Omzetverantwoording, oftewel wanneer en hoe een onderneming haar inkomsten boekt, is een belangrijk onderdeel van de jaarrekening. In het Verenigd Koninkrijk worden in Financial Reporting Standard (FRS) 102, die deel uitmaakt van de Generally Accepted Accounting Practice (GAAP) van het land, de richtlijnen voor omzetverantwoording uiteengezet. Met deze regel kunnen ondernemingen precies bepalen wanneer ze omzet in hun boekhouding moeten opnemen.

Hieronder leggen we de principes voor omzetverantwoording onder FRS 102 uit, hoe FRS 102 zich verhoudt tot andere standaarden voor jaarrekeningen en hoe FRS 102 door verschillende branches wordt geïnterpreteerd.

Wat staat er in dit artikel?

• Grondslagen voor omzetverantwoording volgens FRS 102
  
• FRS 102 vergeleken met IFRS 15
  
• FRS 102 vergeleken met ASC 606
  
• Wat het betekent voor internationale ondernemingen om onder meerdere standaarden te opereren
  
• Hoe verschillende industrieën FRS 102 interpreteren
  

Grondslagen voor omzetverantwoording volgens FRS 102

Dit zijn de belangrijkste principes voor omzetverantwoording onder FRS 102, zowel onder het huidige model als onder de aanstaande wijzigingen.

Huidige FRS 102-grondslagen voor omzetverantwoording

• Ondernemingen verantwoorden hun omzet wanneer de controle over goederen of diensten wordt overgedragen aan de klant.

• Ondernemingen meten de omzet tegen de reële waarde of de prijs waarmee goed geïnformeerde kopers en verkopers in de huidige marktomstandigheden zouden instemmen.

Specifieke transactietypen

• Verkoop van goederen: Er is sprake van verantwoording wanneer de risico's en voordelen van eigendom worden overgedragen, economische voordelen waarschijnlijk zijn, en inkomsten en kosten op betrouwbare wijze meetbaar zijn.

• Verlening van diensten: Er is sprake van verantwoording wanneer economische voordelen waarschijnlijk zijn en inkomsten en kosten op betrouwbare wijze meetbaar zijn. Voor voortgezette diensten is de verantwoording afhankelijk van het stadium van voltooiing.

• Bouwcontracten: Wanneer het resultaat betrouwbaar kan worden gemeten, bepaalt het voltooiingspercentage wanneer inkomsten en kosten worden erkend.

Aanstaande wijzigingen (van kracht vanaf 2026)

De aanstaande wijzigingen in FRS 102 zijn gebaseerd op een vijfstappenmodel voor omzetverantwoording, vergelijkbaar met International Financial Reporting Standard (IFRS) 15. Dit zijn de vijf stappen:

• Identificeer het contract met de klant.

• Identificeer de prestatieverplichtingen in het contract.

• Bepaal de transactieprijs.

• Wijs de transactieprijs toe aan de prestatieverplichtingen.

• Verantwoord de omzet wanneer (of als) de entiteit voldoet aan een prestatieverplichting.

FRS 102 vergeleken met IFRS 15

FRS 102 en IFRS 15 zijn belangrijke standaarden voor financiële verslaggeving. Ze zijn van toepassing op verschillende soorten entiteiten en bevatten belangrijke verschillen in hun aanpak en vereisten.

FRS 102 is van toepassing op ondernemingen met eenvoudigere financiële transacties. Kleinere ondernemingen in het Verenigd Koninkrijk en Ierland maken er gebruik van. IFRS 15 is van toepassing op ondernemingen over de hele wereld en heeft betrekking op complexere scenario's van verkopen en verdienen. Ondernemingen met ingewikkeldere transacties, zoals grote beursgenoteerde ondernemingen en ondernemingen die internationaal opereren, gebruiken IFRS 15.

We gaan kijken hoe deze normen verschillen.

Principes van omzetverantwoording

Omzetverantwoording op grond van FRS 102 is gericht op de overdracht van aanzienlijke risico's en voordelen van eigendom, de voltooide levering van goederen of de uitvoering van diensten, de meetbaarheid van economische voordelen en de kans op het ontvangen van die voordelen. Het is meer gebaseerd op algemene principes en maakt een aantal interpretaties mogelijk op basis van de aard van de onderneming en branchespecifieke praktijken.

IFRS 15 introduceert een vijfstappenmodel voor omzetverantwoording, dat eerder in deze gids is beschreven. Deze standaard biedt een meer gestructureerde aanpak en omvat specifieke richtlijnen voor zaken als variabele overwegingen, financieringscomponenten, niet-monetaire uitwisselingen en contractwijzigingen. FRS 102 zal meer lijken op IFRS 15 nadat de komende wijzigingen van kracht worden.

