Een btw-eenheid biedt aanzienlijke voordelen bij gecentraliseerde belastingverwerking, met name voor vennootschapsgroepen. In dit artikel leer je wat een btw-eenheid is, aan welke eisen ondernemingen moeten voldoen om hiervoor in aanmerking te komen en welke gevolgen dit heeft voor de belasting toegevoegde waarde (btw). Ook leggen we uit wat de voor- en nadelen zijn van een btw-eenheid.

Wat staat er in dit artikel?

• Wat is een btw-eenheid?
  
• Aan welke voorwaarden moet worden voldaan om een btw-eenheid te vormen?
  
• Wat zijn de fiscale gevolgen van een btw-eenheid?
  
• Wat zijn de voordelen van een btw-eenheid?
  
• Wat zijn de nadelen van een btw-eenheid?
  
• Voor- en nadelen van een btw-eenheid op een rijtje
  

Wat is een btw-eenheid?

Een btw-eenheid is een bijzondere fiscale constructie in het Duitse btw-recht (UStG). Het beschrijft een opzet waarbij meerdere juridisch zelfstandige ondernemingen een fiscale eenheid vormen. In deze groep worden individuele ondernemingen, moedermaatschappijen genoemd, de belangrijkste fiscale contactpersonen voor de btw van alle betrokken ondernemingen. De andere ondernemingen, dochterondernemingen genoemd, worden financieel, economisch en organisatorisch geïntegreerd in de vennootschap van de controlerende entiteit en zijn voor btw-doeleinden niet zelfstandig (zie sectie 2, lid 2, punt 2, van de btw-wet). Alleen de moedermaatschappijen zijn ondernemer op het gebied van btw. Daarom krijgen alleen zij een belastingnummer voor btw-doeleinden.

Alle ondernemers kunnen een moederbedrijf worden: eenmanszaken, maar ook maatschappen of vennootschappen. Dochterondernemingen daarentegen kunnen alleen maatschappen en vennootschappen zijn. De belastingdienst wijst het geheel van alle juridisch zelfstandige ondernemingen die een btw-eenheid vormen aan als een geconsolideerde fiscale eenheid.

Aan welke voorwaarden moet worden voldaan om een btw-eenheid te vormen?

Voorwaarde voor een btw-eenheid is de financiële, economische en organisatorische integratie van de dochterondernemingen in de vennootschap van de controlerende entiteit:

• Financiële integratie: Financiële integratie beschrijft de financieel afhankelijke relatie tussen een moederbedrijf en dochterondernemingen. Het vormt de basis voor de fiscale consolidatie en uiteindelijk voor de erkenning van een btw-eenheid. Zonder dit is het niet mogelijk om adequaat te voldoen aan de andere voorwaarden (de economische en organisatorische integratie). Belangrijk is dat de moedermaatschappij de meerderheid van de aandelen in de dochterondernemingen bezit en de dochterondernemingen kan leiden door middel van meerderheidsbesluiten. Op deze manier kunnen moederbedrijven belangrijke en operationele beslissingen controleren en beïnvloeden. Op voorwaarde dat de deelnemingsratio's overeenkomen met de stemrechtenratio's, is er sprake van financiële integratie wanneer de moedermaatschappij meer dan 50% van de aandelen van de dochteronderneming bezit.
  
• Economische integratie: Economische integratie beschrijft de economische band en onderlinge relaties tussen de controlerende entiteiten en de dochterondernemingen. Het zorgt ervoor dat moedermaatschappijen dochterondernemingen integreren in de onderneming van de controlerende entiteit, zodat zij niet onafhankelijk kunnen handelen, maar in plaats daarvan een economische eenheid met hen vormen. Doorgaans zijn er nauwe leverings-, service- of afhankelijkheidsrelaties tussen de bedrijven. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als een dochteronderneming onderdelen produceert die uitsluitend aan de moedermaatschappij (de controlerende entiteit) worden geleverd voor verdere verwerking. Omdat de dochteronderneming in dit geval geen andere klanten heeft, hangt haar bestaan af van de vraag van de moedermaatschappij.
  
