In de afgelopen jaren hebben de uitbreiding van het internet en verbeteringen in de communicatietechnologie geleid tot een snelle wereldwijde ontwikkeling van platformdiensten, waaronder appstores en e-commercewinkelcentra. In Japan zijn sites als Mercari, Rakuten en Yodobashi.com bijzonder prominente voorbeelden van platformondernemingen. En al deze ondernemingen zijn verplicht om de Japanse verbruiksbelasting te betalen.

Buitenlandse ondernemingen die geen fysieke locatie in Japan hebben, betalen ook een verbruiksbelasting wanneer ze digitale diensten (bijvoorbeeld online games) verkopen aan klanten in Japan. In dit geval wordt een systeem toegepast dat 'platformbelasting' wordt genoemd. Dit betekent dat de platformexploitant namens de buitenlandse onderneming verbruiksbelasting moet aangeven en betalen.

In dit artikel leggen we de basisbeginselen van platformbelasting uit en de achtergrond van de invoering in Japan. We gaan ook in op de verschillende soorten ondernemingen waarop de belasting van toepassing is en wanneer.

Wat staat er in dit artikel?

• Wat is platformbelasting?
  
• Wat is de achtergrond van het platformbelastingstelsel in Japan?
  
• Welke ondernemingen zijn onderworpen aan platformbelasting?
  
• Waarom het belangrijk is om platformbelasting in Japan te begrijpen
  

Wat is platformbelasting?

De platformbelasting is van toepassing op alle ondernemingen die digitale platforms exploiteren. Wanneer een onderneming (de leverancier) buiten Japan bijvoorbeeld via een platform digitale diensten verkoopt aan klanten in Japan, wordt de platformexploitant geacht de dienst te hebben geleverd aan klanten in Japan. Dit betekent dat de platformexploitant namens die leverancier buiten Japan verbruiksbelasting moet aangeven en betalen.

Het doel van platformbelasting is te zorgen voor een eerlijk en gelijk speelveld voor alle ondernemingen die deelnemen aan de concurrerende digitale markt. Dit belastingstelsel is al ingevoerd in Europa, Noord-Amerika en Azië. De exacte details verschillen van land tot land.

Wat is een platform?

Digitale platforms zijn online sites waar transacties plaatsvinden en bestaan uit allerlei verschillende sites: business-to-business-marktplaatsen (B2B) die leveranciers en klanten een plek bieden om met elkaar in contact te komen, sociale netwerken die mensen met elkaar in contact brengen en appstores die zaken als online games distribueren. Al deze vallen grofweg onder de categorie 'platforms'.

Hoe het belastingstelsel voor platforms werkt

Volgens het platformbelastingstelsel betalen klanten in Japan die een platform gebruiken om digitale diensten uit het buitenland te kopen, de servicekosten en verbruiksbelasting aan de platformexploitant. De overzeese onderneming die de service verkoopt, doet dat niet. Bijgevolg zijn platformexploitanten die verbruiksbelasting van klanten ontvangen, verplicht om verbruiksbelasting aan te geven en te betalen.

Het platformbelastingstelsel is een systeem dat ervoor zorgt dat alle ondernemingen, ongeacht of ze in Japan of in het buitenland zijn gevestigd, eerlijk zaken kunnen doen. Ondernemingen worden gelijk behandeld door platformexploitanten aan te merken als 'einddienstverleners aan consumenten' en ze passende belastingverplichtingen op te leggen.

Wat is de achtergrond van het platformbelastingstelsel in Japan?

De verspreiding van overzeese digitale diensten in Japan

In de afgelopen jaren is de markt voor digitale diensten snel gegroeid in zowel Japan als andere landen. Veel buitenlandse ondernemingen hebben bijvoorbeeld de markt voor mobiele apps betreden, met name voor online games, en bieden verschillende diensten aan klanten in Japan.

De verplichting om verbruiksbelasting te betalen over digitale diensten die via een platform worden aangeschaft, ligt in eerste instantie bij de leverancier, of de onderneming die de diensten op het platform verkoopt.

In het geval van diensten zoals mobiele apps is het gebruikelijk dat klanten de vergoeding of prijs voor de dienst naast de verbruiksbelasting rechtstreeks aan de leverancier betalen, waarna de leverancier de verbruiksbelasting aangeeft bij de belastingdienst. Dit staat bekend als het 'verkoopagentsysteem'. In dit systeem is de platformexploitant alleen verantwoordelijk om op te treden als tussenpersoon bij transacties en is de leverancier uiteindelijk verantwoordelijk voor het betalen van de verbruiksbelasting.

Maar bij het verkoopagentensysteem slagen veel buitenlandse leveranciers er niet in om de verbruiksbelasting die ze in Japan verschuldigd zijn aan te geven en te betalen. Een van de redenen waarom de verbruiksbelasting niet altijd correct wordt aangegeven, is dat het voor leveranciers zonder kantoor of locatie in Japan mogelijk is om online diensten te verlenen aan klanten in Japan. De belastingdienst in Japan heeft dan ook voor een probleem gestaan: hoe de verbruiksbelasting te innen als digitale dienstverleners deze eenvoudig kunnen omzeilen.

Als oplossing werd een platformbelasting ingevoerd. Dit legde een belastingplicht op aan platformexploitanten door ze verbruiksbelasting te laten innen namens leveranciers buiten Japan.