Implementatie

FRS 102 is over het algemeen minder prescriptief en gedetailleerd dan IFRS 15. Dit weerspiegelt de gebruikers: kleinere entiteiten die niet in zoveel complexe, multinationale omgevingen opereren als die IFRS 15 gebruiken. FRS 102 is eenvoudiger te implementeren en vereist minder doorlopende openbaarmaking, wat kleinere entiteiten met beperkte middelen ten goede kan komen.

IFRS 15 is veel gedetailleerder. Het omvat uitgebreide openbaarmakingsvereisten die belanghebbenden uitgebreide informatie verschaffen over de aard, het bedrag, de timing en de onzekerheid van inkomsten en kasstromen uit contracten met klanten. IFRS 15 vereist aanzienlijke inspanningen, vooral van bedrijven met gecompliceerde verkoopcontracten of meerdere prestatieverplichtingen.

FRS 102 vergeleken met ASC 606

FRS 102 en Accounting Standards Codification (ASC) 606 zijn twee verschillende standaarden voor omzetverantwoording die zijn toegespitst op verschillende doelgroepen en regelgevingsomgevingen. De keuze hangt af van waar een onderneming is gevestigd, de grootte en de aard van de zakelijke transacties.

FRS 102 maakt deel uit van de UK GAAP en is bedoeld voor kleinere ondernemingen, voornamelijk ondernemingen die in het binnenland actief zijn in het VK. Het is een go-to voor veel in het VK gevestigde kleine en middelgrote ondernemingen (mkb). ASC 606 is de standaard die in de Verenigde Staten wordt gebruikt door ondernemingen die rapporteren volgens de US GAAP. Deze norm is van toepassing op ondernemingen van elke omvang en is in het leven geroepen om het brede scala aan Amerikaanse ondernemingen aan te kunnen.

We gaan kijken hoe deze normen verschillen.

Principes van omzetverantwoording

FRS 102 hanteert een meer traditionele benadering van omzetverantwoording. Ondernemingen boeken inkomsten wanneer de belangrijkste risico's en voordelen van eigendom zijn overgedragen aan de koper en de inkomsten op betrouwbare wijze kunnen worden gemeten. Dit gebeurt vaak zodra ze goederen leveren of een dienst voltooien. De norm is breed en biedt ondernemingen enige flexibiliteit in hoe ze deze principes het beste kunnen toepassen op basis van hun specifieke omstandigheden.

ASC 606 gebruikt het vijfstappenmodel voor omzetverantwoording dat eerder in deze handleiding is beschreven. Dit model zorgt voor consistentie en vergelijkbaarheid tussen industrieën en markten door te standaardiseren hoe ondernemingen denken over inkomsten en deze rapporteren.

Implementatie

FRS 102 is eenvoudiger en minder veeleisend. Het is geschikt voor Britse mkb'ers die misschien niet over de middelen beschikken om de administratieve lasten van meer gedetailleerde kaders te beheren.

ASC 606 vereist gedetailleerde documentatie en een zorgvuldige afweging van hoe contracten zijn gestructureerd en hoe inkomsten worden verantwoord gedurende de looptijd van die contracten. ASC 606 is ingewikkelder, maar biedt meer transparantie en vergelijkbaarheid voor belanghebbenden (waaronder investeerders en toezichthouders), wat met name waardevol kan zijn voor grotere ondernemingen of ondernemingen die kapitaal willen aantrekken in concurrerende markten zoals de VS.

Wat het betekent voor internationale ondernemingen om onder meerdere standaarden te opereren

Multinationals werken vaak volgens meerdere standaarden voor omzetverantwoording. En dat biedt zowel uitdagingen als kansen. Convergentie-inspanningen, zoals de aanstaande wijzigingen in FRS 102, zijn gericht op het verkleinen van de verschillen tussen normen. Dit kan de boekhoudprocessen vereenvoudigen, de nalevingskosten verlagen en zorgen voor meer vergelijkbaarheid en transparantie voor internationale ondernemingen.

Hier is een overzicht van hoe het werken met meerdere standaarden eruit ziet:

• Administratieve lasten: Standaarden voor jaarrekeningen kunnen verschillen in terminologie, specifieke richtlijnen en presentatievereisten. Ondernemingen moeten tijd en middelen investeren om de nuances van elke standaard te begrijpen en moeten mogelijk afzonderlijke boekhoudsystemen gebruiken om financiële informatie volgens verschillende standaarden bij te houden en te rapporteren.

• Nauwkeurigheid: Het gebruik van meerdere standaarden verhoogt het risico op verkeerde interpretatie en verkeerde toepassing in de financiële verslaggeving. Ondernemingen moeten mogelijk aanzienlijke middelen toewijzen aan compliance en rapportage volgens meerdere normen.