• Organisatorische integratie: Organisatorische integratie is de derde belangrijke voorwaarde voor een btw-eenheid. Het beschrijft de nauwe organisatorische band tussen een moedermaatschappij en haar dochterondernemingen en zorgt ervoor dat de eerstgenoemde in staat is om de laatstgenoemde op managementniveau te controleren en te beheren. Dit gebeurt meestal door middel van persoonlijke connecties, zoals wanneer personen die ook leidinggevende functies bij het moederbedrijf bekleden, de management- of andere uitvoerende taken van de dochterondernemingen uitvoeren. Het bestuur van de moedermaatschappij hoeft echter niet noodzakelijkerwijs identiek te zijn aan het bestuur van de dochterondernemingen in termen van personeel. Meerdere gradaties zijn mogelijk. Doorslaggevend is dat er sprake is van een nauwe coördinatie en dat de moedermaatschappijen invloed kunnen uitoefenen op het lot van de dochterondernemingen.
  

Kun je kiezen of je een btw-eenheid wilt oprichten?

Als je aan deze drie voorwaarden voldoet, is je organisatie automatisch een btw-eenheid. Je kunt hier niet over stemmen. Afhankelijk van de vraag of een op deze manier georganiseerde groep ondernemingen een fiscale eenheid met betrekking tot de btw wenst, hebben de betrokken ondernemingen de mogelijkheid om de economische en organisatorische integratie binnen een bepaald kader vorm te geven.

Wat zijn de fiscale gevolgen van een btw-eenheid?

Een btw-eenheid heeft een aantal belangrijke fiscale gevolgen voor de betrokken ondernemingen:

• Btw-eenheid: Een moedermaatschappij en haar dochterondernemingen vormen voor btw-doeleinden in feite één eenheid, wat betekent dat alleen de moedermaatschappij als vennootschap bij de belastingdienst wordt ondergebracht en btw betaalt voor alle verkopen binnen de groep.
  
• Gecentraliseerde belastingaangifte: Moedermaatschappijen moeten de btw voor alle dochterondernemingen centraal aangeven. Een onderneming moet te zijner tijd een gezamenlijke btw-aangifte voor de groep indienen. Een moedermaatschappij moet de aftrek van voorbelasting ook centraal uitvoeren, wat betekent dat de belastingdienst in de btw-aangifte van de controlerende vennootschappen rekening houdt met de aftrek van voorbelasting voor in eerdere stadia verrichte diensten van de dochtervennootschappen.
  
• Geen btw voor interne diensten: Diensten tussen de moedermaatschappij en de dochterondernemingen en diensten tussen dochterondernemingen worden beschouwd als interne diensten. Omdat interne diensten plaatsvinden binnen een fiscale eenheid, zijn ze niet belastbaar. Er wordt dus geen omzetbelasting geheven over deze interne diensten.
  
• Hoofdelijke aansprakelijkheid: De controlerende entiteiten zijn aansprakelijk voor de btw van de groep. Hierdoor kan de belastingdienst een btw-vordering van het moederbedrijf innen die voortvloeit uit de transacties van een dochteronderneming.
  

Wijzigingen in financiële, economische of organisatorische integratie kunnen leiden tot het opheffen van de fiscale eenheid, wat fiscale gevolgen heeft voor de betrokken ondernemingen. Daarnaast zijn uitspraken en wijzigingen in de wetgeving van invloed op de eisen en gevolgen van het lidmaatschap van de btw-eenheid. Daarom moeten ondernemingen die tot een fiscale groep behoren, hun structuren regelmatig herzien en veel aandacht besteden aan belastingen.

Als je je belastingzaken minder complex wilt maken, bekijk dan Stripe Tax. Tax berekent automatisch het juiste belastingbedrag en laat je belastingen voor wereldwijde betalingen innen en aangeven met één integratie. Ook krijg je toegang tot alle documenten die je nodig hebt voor belastingteruggave.

Wat zijn de voordelen van een btw-eenheid?

Een btw-eenheid biedt verschillende voordelen die bijzonder aantrekkelijk kunnen zijn voor ondernemingen met complexe structuren en meerdere dochterondernemingen. Hieronder vind je een overzicht van de belangrijkste voordelen:

• Liquiditeitsvoordeel: Omdat de belastingdienst geen btw heft op interne dienstverlening, is het niet nodig om de btw voor deze interne zakelijke transacties voor te financieren. Dit kan de liquiditeit van de betrokken ondernemingen verbeteren.
  
• Vereenvoudigde administratie: Omdat een moedermaatschappij btw verwerkt voor de groep, hoeven de ondernemingen maar één aangifte omzetbelasting in te dienen, wat de administratieve rompslomp en kosten vermindert. Boekhoudprocessen worden vereenvoudigd, waardoor de ondernemingen tijd en geld kunnen besparen.
  
