verzendingen. Zendingen met meerdere partijen, ook wel ketentransacties genoemd, hebben invloed op de btw-plicht.

In dit artikel bespreken we wat een ketentransactie inhoudt, wat de verschillen zijn tussen actieve en inactieve leveringen in ketentransacties, wie btw-plichtig is bij een ketentransactie en meer.

Wat staat er in dit artikel?

• Wat is een ketentransactie?
  
• Wat is het verschil tussen een actieve en een inactieve levering?
  
• Wie betaalt de btw in een ketentransactie?
  
• Wat zijn de regels voor facturatie in ketentransacties?
  
• Hoe verlopen ketentransacties met derde landen?
  
• Hoe werken ketentransacties met particulieren?
  

Wat is een ketentransactie?

Volgens sectie 3, paragraaf 6a, zin 1, van de Duitse btw-wet (UStG) is er sprake van een ketentransactie wanneer meer dan twee ondernemingen een leveringsovereenkomst sluiten voor dezelfde goederen en de eerste onderneming de goederen rechtstreeks naar de klant transporteert of verzendt. In deze context verwijst transport naar elke verplaatsing van de goederen, terwijl verzending verwijst naar het gebruik van koeriers of andere bezorgdiensten om de levering af te handelen. Een belangrijk kenmerk van een ketentransactie is dat één goederenbeweging overeenkomt met meerdere verkooptransacties.

Hier is een voorbeeld: Jan Smit bestelt een houten tafel bij zijn plaatselijke meubelzaak. De winkel bestelt de tafel bij een groothandel en geeft de opdracht om de tafel rechtstreeks naar Jan Smit te sturen. Als de groothandel de tafel rechtstreeks naar de klant verzendt, wordt dit gezien als een ketentransactie.

Een veelvoorkomend en eenvoudig type transactie in de keten is dropshipping, dat met name relevant is voor online retailers en wederverkopers. Bij dropshipping, wanneer een klant een product koopt in een online winkel, verzendt de fabrikant of groothandel (en niet de winkel zelf) de goederen. Het voordeel voor de online winkel is dat deze het product niet in zijn eigen magazijn hoeft op te slaan.

Een ketentransactie kan echter complexer zijn. Ook kunnen er meer dan drie partijen bij betrokken zijn.

Bijvoorbeeld: Een bedrijf in Duitsland bestelt apparatuur bij zijn leverancier in Oostenrijk. De leverancier in Oostenrijk bestelt de apparatuur bij een groothandel in Frankrijk. Omdat de groothandel in Frankrijk de apparatuur niet op voorraad heeft, bestelt deze de apparatuur bij een groothandel in Italië. De groothandel in Italië levert de apparatuur vervolgens rechtstreeks aan de onderneming in Duitsland.

Wat is het verschil tussen een actieve en een inactieve levering?

Bij ketentransacties zijn er twee soorten leveringen: actieve en inactieve. Er is sprake van een actieve levering wanneer een leverancier, winkel of fabrikant goederen fysiek vervoert of verzendt naar de eindbestemming. Bij een inactieve levering is er geen sprake van een fysieke verplaatsing van goederen en vindt deze alleen in juridische zin plaats.

Bij een ketentransactie wordt maar één levering beschouwd als de actieve levering, terwijl de andere leveringen de inactieve leveringen zijn. Het onderscheid tussen actieve en inactieve leveringen is essentieel om te bepalen hoe de belastingdienst deze transacties fiscaal behandelt.

Het is ook belangrijk om te begrijpen dat de term 'levering' meestal verwijst naar een factureerbare transactie in plaats van de fysieke verplaatsing van goederen. Een levering vindt zelfs plaats als geen enkele partij de goederen fysiek verplaatst. Bovendien verwijst de term 'plaats van levering' niet naar de feitelijke verplaatsing van goederen, maar naar het land waar de handeling aan belasting is onderworpen

Wie betaalt de btw in een ketentransactie?

De afhandeling van btw bij een ketentransactie varieert naargelang de levering actief of inactief is. De btw varieert ook afhankelijk van het feit of de leveringen binnenlands of grensoverschrijdend zijn.

