Elk bedrijf, ook een GbR (burgerlijk rechtelijk samenwerkingsverband), moet een pakkende en betekenisvolle naam hebben. Maar vanwege de speciale juridische vorm van een GbR moet je met een paar elementen rekening houden. In dit artikel lees je waarom een GbR geen officiële handelsnaam heeft en hoe dit verschilt van een bedrijfsnaam. We leggen ook uit aan welke eisen je moet voldoen bij het kiezen van een naam voor je GbR en welke inhoud je niet mag gebruiken. Tot slot geven we enkele tips en hints voor het controleren en wijzigen van de naam van je GbR.

Wat staat er in dit artikel?

• Waarom heeft een GbR geen officiële handelsnaam?
  
• Aan welke eisen moet de naam van een GbR voldoen?
  
• Wat mag er niet in de naam van een GbR staan?
  
• Hoe kun je de naam van een GbR controleren?
  
• Hoe kun je de naam van een GbR veranderen?
  

Waarom heeft een GbR geen officiële handelsnaam?

Een Gesellschaft bürgerlichen Rechts (burgerlijk rechtelijk partnerschap), of kortweg GbR, is de meest algemene en basale rechtsvorm van een partnerschap volgens het Duitse recht. Een GbR kan informeel worden opgericht door twee of meer personen om een project uit te voeren. Het hoeft niet te worden ingeschreven in het handelsregister. Daarom is een GbR in juridische zin geen formele onderneming en heeft het geen officiële handelsnaam. Het heeft alleen een bedrijfsnaam.

Wat is een officiële handelsnaam?

Een officiële handelsnaam is de officiële naam van een bedrijf. Deze naam wordt gebruikt voor zakelijke transacties, helpt bij het identificeren van de activiteiten van het bedrijf en zorgt er ook voor dat het bedrijf kan worden onderscheiden van andere bedrijven. Alle bedrijven die zijn ingeschreven in het handelsregister moeten een officiële handelsnaam hebben. Dit geldt voor naamloze vennootschappen, handelsondernemingen en eenmanszaken die als handelaar zijn geregistreerd.

Een handelsnaam kan vrij worden gekozen en is niet onderworpen aan specifieke voorwaarden, zolang deze geen inbreuk maakt op naamrechten of al door een ander bedrijf wordt beschermd. Het is bijvoorbeeld mogelijk om een fictieve naam of een nieuw bedacht woord te gebruiken. De namen van de partners hoeven niet noodzakelijkerwijs deel uit te maken van de handelsnaam. De reden hiervoor is dat je in het handelsregister op elk moment kunt zien wie er achter een handelsnaam of bedrijf schuilgaat.

Wat is een bedrijfsnaam?

Een bedrijfsnaam is de naam voor bedrijven die niet in het handelsregister staan. Dit geldt zowel voor GbRs als voor zelfstandige freelancers en kleine ondernemers. In tegenstelling tot de formele handelsnaam zijn de eisen voor het kiezen van een bedrijfsnaam wat strenger, omdat de naam duidelijk moet verwijzen naar de partners (d.w.z. door hun namen te vermelden). De bedrijfsnaam wordt vermeld in alle officiële documenten, op de bedrijfswebsite en in alle zakelijke correspondentie. Dit komt omdat de partijen die economisch verantwoordelijk zijn voor een GbR niet in een openbaar register zijn ingeschreven. Desondanks moet de bedrijfsnaam volledige transparantie bieden over wie de personen achter de GbR zijn, en dit moet duidelijk zijn voor klanten, leveranciers, contractuele partners en het publiek.

Wat is een handelsnaam?

De bedrijfsnaam moet te onderscheiden zijn van de handelsnaam. De handelsnaam is een niet-officiële naam die de GbR mag gebruiken in externe communicatie, bijvoorbeeld op haar website, in advertenties of op verpakkingen. De naam mag vrij worden gekozen, mits deze geen inbreuk maakt op bestaande rechten. De handelsnaam mag niet worden gebruikt voor officiële doeleinden. Hieronder vallen officiële documenten of zakelijke correspondentie. Facturen zijn bijvoorbeeld ongeldig als ze alleen de handelsnaam bevatten.