• Optimalisatie van de belastingplicht: Door zich te verenigen in één fiscale entiteit, kunnen ondernemingen belastingverplichtingen en -claims beter coördineren en optimaliseren. Als het ene groepsbedrijf voorbelastingkredieten heeft en het andere btw-verplichtingen, kan de eenheid deze verrekenen. Dit kan het risico op belastingschulden verminderen en bijdragen aan een efficiëntere fiscale planning.
  
• Optimalisatie van de aftrek van voorbelasting: Ondernemingen die in een btw-eenheid zijn georganiseerd, kunnen voorkomen dat er niet-aftrekbare voorbelasting ontstaat als individuele ondernemingen in de groep geen recht hebben op volledige aftrek van voorbelasting, maar er binnen de groep nog wel dienstrelaties bestaan. Zo kunnen ondernemingen in de zorg veel diensten vrijstellen van btw, waardoor ondernemingen in deze sector vaak niet volledig gebruik kunnen maken van de aftrek van voorbelasting als ze zelfstandig opereren. Via de groepsstructuur kan de zorgonderneming aanspraak maken op de aftrek van voorbelasting voor alle aangesloten ondernemingen als ze de moedermaatschappij is. Zelfs als de zorgdiensten zijn vrijgesteld van btw, kunnen de bijbehorende diensten, zoals administratie, schoonmaak of catering, de voorbelasting efficiënter aftrekken omdat de ondernemingen voor belastingdoeleinden één geheel vormen. Dit vermindert de fiscale nadelen die kunnen voortvloeien uit de btw-vrijstelling van individuele diensten.
  
• Betere planning: Ondernemingen kunnen fiscale planning consolideren via een btw-eenheid en meer zekerheid krijgen in het planningsproces. Ze kunnen ook hun structuur aanpassen als hun juridische of zakelijke omstandigheden veranderen.
  
• Uniforme externe presentatie: Met de btw-eenheid kunnen alle ondernemingen in de groep zich op een uniforme manier presenteren aan buitenstaanders. Omdat de groep in feite één fiscale eenheid is, zijn belangrijke voordelen mogelijk, bijvoorbeeld bij onderhandelingen met leveranciers en klanten.
  

Wat zijn de nadelen van een btw-eenheid?

Hoewel een btw-eenheid veel voordelen biedt, zijn er ook nadelen waarmee rekening moet worden gehouden:

• Hoofdelijke aansprakelijkheid: Moedermaatschappijen zijn aansprakelijk voor de volledige omzetbelasting van de fiscale eenheid, inclusief de belastingschulden van de dochtermaatschappijen. Als een dochteronderneming in financiële moeilijkheden komt of onjuiste informatie verstrekt, kan de belastingdienst de moedermaatschappij aansprakelijk stellen voor de belastingschulden. Dit betekent dat de controlerende entiteiten verantwoordelijk moeten zijn voor aansprakelijkheden die zij niet rechtstreeks hebben veroorzaakt.
  
• Fiscale risico's veroorzaakt door verkeerde interpretatie: Fouten in de interpretatie van de eisen voor een fiscale eenheid kunnen aanzienlijke fiscale risico's met zich meebrengen. De belastingdienst kan bijvoorbeeld teruggave van voorbelasting eisen of vervolgens interne verkopen als belastbaar aanmerken.
  
• Complexe administratie: Hoewel de centrale aangifte voordelen met zich meebrengt voor de fiscale eenheid, wordt de administratie complexer, zeker wanneer er veel fiscale eenheden zijn. De moedermaatschappijen moeten toezicht houden op de btw-transacties van alle ondernemingen en ervoor zorgen dat die ondernemingen alle relevante gegevens opnemen in de centrale belastingaangifte. Dit kan complex en tijdrovend zijn, vooral voor grotere bedrijfsgroepen. In dit geval raden we professionele ondersteuning aan, zoals Stripe Tax om alle belastingen correct vast te leggen en aan te geven.
  
• Terugboeking bij beëindiging van de groep: Als niet meer aan de eisen voor een fiscale eenheid wordt voldaan, beëindigt de belastingdienst automatisch de fiscale eenheid. Dit kan leiden tot een complex terugboekproces waarbij interne dienstverlening met terugwerkende kracht belastingplichtig wordt en voorbelastingcorrecties moeten plaatsvinden.
  
• Complexe juridische situatie: De wettelijke vereisten en randvoorwaarden voor een btw-eenheid zijn complex en onderhevig aan voortdurende veranderingen door jurisprudentie en wetgeving. Ondernemingen moeten er daarom voor zorgen dat ze aan alle eisen van een btw-eenheid voldoen. Dit vraagt om continue monitoring en indien nodig aanpassing van de bedrijfsstructuur.