Nationale toeleveringsketen

Bij een ketentransactie waarbij alle betrokken ondernemingen zich in Duitsland bevinden, is er geen sprake van grensoverschrijdend goederenverkeer. Daarom zijn de btw-regels in Duitsland van toepassing op de leveringen binnen de keten.

• Actieve levering: Aangezien de ondernemingen de goederen binnen Duitsland vervoeren, is deze levering in Duitsland onderworpen aan btw. De verkopers die verantwoordelijk zijn voor de actieve levering, passen in Duitsland btw toe, die de klant als voorbelasting kan aftrekken.
  
• Inactieve levering: Deze leveringen zijn ook belastbaar in een binnenlandse toeleveringsketen en onderworpen aan btw in Duitsland.
  

Bij een binnenlandse toeleveringsketen zijn alle leveringen, actief of inactief, belastbaar in Duitsland. Er zijn geen belastingvrije leveringen, aangezien de goederen binnen Duitsland blijven.

Intracommunautaire toeleveringsketen

Als bij een ketentransactie ondernemingen uit verschillende EU-lidstaten betrokken zijn, is er sprake van grensoverschrijdend verkeer van goederen. Dit wordt beschouwd als een intracommunautaire ketentransactie. De regels voor intracommunautaire leveringen zijn dan van toepassing. Wat de btw-plicht betreft, moet echter een onderscheid worden gemaakt tussen actieve en inactieve leveringen.

• Actieve levering: Als de actieve levering in een intracommunautaire ketentransactie grensoverschrijdend is, classificeren de autoriteiten deze doorgaans als een belastingvrije intracommunautaire levering. Ondernemingen moeten de goederen binnen de ketentransactie dan van het ene EU-land naar het andere vervoeren en het nodige bewijs leveren. In deze situaties is de levering van goederen belastingvrij voor de leverende of facturerende ondernemingen. Er is echter sprake van een intracommunautaire verwerving voor de onderneming die de goederen ontvangt, waardoor deze onderneming de btw in haar thuisland moet betalen. Als deze onderneming in aanmerking komt voor aftrek van voorbelasting, kan die de betaalde btw verrekenen met de voorbelasting.
  
• Inactieve levering: Bij een intracommunautaire ketentransactie waarbij ondernemingen uit verschillende EU-landen betrokken zijn, zijn de inactieve leveringen belastbaar in het land waar de leverancier actief is. De belastingdienst belast bijvoorbeeld een inactieve levering van een onderneming in Duitsland aan een onderneming in Frankrijk als een binnenlandse transactie binnen Duitsland.
  

Met name digitale platforms en marktplaatsen moeten inzicht hebben in de btw-regels voor ketentransacties. Stripe Connect kan hierbij helpen. Met Connect krijg je toegang tot geautomatiseerde berekening en inning van omzetbelasting, opties voor fysieke betalingen, directe uitbetalingen, financiering, zakelijke creditcards en meer. Bovendien hebben je klanten wereldwijd toegang tot een breed scala aan lokale betaalmethoden. Je integreert Stripe Connect al in enkele weken en creëert zo een winstgevende betaaloplossing die met je onderneming mee kan groeien.

Wat zijn de regels voor facturatie in ketentransacties?

In een ketentransactie moeten ondernemingen aan specifieke factureringsvereisten voldoen om de btw op de juiste manier af te handelen.

Onderscheid tussen actieve en inactieve leveringen

Als een levering naar een ander EU-land gaat, kan een onderneming die factureren als een belastingvrije intracommunautaire levering, op voorwaarde dat er ondersteunend bewijs is voor het verkeer van goederen, zoals verzenddocumenten. De factuur moet ook een verklaring bevatten waarin de belastingvrijstelling wordt vermeld. In Duitsland gaat het om een opmerking met betrekking tot de belastingvrije intracommunautaire levering in de zin van sectie 6a UStG.

Een inactieve levering is alleen belastbaar als de ontvangende onderneming zich in hetzelfde land bevindt als de onderneming die de levering uitvoert. Bij grensoverschrijdende ketentransacties beschouwt de belastingdienst alle inactieve leveringen als belastbaar in het land van de afzender. Op facturen moet de toepasselijke omzetbelasting worden vermeld.