Onvoldoende inzicht in de betaling van de Japanse verbruiksbelasting

Op online platforms ontwikkelen veel ondernemingen van over de hele wereld digitale diensten die de landsgrenzen overschrijden. Transacties die verder gaan dan de beperkte markt van het eigen land, kunnen een grote bijdrage leveren aan de uitbreiding van een onderneming. De betaling van Japanse verbruiksbelasting op digitale diensten die via platforms worden geleverd, wordt echter nog steeds niet algemeen geaccepteerd door buitenlandse leveranciers.

In het hierboven genoemde systeem met verkoopagenten hebben zich problemen voorgedaan met diensten die aan buitenlandse klanten worden verkocht, die niet naar behoren worden belast. De belastingdienst in Japan maakt zich al geruime tijd zorgen over het probleem van onbetaalde belastingen vanwege een gebrek aan inzicht in het belastingstelsel.

In het geval van de Japanse verbruiksbelasting betalen sommige buitenlandse ondernemingen opzettelijk de belasting niet. Maar veel ondernemingen begrijpen het Japanse belastingstelsel gewoon niet. Hoewel de belastinginning voor deze ondernemingen zou moeten worden uitgevoerd door middel van onderzoek door de belastingdienst, zijn er grenzen aan hoeveel geld realistisch gezien kan worden geïnd na het identificeren van alle partijen die geen belasting hebben betaald.

Met de invoering van het platformbelastingstelsel in Japan is de hoop echter dat de verbruiksbelasting op digitale diensten nu eerlijker, consistenter en adequater zal worden geïnd.

Welke ondernemingen zijn onderworpen aan platformbelasting?

Platformbelasting is van toepassing wanneer een leverancier van buiten Japan digitale diensten (zoals telecommunicatiediensten) levert aan particuliere klanten (geen ondernemingen) in Japan via 'gespecificeerde platformexploitanten'. De platformbelasting is niet van toepassing op transacties door leveranciers in Japan, transacties waarbij geen specifieke platformexploitant betrokken is, of B2B-betalingen en -transacties. Met andere woorden, alleen geselecteerde transacties die via een platform worden uitgevoerd, zijn onderworpen aan de platformbelasting.

Specifieke voorbeelden van platforms die onderworpen zijn aan platformbelasting zijn de Nintendo eShop, de Apple App Store en Google Play. Deze platforms worden gebruikt door buitenlandse ondernemingen die geen locatie in Japan hebben om apps te distribueren naar particuliere klanten in het land.

Gespecificeerde platformexploitanten

Een gespecificeerde platformexploitant is een onderneming die is aangewezen door de commissaris van de nationale belastingdienst. Een gespecificeerde platformexploitant wordt alleen aangewezen wanneer het totale bedrag aan verkochte telecommunicatiediensten van een onderneming in de belastingperiode meer dan 5 miljard yen bedraagt. Als de onderneming aan deze gespecificeerde platformvereiste voldoet, moet deze de aanwijzingskennisgeving indienen bij de commissaris van de nationale belastingdienst via het hoofd van de verantwoordelijke belastingdienst. Dit moet gebeuren vóór de uiterste datum voor het indienen van de definitieve belastingaangifte voor dat belastingtijdvak.

Gespecificeerde platformexploitanten aangekondigd door de belastingdienst

Een gespecificeerde platformexploitant is een bedrijfsexploitant die is aangewezen door de commissaris van de nationale belastingdienst. Volgens de lijst van gespecificeerde platformexploitanten, gepubliceerd door de nationale belastingdienst, zijn per 6 december 2024 de volgende ondernemingen aangewezen als gespecificeerde platformexploitanten:

• iTunes K.K.
  
• Amazon Web Services Japan G.K.
  
• Google Asia Pacific Private Ltd.
  
• Nintendo Co., Ltd.
  

Wanneer start de toepassing van platformbelasting?

Zoals bepaald in de belastinghervorming voor het boekjaar 2024, zal de toepassing van de platformbelasting op en na 1 april 2025 beginnen met gespecificeerde platformexploitanten voor de levering van telecommunicatiediensten.

Dit betekent dat vanaf nu elke onderneming die is aangewezen als een specifieke platformexploitant, ongeacht of dit een binnenlandse of buitenlandse onderneming is, verbruiksbelasting moet aangeven en betalen, aangezien het de exploitant is die de relevante diensten levert.

Waarom het belangrijk is om platformbelasting in Japan te begrijpen

In dit artikel hebben we het belastingstelsel voor platforms uitgelegd: het achtergrondverhaal achter de invoering en de soorten ondernemingen die belastingplichtig zijn. Platformbelasting heeft geen directe gevolgen voor alle ondernemingen. Het is echter een belastingstelsel dat platformondernemingen die digitale diensten aanbieden moeten begrijpen.

Naast Japan is platformbelasting ook in veel andere landen ingevoerd. Als je overweegt een platformbedrijf te starten, zorg er dan voor dat je de platformbelasting kent in elk land waar je mogelijk zaken gaat doen.

Stripe heeft allerlei functies om de groei van ondernemingen te ondersteunen. Zo kan Stripe Tax belastingberekeningen verwerken voor meer dan 90 landen, waaronder landen met belasting toegevoegde waarde (btw) en alle staten in de Verenigde Staten, waardoor wereldwijde belastingcompliance eenvoudiger wordt. Stripe Tax automatiseert ook de berekening en inning van belastingen voor online transacties en helpt bij het genereren van de uitgebreide rapporten die nodig zijn voor belastingaangifte.