Tsjechië gebruikt een mix van traditionele betaalmethoden en digitale alternatieven. Hoewel bankoverschrijvingen nog steeds populair zijn, winnen elektronische en mobiele betalingen aan populariteit. In 2023 deed meer dan 72% van de Tsjechische internetgebruikers online aankopen, een flinke stijging ten opzichte van ongeveer 32% in 2015. Deze stijging draagt bij aan de verschuiving naar elektronische transacties.

Dit Midden-Europese land heeft ook financiële regelgeving ontwikkeld die in lijn is met de Europese normen. De naleving van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en de vastgestelde richtlijnen voor digitale transacties weerspiegelen dit evenwicht tussen wereldwijde best practices en regionale kenmerken. De Tsjechische financiële sector omvat zowel traditionele bankinstellingen als een breed scala aan gespecialiseerde financiële dienstverleners om aan de uiteenlopende behoeften van klanten te voldoen.

Hieronder gaan we dieper in op de fijne kneepjes van Tsjechische betalingen, financiële diensten en de factoren die de betalingswereld bepalen, zoals:

• Inspelen op lokale betaalvoorkeuren
  
• Focus op naleving
  
• Beveiliging als belangrijk onderdeel van de bedrijfsvoering
  

De situatie op de markt

Creditcards worden veel gebruikt in Tsjechië. Maar mensen geven veel liever de voorkeur aan debetkaarten dan aan creditcards. Volgens de Tsjechische Nationale Bank (ČNB) waren er in 2024 14,6 miljoen debetkaarten in omloop, tegenover slechts 1,2 miljoen creditcards.

De ČNB is de centrale autoriteit die toezicht houdt op het monetaire beleid en de financiële stabiliteit in het land. Samen met de ČNB stelt het ministerie van Financiën het fiscale en economische beleid vast. De financiële regelgeving wordt sterk beïnvloed door de normen van de Europese Unie, met name de Single Euro Payments Area (SEPA) en de AVG.

Betaalmethoden

In Tsjechië worden verschillende betaalmethoden gebruikt, van bankoverschrijvingen en debetkaarten tot mobiele betalingen. Hieronder staan de populairste betaalmethoden.

Huidig gebruik

Hoewel contant geld nog steeds veel wordt gebruikt, worden digitale betaalopties steeds populairder. Uit een rapport uit 2024 bleek dat driekwart van de Tsjechische bevolking de voorkeur gaf aan contactloos betalen. De populariteit van mobiele bankapps en de introductie van functies zoals mobiele betaaloplossingen en QR-codebetalingen zijn nog meer bewijs van deze verschuiving. De opkomst van contactloos betalen in Tsjechië sluit aan bij de wereldwijde trend naar snellere en veiligere betaalmethoden. De Tsjechische bevolking heeft de NFC-technologie (Near Field Communication) enthousiast omarmd. In 2022 was ongeveer 98% van alle kaarten in omloop contactloos.

Mobiele betalingen worden vaak gebruikt voor kleinere aankopen, uit eten gaan en informele geldtransacties tussen vrienden en familie. Hoewel het steeds meer geaccepteerd wordt om grotere aankopen met mobiele wallets te doen, worden grotere uitgaven meestal nog steeds met traditionele betaalmethoden betaald.

Lokale oplossingen zijn ook zeer succesvol. Twisto, een Tsjechische app voor mobiel betalen die bekend staat om zijn makkelijke interface en integratie met veel Tsjechische banken, heeft een flink aantal gebruikers. Naast betalingen kun je met de app ook geld overmaken naar vrienden en rekeningen delen, en er zijn zelfs opties voor uitgestelde betalingen en krediet.

Populaire B2C-betaalmethoden in Tsjechië

• Automatische incasso's
  
• Bankoverschrijvingen (bijv. PayU)
  
• Digitale wallets (bijv. Paysera)
  

Populaire B2B-betaalmethoden in Tsjechië

• Creditcards
  
• Bankoverschrijvingen
  
• Digitale wallets
  

Opkomende trends

Tsjechische regelgevers hebben programma's opgezet om digitale betalingen te stimuleren in plaats van contant geld. Eind 2023 startte de ČNB een programma waarmee mensen alleen met het telefoonnummer van de ontvanger kunnen betalen, om deze transacties nog makkelijker te maken.

Gemak en frictie bij toetreding tot de markt

Als je van plan bent om de Tsjechische betaalmarkt te betreden, is het handig om te weten hoe het zit met dingen als het belastingbeleid van het land en de regels voor chargebacks en geschillen. Hieronder een kort overzicht.

Belastingen

Tsjechië heft over het algemeen belasting over de toegevoegde waarde (btw) tegen een standaardtarief van 21% voor de meeste goederen en diensten, met lagere tarieven voor voedsel, boeken, medicijnen en andere goederen. Klanten merken de btw direct op hun rekening, maar het is de taak van bedrijven om deze belasting te innen en aan de staat af te dragen. Als de btw niet correct wordt geïnd of afgedragen, kan dit leiden tot hoge boetes en juridische complicaties.