Verplichte informatie op de factuur

Als een onderneming in Duitsland btw-plichtig is over een levering in een ketentransactie, moet de factuur alle verplichte informatie bevatten volgens sectie 14 UstG. Deze informatie omvat:

• De volledige naam en het adres van de onderneming die het product of de dienst levert
  
• De volledige naam en het adres van de ontvanger van het product of de dienst
  
• De datum van de factuur
  
• De datum van levering van het product of de dienst
  
• Het belastingnummer dat door de belastingdienst aan de leverende onderneming is verstrekt of het btw-registratienummer dat is uitgegeven door de federale centrale belastingdienst (BZSt)
  
• Een opeenvolgend uniek factuurnummer
  
• De hoeveelheid en het type geleverde product, of de omvang en het type van de geleverde dienst
  
• Het nettobedrag van het product of de dienst
  
• Het toepasselijke belastingtarief en het bijbehorende belastingbedrag of, in het geval van een belastingvrijstelling, een verwijzing naar de belastingvrijstelling
  
• Het brutobedrag van het product of de dienst
  

Hoe verlopen ketentransacties met derde landen?

Voor ketentransacties waarbij ondernemingen buiten de EU betrokken zijn, gelden specifieke btw- en douaneregels.

Stel de volgende partijen zijn betrokken bij een transactie:

• De oorspronkelijke leverancier (A): een onderneming in de VS
  
• De tussenpersoon (B): een onderneming in Duitsland
  
• De klant (C): een onderneming in Frankrijk
  

De oorspronkelijke leverancier (partij A) stuurt de goederen rechtstreeks naar de klant (partij C), ook al bestaan de verkoopovereenkomsten tussen partijen A en B en tussen partijen B en C. De btw- en douaneafhandeling voor deze leveringen is afhankelijk van welke partij verantwoordelijk is voor het importeren van de goederen.

Als de tussenpersoon (partij B) de goederen in de EU invoert, is deze doorgaans verantwoordelijk voor het betalen van de invoer-btw en eventuele toepasselijke douanerechten. De betrokken partijen kunnen de levering van partij B aan partij C binnen de EU behandelen als een intracommunautaire levering, die hierdoor vrijgesteld zou zijn van belasting.

Als de klant (partij C) de goederen invoert, is partij C verantwoordelijk voor het betalen van de invoerbelasting en douanerechten.

Hoe werken ketentransacties met particulieren?

Er gelden speciale regels voor ketentransacties met derde landen (landen buiten de EU) waarbij particulieren betrokken zijn, zoals uit het onderstaande voorbeeld blijkt.

Stel dat bij de transactie de volgende partijen betrokken zijn:

• De oorspronkelijke leverancier (A): een onderneming in de VS
  
• De tussenpersoon (B): een onderneming in Duitsland
  
• De klant (C): een particulier in Duitsland
  

De actieve levering bij een ketentransactie is wanneer de fysieke verplaatsing van goederen plaatsvindt. In het bovenstaande voorbeeld is de levering van de oorspronkelijke leverancier (partij A) aan de tussenpersoon (partij B) de actieve levering, aangezien de leverancier de goederen van de VS naar Duitsland moet verzenden. De inactieve levering is die van partij B aan de klant (partij C). Het gebeurt alleen in juridische zin, aangezien de goederen al onderweg zijn van de VS naar Duitsland en niet meer fysiek zullen worden verplaatst.

Aangezien een verzender uit een derde land de goederen naar Duitsland zal leveren, is invoer-btw verschuldigd bij binnenkomst in Duitsland en moet partij B of partij C deze betalen. In dit geval treedt partij B op als importeur en betaalt daarom normaal gesproken de invoer-btw om de goederen in te klaren bij de douane in de EU.

Aangezien partij C een particulier in Duitsland is, moet partij B de goederen aan partij C verkopen tegen een prijs inclusief Duitse btw. Aangezien partij C een particulier is, kan deze geen aanspraak maken op aftrek van voorbelasting. De levering wordt beschouwd als een belastbare binnenlandse levering, wat betekent dat partij B ook een factuur moet uitreiken aan partij C met Duitse btw.