• Vergelijkbaarheid: Beleggers en analisten kunnen moeite hebben om de financiële prestaties te vergelijken van ondernemingen die rapporteren onder verschillende boekhoudnormen. Dit kan investeringsbeslissingen mogelijk belemmeren. Ondernemingen moeten mogelijk aanvullende informatie verstrekken of verantwoordingen verstrekken om gebruikers inzicht te geven in de impact van verschillende boekhoudkundige verwerkingen.

• Auditbehoeften: Accountants moeten mogelijk aanvullende procedures uitvoeren om ervoor te zorgen dat aan meerdere normen wordt voldaan. Dit kan leiden tot hogere auditkosten en mogelijke vertragingen in de financiële verslaglegging.

• Training van medewerkers: Ondernemingen hebben personeel nodig met gespecialiseerde kennis en expertise om werknemers op te leiden in meerdere normen.

Hoe verschillende industrieën FRS 102 interpreteren

De interpretatie en toepassing van FRS 102 kan per branche verschillen, omdat elke sector andere inkomstengenererende activiteiten heeft. Hier lees je hoe enkele sectoren FRS 102 kunnen toepassen in hun financiële rapportage.

Productie

In productie vindt de omzetverantwoording volgens FRS 102 meestal plaats op het moment van levering. In deze branche worden vaak tastbare producten verwerkt, dus de belangrijkste overwegingen hebben betrekking op de timing van deze overdracht en eventuele retourzendingen of garanties die van invloed kunnen zijn op de omzetverantwoording.

Detailhandel

Retailers verantwoorden hun omzet op het verkooppunt wanneer een klant een artikel koopt, maar moeten rekening houden met scenario's zoals retourzendingen van producten en kortingen. Retailers moeten in staat zijn om een betrouwbare inschatting te maken van deze factoren om de omzet op het juiste bedrag te verantwoorden.

Bouw

De bouwsector heeft vaak te maken met langlopende contracten, wat unieke uitdagingen met zich meebrengt op het gebied van omzetverantwoording. Op grond van FRS 102 is de omzetverantwoording uit dergelijke contracten afhankelijk van het percentage van voltooiing, op voorwaarde dat het resultaat betrouwbaar kan worden geraamd. Dit omvat een voortdurende beoordeling van de kosten, voortgang en verwachte contractinkomsten en -winsten.

Technologie

Voor technologiebedrijven, met name degene die software of Software-as-a-Service (SaaS)-producten aanbieden, kan omzetverantwoording ingewikkeld zijn vanwege problemen als licenties, abonnementen en updates. Ondernemingen kunnen inkomsten vooraf of gedurende de looptijd van het contract verantwoorden, op basis van de manier waarop de technologie aan de klant wordt geleverd en wanneer de onderneming haar prestatieverplichtingen nakomt.

Diensten

Dienstverlenende sectoren, zoals consulting en reclame, verantwoorden inkomsten naarmate de dienst wordt geleverd. In het kader van FRS 102 betekent dit vaak dat inkomsten worden verantwoord op basis van het verstrijken van de tijd of wanneer de mijlpalen van een project worden bereikt. Van belang is of de dienst is verleend en de klant de voordelen heeft ontvangen.

Vastgoed

In onroerend goed hangt de omzetverantwoording op grond van FRS 102 af van de aard van de transactie. Tijdens de verkoop van een onroerend goed vindt de omzetverantwoording bijvoorbeeld meestal plaats op het moment van voltooiing van de verkoop wanneer de wettelijke titel overgaat. Maar als de verkoop deel uitmaakt van een uitgebreider ontwikkelingsproject, kan de verantwoording in de loop van de tijd plaatsvinden naarmate de bouw vordert.

Telecommunicatie

Telecomproviders bundelen vaak producten en diensten (bijvoorbeeld de verkoop van een mobiele telefoon met een serviceplan). Op grond van FRS 102 moeten deze ondernemingen de transactieprijs toewijzen aan de afzonderlijke componenten van de bundel en omzet verantwoorden erkennen naarmate elke component wordt verstrekt.

Gezondheidszorg

Zorgverleners kunnen inkomsten op verschillende tijdstippen verantwoorden, afhankelijk van de dienst. Een ziekenhuis of kliniek kan bijvoorbeeld omzet erkennen op het moment van dienstverlening. Maar als er onzekerheden zijn over het bedrag dat zal worden ontvangen (bijvoorbeeld van verzekeringsclaims), kunnen die de verantwoording vertragen totdat ze zijn opgelost.

Horeca

In hotels en restaurants vindt de verantwoording meestal plaats ten tijde van de dienst (bijv. hotelovernachting, maaltijd). Dit betekent dat voor boekingen die vooruit zijn betaald, ondernemingen inkomsten verantwoorden wanneer de service daadwerkelijk wordt geleverd en niet wanneer de betaling wordt ontvangen.