Aan welke eisen moet de naam van een GbR voldoen?

Als het gaat om de bedrijfsnaam van de GbR, hebben de partners een paar opties. Er zijn echter twee elementen waar je aan moet denken:

• De bedrijfsnaam moet minstens de achternamen van de partners bevatten. De voornamen zijn optioneel.
  
• De bedrijfsnaam moet aan het einde de wettelijke aanduiding "GbR" hebben.
  

Hier zijn een paar voorbeelden van bedrijfsnamen voor een GbR:

• Manuel Schmidt und Martina Müller GbR
  
• Schmidt und Müller GbR
  
• Schmidt, Müller & Köhler GbR
  

Naast deze basisinfo kunnen de partners van de GbR ook meer algemene namen toevoegen. Dit kunnen bijvoorbeeld product-, bedrijfs- of branche-namen zijn die verwijzen naar het werkterrein van het bedrijf.

Hier zijn een paar voorbeelden van bedrijfsnamen voor een GbR met extra namen die iets zeggen over de branche:

• Computerservice Manuel Schmidt GbR
  
• Schmidt & Müller Art Dealers GbR
  
• Manuel Schmidt & Martina Müller Coaching GbR
  
• Schmidt & Müller Real Estate GbR
  
• Martina Müller Photography GbR
  

Naast toevoegingen die relevant zijn voor de branche, kun je ook fictieve termen toevoegen die geen directe link hebben met de partners of hun activiteiten. Zorg er wel voor dat fictieve namen geen ongepaste inhoud bevatten. Bij twijfel raden we je aan om contact op te nemen met de verantwoordelijke instanties, zoals het belastingkantoor, het handelsregister, de Kamer van Koophandel en de Kamer van Ambachten.

Hier zijn enkele voorbeelden van bedrijfsnamen met extra fictieve namen:

• Manuel Schmidt Horizon GbR
  
• Schmidt und Müller RedDoor GbR
  
• Schmidt, Müller & Köhler Freedom GbR
  

Of je nou een branche- of een fictieve naam aan de bedrijfsnaam toevoegt, het volgende geldt: de toevoegingen mogen niet misleidend zijn of de indruk geven dat de GbR in het handelsregister staat.

Welke inhoud is niet toegestaan in de naam van een GbR?

Naast de eis dat de bedrijfsnaam van de GbR de achternamen van de partners en de rechtsvorm moet bevatten, zijn er ook duidelijke regels over wat er niet in mag staan. Denk bijvoorbeeld aan plaats- of locatieaanduidingen zoals:

• Hamburg Art Dealer Manuel Schmidt GbR
  
• Thuringia Real Estate Schmidt & Müller GbR
  
• German Müller Photography GbR
  

Andere elementen die niet mogen, zijn verwijzingen naar de grootte, het belang of de prestaties van de GbR, zoals:

• Martina Müller Global GbR
  
• Schmidt und Müller International GbR
  
• Schmidt, Müller & Köhler Group GbR
  
• Manuel Schmidt Photography Center GbR
  
• Schmidt & Müller Instituut GbR
  

Bovendien mag de bedrijfsnaam van de GbR niet de termen "partner" of "partnership" bevatten. Dit komt door het risico op verwarring met partnerschappen (Partnergesellschaften), waar deze toevoegingen veel voorkomen. De volgende voorbeelden zouden dus geen toegestane GbR-namen zijn:

• Manuel Schmidt & Partner GbR
  
• Müller, Schmidt & Köhler, Coaching Partnership GbR
  

Ook toevoegingen die verwijzen naar de opvolgingsplannen van het bedrijf zijn niet toegestaan in de naam van een GbR. Denk bijvoorbeeld aan de woorden 'voorheen' en '& zonen'. Daarom zijn de volgende voorbeelden niet toegestaan:

• Martina Müller, voorheen Manuel Schmidt GbR
  
• Manuel Schmidt & Sons GbR
  

Academische titels zijn alleen toegestaan als ze een persoonlijke verwijzing naar de partners bevatten (bijvoorbeeld "Dr. Martina Müller GbR"). In andere contexten zijn ze niet toegestaan:

• Dr. Art Dealer GbR
  
• Prof. Photoshop, Manuel Schmidt GbR
  

Een bedrijfsnaam die alleen uit afkortingen of een mix van letters en cijfers bestaat, is ook niet toegestaan voor een GbR. Dit geldt bijvoorbeeld voor namen als:

• N.Z.N. GbR
  
• QTU123 GbR
  

Bekende en beschermde merknamen mogen niet worden gekopieerd of nagebootst vanwege het risico op verwarring met soortgelijke bedrijfsnamen:

• Kodack Photography GbR
  
• Sammsung Computerservice GbR
  

Bij een GbR is er geen beperking van aansprakelijkheid die alleen geldt voor de activa van het bedrijf. Daarom mag je 'mbH' niet toevoegen. Dit zou een schending van het mededingingsrecht zijn vanwege misleiding onder valse voorwendselen (artikel 3 van de wet tegen oneerlijke concurrentie). Hetzelfde geldt voor het woord 'Limited'. De volgende GbR-namen zouden daarom niet legaal zijn:

• Manuel Schmidt GbR mbH
  
• Schmidt, Müller & Köhler Limited GbR
  

Hoe kun je de naam van een GbR controleren?

Als de partners al een naam voor hun GbR hebben gekozen, moeten ze controleren of die naam al in gebruik is (dus of die naam al ergens anders wordt gebruikt). In principe is het gebruik van je eigen naam beschermd (artikel 12 van het Duitse Burgerlijk Wetboek). Bovendien is het vrij onwaarschijnlijk dat de combinatie van meerdere partnernamen al in gebruik is, vooral als de naam aanvullende handelsinformatie of een fictieve naam bevat. Voor de zekerheid raden we je echter aan om dit nogmaals te controleren.

Omdat een GbR en de bijbehorende bedrijfsnaam niet in het handelsregister worden opgenomen, moet je eerst wat onderzoek doen met online zoekmachines. Controleer ook of de bedrijfsnaam al als domeinnaam bestaat. Socialemediaprofielen kunnen ook een goede indicatie geven of een naam al in gebruik is of nog beschikbaar is.

We raden ook aan om een zoekopdracht uit te voeren bij het Duitse octrooi- en merkenbureau (DPMA) om er zeker van te zijn dat de GbR-naam geen inbreuk maakt op merkrechten of verboden termen bevat. Het is ook mogelijk om een verzoek in te dienen bij het handelsregister. Zo weet je zeker dat de door jou gekozen bedrijfsnaam niet al elders als bedrijfsnaam wordt gebruikt.

Hoe kun je de naam van een GbR veranderen?

Je kunt de bedrijfsnaam van de GbR op elk moment veranderen. Hiervoor heb je wel de toestemming van alle partners nodig en moet je de oprichtingsakte aanpassen, als die er is. De nieuwe naam moet dan consequent worden gebruikt in alle bedrijfsdocumenten.

De wet tot modernisering van het vennootschapsrecht (MoPeG) is in januari 2024 in werking getreden. Een "geregistreerd civielrechtelijk partnerschap" wordt ingeschreven in het nieuw opgerichte handelsregister en verkrijgt daarmee rechtsbevoegdheid. Een naamswijziging moet ook in het handelsregister worden geregistreerd.

Omdat GbRs zich vrijwillig kunnen laten opnemen in het handelsregister, moeten eventuele naamswijzigingen ook daar worden genoteerd.

Voor meer info over het starten van een bedrijf, controleer de Stripe-informatieportal. Als je op zoek bent naar professionele ondersteuning voor je financiële processen, begin dan nu met Stripe.