Chargebacks en geschillen

Het standpunt van Tsjechië over chargebacks en geschillen sluit aan bij de bredere Europese trends die consumentenbescherming bevorderen, maar wordt ook beïnvloed door nationale prioriteiten. Bedrijven die in het land actief zijn, vooral bedrijven die gewend zijn aan andere terugboekingsprotocollen, moeten de lokale normen nauwlettend volgen en flexibel blijven als de regelgeving verandert.

Als lid van de EU houdt Tsjechië zich aan de herziene richtlijn betreffende betalingsdiensten (PSD2). Deze richtlijn legt de nadruk op sterke klantauthenticatie (SCA), wat direct invloed heeft op chargebacks en geschillen. Wanneer transacties aan strenge verificatieprocessen worden onderworpen, is het gemakkelijker om de geldigheid van deze betalingen vast te stellen en mogelijke chargebacks tot een minimum te beperken.

De Tsjechische wet op consumentenbescherming beschermt klanten tegen oneerlijke handelspraktijken en neemt relevante EU-wetgeving op in de nationale wetgeving. Bij ongeautoriseerde transacties wordt meestal de kant van de klant gekozen, waardoor bedrijven verantwoordelijk zijn voor het controleren van de legitimiteit van een transactie.

Als onderdeel van SEPA volgt Tsjechië de bijbehorende regels voor chargebacks van automatische incasso's. Klanten kunnen binnen acht weken een terugbetaling aanvragen voor elke automatische incasso, waardoor dit een belangrijke regel is voor bedrijven om te kennen.

Internationale betalingen

Hoewel Tsjechië niet in de eurozone zit, volgt het als EU-lidstaat wel de Europese financiële regels. SEPA maakt het makkelijker om geld over te maken tussen EU-landen. De AVG zorgt ook voor strenge regels voor gegevensbescherming en privacy voor Tsjechische bedrijven en financiële instellingen.

• Valuta omwisselen
  Reizigers wisselen vaak hun eigen geld om naar Tsjechische kronen (CZK) bij lokale banken, wisselkantoren of geldautomaten. Bedrijven die in Tsjechië actief zijn, vooral die welke toeristen of internationale klanten bedienen, hebben vaak de mogelijkheid om meerdere valuta's te accepteren in hun betalingssystemen. De wisselkoersen worden bepaald op het moment van de transactie en er wordt doorgaans een toeslag van 1% tot 3% in rekening gebracht, die ofwel aan de klant wordt doorberekend ofwel door het bedrijf wordt gedragen.

• Handelsrelaties en wat dat betekent voor betalingen
  Duitsland is nog steeds een van de grootste handelspartners van Tsjechië, omdat ze dicht bij elkaar liggen en veel economische banden hebben. Door deze sterke handelsrelatie hebben de betalingssystemen van beide landen zich aangepast om grensoverschrijdende transacties makkelijker te maken. Ook partnerschappen met landen als Slowakije, China en Polen hebben invloed gehad op de betalingsvoorkeuren, acceptatiegraad en infrastructuurontwikkelingen in het Tsjechische financiële systeem.

• Internationale transacties
  Tsjechië heeft een groeiend aantal grensoverschrijdende transacties gezien. Hierdoor hebben bedrijven te maken met uitdagingen op het gebied van wisselkoersen en verschillende regelgevingen over de grenzen heen. Dit kan vooral voorkomen bij transacties buiten SEPA.

• GDPR
  De AVG heeft strenge regels opgelegd aan bedrijven die actief zijn in lidstaten, zoals Tsjechië. Als je deze regels niet volgt, kun je flinke boetes krijgen. Daarom moeten bedrijven geld steken in databeheer, vooral in gevoelige sectoren zoals betalingen.

Beveiliging en privacy

Tsjechië heeft een toename gemeld van cyberaanvallen op financiële instellingen. Deze cyberbeveiligingsrisico's vormen een bedreiging voor bedrijfsactiva en zorgen voor onrust onder Tsjechische klanten over gegevensprivacy en de betrouwbaarheid van digitale betaalkanalen. Hier volgen enkele overwegingen op het gebied van beveiliging.

• Wetgeving inzake gegevensbescherming
  Tsjechië houdt zich strikt aan de AVG. Dit zorgt ervoor dat de gegevens van EU-burgers met de grootste zorg worden verzameld, verwerkt en opgeslagen en dat mensen controle hebben over hun informatie. Het Bureau voor de bescherming van persoonsgegevens is de toezichthoudende autoriteit in Tsjechië. Het houdt toezicht op de naleving van de AVG en kan boetes opleggen aan entiteiten die zich niet aan de regels houden.

• Het toezicht van de nationale bank
  De ČNB is de centrale instantie die de werking en integriteit van de financiële sector van het land in de gaten houdt. Ze stelt regels en normen op voor betalingsinstellingen om een stabiele, veilige betalingsomgeving te houden.

• Maatregelen tegen het witwassen van geld (AML)
  Net als andere EU-lidstaten heeft Tsjechië strenge maatregelen om het witwassen van geld tegen te gaan en de financiering van terroristische groeperingen te voorkomen. Deze maatregelen volgen de AML-richtlijnen van de EU en worden strikt door financiële instellingen uitgevoerd.

• Invoering van contactloos betalen
  Contactloze betaalsystemen zoals NFC-technologie zijn in Tsjechië heel gewoon geworden. De meeste betaalterminals in het land ondersteunen contactloze transacties, wat het betalingsproces versnelt en een extra beveiligingslaag toevoegt.

Belangrijkste succesfactoren

De betalingssystemen in Tsjechië brengen uitdagingen met zich mee, maar deze obstakels bieden bedrijven en belanghebbenden waardevolle inzichten over hoe ze succesvol kunnen zijn in deze markt. Laten we dit eens nader bekijken.

• Terughoudendheid om nieuwe technologieën te gebruiken
  Het gebruik van mobiel betalen is in Tsjechië wat langzamer gegroeid. Toch was mobiel betalen in 2023 goed voor een derde van alle kaarttransacties. Door die langzamere groei moeten bedrijven verschillende betalingssystemen ondersteunen.

• Grensoverschrijdende transacties in de EU
  Tsjechië is via SEPA-regels verbonden met zijn Europese buren. SEPA maakt het makkelijker om geld over te maken in euro's, waardoor grensoverschrijdende transacties voor zowel bedrijven als klanten binnen de eurozone eenvoudiger worden.

Kernpunten

De betaalmarkt in Tsjechië is een mix van traditionele voorkeuren en nieuwe trends. Als je de nuances van deze markt begrijpt en je betaalervaringen daarop afstemt ( ), kan dat echt helpen voor bedrijven die zowel de klanttevredenheid als het aantal succesvolle transacties willen verbeteren. Hier zijn onze beste tips om deze markt te betreden.

Speel in op lokale betaalvoorkeuren

• Ontvang contactloze betalingen
  Contactloze betalingen zijn enorm populair geworden in Tsjechië, waar de meeste klanten er gebruik van maken. Door contactloze betaalterminals te installeren, steun je deze populaire betaalmethode en spreek je tech-savvy inwoners aan die op zoek zijn naar snelle betaalopties.

• Ondersteuning voor meerdere valuta's
  Hoewel het land lid is van de EU, gebruiken ze daar geen euro. Hun officiële munt is de CZK. Het is handig voor de lokale bevolking en de vele toeristen die het land bezoeken als je zowel in CZK als in euro's kunt betalen.

• Integreer met lokale betaalmethoden
  Tsjechië gebruikt een mix van lokale en internationale betaalsystemen. GoPay is bijvoorbeeld een populaire lokale betaalgateway, terwijl internationale giganten als Mastercard en Visa ook veel worden geaccepteerd. Deze systemen werken samen om de beveiliging te verbeteren en grensoverschrijdende transacties makkelijker te maken.

Focus op naleving

• Weet wat de rol van de AVG is
  De AVG regelt hoe persoonlijke gegevens van gebruikers worden opgeslagen en verwerkt door betalingsproviders. Als je je hier niet aan houdt, kun je hoge boetes krijgen.

• Voldoen aan PSD2
  Net als andere EU-landen heeft Tsjechië PSD2 aangenomen. Deze richtlijn zegt dat je bij digitale transacties SCA moet gebruiken, wat vaak betekent dat je twee-factor-authenticatie nodig hebt.

• Check de lokale regels
  Zorg dat je voldoet aan zowel de EU-regels als de regels van Tsjechië voor digitale transacties en gegevensbescherming. Als je betalingssystemen aan deze regels houdt, bouw je vertrouwen op en voorkom je boetes voor je bedrijf.

Maak beveiliging een belangrijk onderdeel van je bedrijfsvoering

• Gebruik geavanceerde beveiligingsprotocollen
  Recente cyberincidenten die gericht waren op de Tsjechische financiële sector laten zien dat er topbeveiliging nodig is. Door dingen als tweefactorauthenticatie en geavanceerde versleutelingsmethoden te gebruiken, kun je het vertrouwen van klanten tijdens transacties vergroten.

• Weet wat de rol is van externe betalingsproviders
  Betaaloplossingsproviders zoals Stripe zijn actief in Tsjechië. Hun activiteiten omvatten vaak geavanceerde beveiligingsmaatregelen, zoals machine learning-algoritmen om verdachte activiteiten op te sporen en te voorkomen.

• Houd je aan de nationale veiligheidsnormen
  Naast internationale normen heeft Tsjechië ook zijn eigen nationale veiligheidsprotocollen opgesteld. Deze omvatten de invoering van BankID van de Tsjechische Vereniging van Banken, die gebruikers een veilige online identificatie biedt.